Dagblaðið Vísir - DV - 11.03.2011, Blaðsíða 28

Höskuldur H. Ólafsson byrj-aði feril sinn sem bankastjóri Arion banka með því að skaða
hagsmuni bankans og íslensks sam-
félags í heild. Höskuldur er leiðtogi í
sínu fyrirtæki, sem varð gjaldþrota og
stendur frammi fyrir því að þurfa að
hagræða verulega. Hann byrjaði vinnu
sína við hagræðinguna á því að taka
sér 10 milljóna króna eingreiðslu frá
bankanum. Á síðasta ári var hann með
4,3 milljónir að meðaltali í mánaðar-
laun, sem er 146% hærra en banka-
stjóralaun í Arion banka árið 2008.
Launahækkunin veldur því sjálfkrafa
að aðrir bankastarfsmenn, sem sæta
leiðsögn Höskuldar, vilja líka fá launa-
hækkun. Smitáhrifin af Höskuldi ná
síðan út í íslenskt samfélag. Ef banka-
stjóri Arion banka hækkar um 146% í
launum, hvers vegna eiga aðrir í sam-
félaginu að sætta sig við aðeins 2,5%
launahækkun? Laun Höskuldar kosta
miklu meira en launin ein og sér.
Eitt af lykilatriðunum í endurreisn
Íslands er að auka hagræðingu, með-
al annars með því að halda launum í
hófi. Laun bankastjóra eru ekki einka-
mál þeirra og bankans. Bankarnir hafa
fyrir löngu rofið mörkin milli einka-
fyrirtækis og opinbers fyrirtækis. Áhrif
banka á almenning eru miklu meiri en
áhrif annarra fyrirtækja og því ber ekki
að líta á þá sem einkafyrirtæki. Það
snýst ekki bara um kostnaðinn sem við
öxluðum vegna hruns þeirra. Bank-
arnir eru ríki í ríkinu. Þeir skattleggja
okkur með vöxtum sínum. Margir geta
ekki einu sinni raunverulega losnað
frá sínum banka, vegna þess að þeir
skulda honum of mikið eftir að lánin
hækkuðu og eignirnar lækkuðu í verði.
Engin önnur fyrirtæki hafa viðlíka völd
yfir einstaklingum og bankar. Við get-
um ekki annað en gert aðrar kröfur til
banka en annarra fyrirtækja.
Rök með háum launum eru auð-
vitað að bankarnir verði að keppa um
hæft starfsfólk eins og aðrir. Spurn-
ingin er því hvort Höskuldur hafi ver-
ið svo hæfur að ráðning hans rétt-
lætti tugmilljóna króna launakostnað,
launaskrið innan bankans og svo
laskað orðspor vegna þessa, sem ef-
laust þarf að mæta með gríðarlegum
markaðskostnaði. Var Höskuldur alls
þessa virði fyrir bankann, jafnvel þótt
horft sé fram hjá því að hann kom úr
fyrirtæki í eigu bankans og að hann
var meðal tuga annarra sem sóttu um
starfið? Meðal mikilvægustu eigin-
leika sem bankastjóri þarf á að halda
á Íslandi í dag, ásamt almennri getu til
að hámarka gróða bankans, eru hóf-
semd, skynsemi, tillitssemi, leiðtoga-
hæfileikar og samfélagsleg ábyrgð.
Mögulega er Höskuldur snillingur í að
hámarka gróðann, en fyrsta verk hans
í starfi bendir til þess að hann skorti
hitt.
Á sama tíma og Arion banki ber
ábyrgð á því að koma af stað launa-
skriði í samfélaginu nær Landsbank-
inn að halda bankastjóra í vinnu fyrir
1,1 milljón króna á mánuði og án ein-
greiðslu. Erfitt er að segja hvor banka-
stjóranna sé hæfari, en annar þeirra
sparar hins vegar bankanum sínum
stórfé með því að þiggja lægri laun og
verndar um leið orðspor hans meðal
almennings.
Græðgi Höskuldar og ekki síst
slæmar ákvarðanir bankastjórnar-
innar í Arion banka vega bæði að
stöðug leikanum í íslensku samfélagi
og fjárhag bankans. Þar með hafa þau
klúðrað tveimur af mikilvægustu verk-
efnum sínum.
Einhverju sinni var gauk-að að mér hugmyndinni um réttlætið. Það fylgdi útskýring-
unni að réttlæti væri eitt af því sem
ætti jafnt yfir alla menn að ganga.
Og svo var þetta útskýrt enn frekar
sem sanngjörn krafa fólks um jöfnuð
og þvíumlíkt. En þegar við búum á
landi þar sem menn hundsa, vísvit-
andi og án hins minnsta samvisku-
bits, þau sjónarmið sem koma fjöld-
anum til góða, en fara þess í stað þá
leið að hygla fámenni, þá er búið að
skekkja mynd réttlætisins. Ef ein-
hver fær margfalt hærri laun en ég,
og ef skyldur hálaunamannsins við
samfélagið aukast ekki í réttu hlut-
falli við umbunina, þá merkir það
að hann þarf, hlutfallslega, að greiða
minna fyrir vöru og þjónustu en ég.
Það merkilega við eitt og annað
sem snerti hálaunaþega, bitlinga
o.þ.h., er að oftar en ekki má finna
tengingu milli þeirra sem þiggja og
hinna sem veita; jafnvel þótt menn
hafi svarið að virða lög og reglur. Og
vei þeim sem fordæma vinavæð-
ingu, klíkur og frændhygli, þeir eru
álitnir illmenni, fá jafnan á sig það
orð að vera öfundsjúkir og hinir
verstu smitberar.
Auðvitað gætum við rétt hlut
fjöldans með því að gera þá kröfu að
ofurlaunaþeginn greiði ofurskatta.
En í samfélagi sem byggt er á frænd-
hygli og vinavæðingu, er ekkert
pláss fyrir raunhæfa og sanngjarna
sýn á viðurværi fjöldans. Menn
skýla sér nefnilega á bak við frelsið
og leyfa sér að misskilja allt það fág-
aðasta sem sagt hefur verið um það
fróma hugtak.
Að fara frjálslega með orð og að
fara afar frjálslega með eigur ann-
arra, er háttur meðaljónsins og þeg-
ar menn eru í tengslum við stjórn-
mál, virðist fingralengdin aukast um
leið og tungurnar verða svartari. Það
telst t.d. til stórtíðinda ef þingmenn
taka hagsmuni þjóðarinnar framyfir
þarfir fámennrar klíku. Líklega voru
það mismæli þegar varaformað-
ur Sjálfstæðisflokksins sagði þann
sannleika um daginn, að fáheyrt
væri að Bjarni Ben léti hagsmuni
þjóðar skáka hagsmunum flokks-
klíkunnar.
Við sjáum enn og aftur dæmi um
það í samfélagi okkar, að leitin að
hamingjunni er háð í skúmaskotum
einkavina og svo er glansmyndum
ofurmenna dreift til þegnanna sem
geta svo gortað af því að tilheyra
heimskustu þjóð í heimi. Ættarmót
Íslendinga er alltaf jafn óborganlega
skemmtilegt. Við verndum okkar
nánustu en gefum skít í fjöldann.
Þjóðin okkar afar slyng
fær áfram vinum potað,
og réttlætið er þarfaþing
en það er lítið notað.
28 | Umræða 11.–13. mars 2011 Helgarblað
„Ég fékk mér
diet-kók og lítinn
popp.“
n Einar Bárðarson er í
aðhaldi hjá Loga Geirssyni en
var gripinn í sjoppu í bíóinu í Keflavík með
góðgæti. – DV
„Við sáum mikla
möguleika í
þessum þremur
sölum á að halda
stóra tónleika sem myndu
hljóma vel og sem fólk
sæi betur.“
n Grímur Atlason, forsvarsmaður
Iceland Airwaves, fagnar því að hluti
hátíðarinnar fari fram í Hörpu. – Frétta-
blaðið
„Ef ég mæti í
Höllina og klæði
mig í búning og
skó þá skiptir
ekki máli hvað er
að.“
n Guðjón Valur Sigurðsson var veikur
þegar Ísland valtaði yfir Þýskaland í
Höllinni í vikunni. Hann skoraði samt tólf
mörk og var besti maður vallarins. – Vísir
„Það er engin framtíð fyrir
nútímaatvinnulíf hér á
landi ef ekkert breytist.“
n Bubbi Morthens bendir á að öll
dótturfyrirtæki Össurar hf., nema
íslensku höfuðstöðvarnar, hafi fengið
risalán. – Pressan
Áhrifin af græðgi Höskuldar
Bókstaflega
Jón Trausti Reynisson ritstjóri skrifar„Laun Höskuldar
kosta miklu meira
en launin ein og sér.
Hið íslenska ættarmót
Skáldið skrifar
Kristján
Hreinsson
„Auðvitað gætum
við rétt hlut fjöld-
ans með því að gera þá
kröfu að ofurlaunaþeginn
greiði ofurskatta.
Kreppa í boði Símans
n Áskrifendur Moggans voru furðu-
lostnir á miðvikudag þegar blaðið
var útatað í auglýsingum frá Síman-
um. Greinilegt
var að fyrirtækið
hafði lagt stórfé
í að auglýsa nær
alls staðar í blað-
inu. Frétt sem
bar yfirskriftina
Kreppan herðir
tökin innihélt,
eins og allar aðr-
ar fréttir, bleika bólu sem lýsti því
að þetta væri í boði Símans. Leiðari
Davíðs Oddssonar var merktur með
þessum hætti. Gárungarnir telja
tilvalið að Landssamband íslenskra
útvegsmanna kaupi sig þar inn
næst með bláa bólu.
Veðurglöggur ráðherra
n Össur Skarphéðinsson utanríkis-
ráðherra var eini ráðherrann
sem mætti við jarðarför Karlvels
Pálmasonar,
fyrrverandi al-
þingismanns
í Bolungarvík.
Reyndar ætluðu
fjölmargir þing-
menn og ráð-
herrar að mæta
til Bolungarvík-
ur á laugardag
en svo illa vildi til að ekki var flogið.
Veðurglöggur utanríkisráðherra
hafði séð þetta fyrir og ók hann
vestur daginn áður til að missa
örugglega ekki af því að kveðja lát-
inn félaga.
Alþýðuflokkurinn lifir
n Þótt Alþýðuflokkurinn hafi ásamt
Alþýðubandalagi og Kvennalista fyrir
margt löngu runnið inn í Samfylk-
inguna lifir hann
samt góðu lífi.
Formaður er sem
fyrr Guðmundur
Árni Stefánsson
sendiherra. Á
þessu ári er hald-
ið upp á 95 ára af-
mæli flokksins. Af
því tilefni hyggj-
ast Árni Gunnarsson, fyrrverandi þing-
maður, og fleiri eðalkratar endurreisa
Bókmenntafélag jafnaðarmanna.
Endurreisnin mun eiga sér stað í
Þjóðmenningarhúsinu við Hverfis-
götu á laugardag klukkan 14 en það
er einmitt afmælisdagur flokksins.
Þungur kross Gunnars
n Gunnar Þorsteinsson, kenndur við
Krossinn, hefur undanfarna mán-
uði haft þann þunga krossa að bera
að sitja undir
ásökunum fjölda
kvenna um að
hafa beitt þær
kynferðislegri
áreitni. Vék
Gunnar sem
forstöðumað-
ur vegna þessa
og hefur síðan
setið við skriftir á bók. Nú hefur hluti
kvennanna kært Gunnar til lögreglu
vegna meintra brota. Sjálfur fagnar
hann þessu í orði en jafnframt er blás-
ið af að stofna fagráð innan Krossins
til að taka á svona málum.
Sandkorn
TRYGGVAGÖTU 11, 101 REYKJAVÍK
Útgáfufélag: DV ehf.
Stjórnarformaður:
Lilja Skaftadóttir
Ritstjórar:
Jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
Fréttastjóri:
Ingi Freyr Vilhjálmsson, ingi@dv.is
Ritstjórnarfulltrúi:
Jóhann Hauksson, johann@dv.is
Umsjón helgarblaðs:
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir, ingibjorg@dv.is
Umsjón innblaðs:
Ásgeir Jónsson, asgeir@dv.is
DV á netinu: dv.is
Aðalnúmer: 512 7000, Ritstjórn: 512 7010,
Áskriftarsími: 512 7080, Auglýsingar: 512 7050.
Smáauglýsingar: 512 7004.
Umbrot: DV. Prentvinnsla: Landsprent. Dreifing: Árvakur.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins
á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
S jö lögmenn hafa nú upplýst þjóð-ina um að þeir eigi spádómskúlu. Í henni sjá þeir lyktir Icesave-
málsins. Þeir sjá hversu veikur mál-
staður Hollendinga og Breta er. Þeir
gátu ekki annað en sagt frá þessari sýn
opinberlega. Þess vegna skrifuðu þeir
grein í Fréttablaðið á miðvikudag. Hún
var í styttra lagi. Fimm setningar.
Þeir segjast hafa uppgötvað hvers
vegna Bretar og Hollendingar hafi ekki
stefnt ríkinu til að greiða Icesave-kröf-
urnar: „Þessar kröfuþjóðir vita að þær
myndu að öllum líkindum tapa slíkum
málum. Þær vita að þær munu ekki ná
fram kröfum sínum á hendur íslensku
þjóðinni nema hún taki á sig skuld-
bindingar til að greiða með samningi.“
Vita betur en hinir
Er forsenda þessarar ályktunar sú að
Bretar og Hollendingar tapi málinu
og þess vegna hafi þeir ekki stefnt ís-
lenska ríkinu ennþá? Hvað með þá
sem ákveða strax að stefna öðrum fyr-
ir dómstólum og ágreiningur kemur
upp? Vinna þeir þá alltaf? Hvers vegna
er fólk sýknað? Er þetta ekki nokkuð
augljós rökvilla?
Lögmennirnir beita tilfinningarök-
um til þess að ljá yfirlýstum málstað
vægi. Þeir auglýsa sig sem sjö lögmenn
sem eru á sömu skoðun. Og þeim á
að treysta vegna þess að þeir eru lög-
menn. Þeir viti betur en við hin. Á AMX
var gengið svo langt að fullyrða að Bret-
ar og Hollendingar myndu ekki höfða
mál gegn Íslandi vegna Icesave. Vegna
þess að þeir hafa ekki gert það enn sem
komið er. Er nú allt í einu orðið óeðli-
legt að semja um kröfur áður en þær
verða að dómsmáli?
Líkast til hefur enginn þessara
sjömenninga tapað máli fyrir dómstól-
um. Eða hvað?
Auðvitað hafa þeir mikla reynslu af
alþjóðlegum dómsmálum og ágrein-
ingi milli ríkja. Eða hvað?
Málflutningurinn hristir upp í mér
vegna þess að hann styrkir trú margra
þeirra sem lesa greinina. Þeir munu
vísa í greinina og nota hana sem rök
fyrir því hvers vegna eigi að hafna
samningnum. Svona „af því bara“.
Sjömenningarnir með spádóms-
gáfu?
Þótt að sjömenningarnir auglýsi sig
sem lögmenn hafa þeir ekki hugmynd
um hvort Bretar og Hollendingar stefni
íslenska ríkinu eða ekki. Fulltrúar þess-
ara ríkja vita það ekki sjálfir þótt þeir
hafi gert ráð fyrir nokkrum möguleik-
um verði samningarnir felldir. Hvernig
vita sjömenningarnir það þá nema þeir
hafi spádómsgáfu?
Ég þekki sjálfur ágætlega til ESA og
EFTA-dómstólsins. Segjum að mál-
ið tapist fyrir EFTA-dómstólnum. Þá
þyrfti það alltaf að fara fyrir Hæstarétt
sem hefur úrslitavald. Komist Hæsti-
réttur að annarri niðurstöðu fer í gang
allt annað ferli, þar sem farið er yfir
stöðu Íslands í EES-samningnum. ESA
og EFTA-dómstóllinn eiga að tryggja
að aðildarríkin fari eftir EES-samn-
ingnum. Hafi EFTA-dómstóllinn kom-
ist að þeirri niðurstöðu að Ísland hafi
brotið gegn EES-samningnum, eins og
ESA telur hafa gerst, er því komið upp
mjög efnismikið mál fyrir því að endur-
skoða aðild Íslands að samstarfinu eða
grípa til einhvers konar refsiaðgerða.
Hafa ber í huga að Bretland og Holland
eru aðilar að ESB sem ræður örlög-
um EES-samningsins. Hann er hliðar-
samningur við ESB, um fjórfrelsið svo-
kallaða, en ekki öfugt. Á síðustu árum
hefur ESA unnið 25 af 27 málum sem
hafa farið fyrir dómstólinn.
Rökin halda ekki vatni
Vegna þessa væri þvert á móti mjög
furðulegt ef Bretar og Hollendingar
stefndu ekki Íslandi. Deutsche Bank og
fleiri eru nú með mál fyrir íslenskum
dómstólum vegna föllnu bankanna.
Hvers vegna ættu ríkin ekki að leika
sama leik? Það er nú ekki þannig að að-
eins Íslendingar stefni öðrum Íslend-
ingum á Íslandi. Íslenskir dómstólar
verja ekki endilega hagsmuni Íslend-
inga á kostnað annarra ríkisborgara. Ef
svo væri, væru þeir lélegir dómstólar.
Ég ætla ekki að segja fólki hvað það
eigi að gera. En ég vil að það átti sig á
því hvernig málið liggur. Báðum kost-
um fylgja kostir og gallar. Málið er ekki
klippt og skorið eins og sjömenning-
arnir, AMX eða Mogginn halda fram.
Rök sjömenninganna um að málstað-
ur Íslands sé svo góður vegna þess að
Bretar og Hollendingar hafi ekki stefnt
ríkinu ennþá, halda ekki vatni.
Ef ég væri lögfræðingur
Kjallari
Róbert Hlynur
Baldursson
Leiðari