Dagblaðið Vísir - DV - 11.09.2009, Blaðsíða 18

18 föstudagur 11. september 2009 helgarblað
Framtíð eignarhaldsfélagsins Exista,
eins af helstu flaggskipunum í ís-
lensku viðskiptalífi á liðnum árum,
mun að öllum líkindum skýrast á
næstu vikum. Félagið á sem kunnugt
er Símann, tryggingafélögin VÍS og
Lífís og fjármögnunarfyrirtækið Lýs-
ingu auk þess að eiga enn tæplega 40
prósenta hlut í matvælafyrirtækinu
Bakkavör.
Exista er í eigu Lýðs og Ágústs
Guðmundssona sem kenndir eru
við fyrirtæki sitt Bakkavör. Félagið
er kengskuldsett, eins og einn af við-
mælendum DV sagði í samtali við
blaðið fyrir nokkru, og er afar líklegt
að helstu kröfuhafar félagsins taki
það yfir, skipi nýja stjórn yfir félagið
og skipti stjórnendum þess og lykil-
starfsmönnum út.
Nokkur styr hefur staðið um Ex-
ista og Bakkavararbræður á liðn-
um vikum og mánuðum, líkt og um
svo marga af helstu leikendunum
í íslensku viðskiptalífi eftir efna-
hagshrunið í haust, en Exista tapaði
sinni verðmætustu eign með falli
Kaupþings: fjórðungshlut í bankan-
um. Lýður hélt til að mynda harð-
orða ræðu á aðalfundi Exista fyrir
skemmstu þar sem hann jós úr skál-
um reiði sinnar yfir þá skilningslausu
kröfuhafa félagsins sem vildu keyra
félagið í þrot og losna við stjórnend-
ur þess sem og yfir bloggara og nafn-
lausa netverja sem djöfluðust í ís-
lensku auðmönnunum á Internetinu
á ómálefnalegan hátt.
Niðurstaða gæti því fundist í bráð
um framtíð eins þess félags sem þyk-
ir vera tákngervingur íslenska efna-
hagsundursins; eignarhaldsfélags
sem í raun er ekki annað en skel
utan um nokkur rekstrarfélög og því
má spyrja hvort félagið og himin-
hár rekstrarkostnaður þess eigi rétt
á sér. Hin stóru eignarhaldsfélögin
eru flest komin að fótum fram, til að
mynda Baugur, Milestone og Fons
en Exista hefur enn sem komið er
náð að halda velli.
Hvað framtíðin ber í skauti sér
varðandi framtíð Exista er enn óljóst
en það er skýrt að þegar litið verð-
ur til baka á sögu tímabilsins frá
einkavæðingu bankanna og fram að
hruni íslenska bankakerfisins munu
Bakkavararbræður vera í hópi þeirra
auðmanna sem skópu útrásina.
Margar fréttir hafa borist af viðskipt-
um og ríkmannlegum lífsstíl þeirra
bræðra á liðnum árum og er því ekki
úr vegi að líta yfir farinn veg í sögu
þeirra, nú þegar Bakkavararveldið
riðar til falls.
Byrjuðu í Bakkavör með pabba
sínum
Nafn Bakkavarar er tilkomið vegna
þess að fjölskylda þeirra bræðra bjó
við Bakkavör á Seltjarnarnesi – líkt
og Bjarni Ármannsson gerir í dag.
Upphaf viðskiptaveldis þeirra má
rekja aftur til ársins 1986 þegar þeir
bræður stofnuðu Bakkavör í Garði
á Suðurnesjum ásamt föður sínum,
Guðmundi Lýðssyni vélstjóra. Þá
voru þeir bræður rétt um tvítugt. Þeir
feðgar unnu meðal annars að þróun
og framleiðslu á ýmsum sjávarafurð-
um, eins og þorsk-, loðnu- og grá-
sleppuhrognum og öðru slíku og var
fyrirtækið fremur smátt í sniðum til
að byrja með. Starfsemi Bakkavarar
var fyrst á Suðurnesjunum en síðar
meir fluttu þeir starfsemina í Kópa-
voginn.
Risið á þeim bræðrum var skilj-
anlega ekki eins hátt og síðar varð
enda voru þeir ungir að árum og
rétt að byrja að koma undir sig fót-
unum. Þannig minntist Ágúst Ein-
arsson, rektor Háskólans á Bifröst,
þess í viðtali við Morgunblaðið árið
2005 að á níunda áratugnum hefðu
þeir feðgar unnið við það á kvöld-
in að þrífa karfavélar á höfninni í
Reykjavík og að þeir hafi unnið þau
verk hratt og vel. Ljóst er af viðtalinu
að Ágústi þótti nokkuð til velgengni
bræðranna koma.
Aðspurður um upphaf Bakka-
varar í viðtali við DV árið 2001 sagði
Lýður Guðmundsson um uppruna
fyrirtækisins: „Fyrirtækið var stofnað
sem sérhæft hrognavinnslufyrirtæki
til þess að útvega Svíum og Norð-
mönnum söltuð þorskhrogn. Við
fórum að kaupa hrogn af bátum og
togurum. Áður komu hrognin ekki í
land nema með óslægðum fiski eða
var hent í sjóinn nema stuttan tíma
á vorin þegar hrogn og lifur voru á
borðum landsmanna. Við söltuðum
fyrstu tvö árin, síðan fórum við út í
frystingu og síðan í fullvinnslu.”
Vöxtur Bakkavarar átti eftir að
verða nokkuð skjótur og ekki leið á
löngu þar til þær bræður gátu hætt
að sinna framleiðslustörfunum sjálf-
ir og byrjað að einbeita sér alfarið að
vexti hins nýja fyrirtækis.
Vilja halda kennileiti sínu
Þegar litið er til þess að veldi þeirra
bræðra á upphaf sitt að rekja til þessa
litla fjölskyldufyrirtækis er kannski
ekki skrítið að þeim sé annt um það og
að þeir vilji ekki missa það úr hönd-
um sér, líkt og nær öruggt er að gerist
með Exista. Ákvörðun þeirra bræðra
að láta stjórn Exista selja eignarhalds-
félagi í sinni eigu 40 prósenta hlut Ex-
ista í Bakkavör einum degi áður en
Fjármálaeftirlitið yfirtók bankann
síðastliðið haust verður kannski skilj-
anlegri fyrir vikið. Sú ákvörðun bíður
reyndar samþykkis kröfuhafa félags-
ins þannig að hluturinn er enn í eigu
Exista. Snúningur Bakkavararbræðra
með hlutinn í félaginu þykir líkjast
mjög þeirri ákvörðun Baugs að selja
eignarhluta sinn í Högum yfir til eign-
arhaldsfélagsins 1998 síðasta sumar
en með því móti náði Jón Ásgeir Jó-
hannesson að koma Bónus og Hag-
kaupum í skjól, í bili að minnsta kosti,
þrátt fyrir að Baugur væri kominn á
kúpuna. Bæði Lýður og Ágúst, sem
og Jón Ásgeir, gætu því haldið fyrir-
tækjunum sem veldi þeirra eru byggð
á þrátt fyrir að þeir missi önnur fyrir-
tæki og félög út úr höndunum.
Útrásin hófst í Bretlandi
Útrás Bakkavarar út fyrir landstein-
ana hófst svo í Bretlandi árið 1994
þegar dótturfyrirtækið Bakkavör UK
var stofnað. Markmiðið með opnun
Segja má að Bakkavararbræður hafi byrj-
að á botninum, í framleiðslu á hrognun,
og náð að vinna sig upp í hæstu hæðir
íslensks viðskiptalífs. Við bankahrunið
í haust voru þeir stærstu hluthafarnir og
skuldararnir í Kaupþingi. Ský dró hins
vegar fyrir sólu eftir bankahrunið og nú
er framtíð viðskiptaveldis þeirra í höndum
kröfuhafa fyrirtækja þeirra. Saga þeirra
bræðra er dramatísk frásögn af mönnum
sem byrjuðu með tvær hendur tómar og
ætluðu að sigra heiminn. Viðskiptaveldi
þeirra stendur nú á brauðfótum.
ÚR ÞORSKHROGNUM Í SNEKKJU ARMANIS
IngI F. VIlhjálmsson
blaðamaður skrifar ingi@dv.is
TÍMAáS – RIS OG fAll BAKKABRæðRA:
19
64
19
67
19
86
19
95
19
96
20
01
20
02
20
03
20
03
20
03
20
05
20
08
20
08
20
08
20
08
20
09
Ág
ús
t
G
uð
m
un
ds
-
so
n
fæ
ði
st
Lý
ðu
r
G
uð
m
un
ds
-
so
n
fæ
ði
st
Br
æ
ðu
rn
ir
st
of
na

Ba
kk
av
ör
á
sa
m
t
G
uð
m
un
di

Lý
ðs
sy
ni
fö
ðu
r
sí
nu
m
H
B
G
ra
nd
i
ve
rð
ur
st
ór
h
lu
th
afi
í
Ba
kk
av
ör
; f
yr
irt
æ
ki
ð
fæ
rir
ú
t k
ví
ar
na
r
Ka
up
þi
ng
v
er
ðu
r
hl
ut
ha
fi
í f
él
ag
in
u
Ba
kk
av
ör
k
au
pi
r
br
es
ka
m
at
væ
la
fy
rir
-
tæ
ki
ð
Ka
ts
ou
ris
F
re
sh

Fo
od
s L
im
ite
d
(K
FF
)
Ba
kk
ab
ræ
ðu
r v
er
ða
h
lu
t-
ha
fa
r í
K
au
pþ
in
gi
í
ge
gn
um

ei
gn
ar
ha
ld
sf
él
ag
ið
M
ei
ð
Bú
na
ða
rb
an
ki
nn

se
ld
ur
ti
l S
-h
óp
si
ns
M
ei
ðu
r k
au
pi
r h
lu
t í

Bú
na
ða
rb
an
ka
nu
m
Ka
up
þi
ng
o
g
Bú
na
ða
r-
ba
nk
in
n
sa
m
ei
na
st
Ex
is
ta
, á
ðu
r M
ei
ðu
r,
ka
up
ir
La
nd
ss
ím
a
Ís
la
nd
s;
v
ei
tt
e
r
há
lá
nv
ei
tin
g
fr
á
Ka
up
þi
ng
i
Ís
le
ns
ka
b
an
ka
hr
un
ið
Ba
kk
ab
ræ
ðu
r s
el
ja
h
lu
t
Ex
is
ta
í
Ba
kk
av
ör
ú
t ú
r
fé
la
gi
nu
Ka
up
þi
ng
y
fir
te
ki
ð
af
F
já
rm
ál
ae
ft
irl
iti
nu
;
fjó
rð
un
gs
hl
ut
ur
E
xi
st
a
í
Ka
up
þi
ng
i v
er
ðl
au
s
Fr
am
tíð
E
xi
st
a
ól
jó
s;
fé
la
gi
ð
er
m
jö
g
sk
ul
ds
et
t o
g
ei
gn
ir
þe
ss
h
af
a
rý
rn
að
í
ve
rð
i
Ba
kk
ab
ræ
ðu
r e
ig
a
í
vi
ðr
æ
ðu
m
u
m
fr
am
tíð

Ex
is
ta
o
g
Ba
kk
av
ar
ar
; þ
ei
r
er
u
í f
að
m
i k
rö
fu
ha
fa
Bakkavör á brauðfótum Bræðurnir
Lýður og Ágúst Guðmundssynir
standa í ströngu þessa dagana við að
reyna að halda yfirráðum yfir Exista og
matvælarisanum Bakkavör, fjölskyldu-
fyrirtækinu sem þeir stofnuðu ungir og
allslausir með föður sínum árið 1986.