Dagblaðið Vísir - DV - 11.03.2011, Blaðsíða 34

34 | Viðtal 11.–13. mars 2011 Helgarblað
finnur maður hraðar og hraðar fyrir
löðrungum lífsins. Þegar ég misstíg
mig núorðið fæ ég yfirleitt að finna
fyrir afleiðingunum afskaplega
hratt. En það tekur tíma að átta sig
á að slíkar afleiðingar eru lærdóm-
ur og eitthvað til að vera þakklát-
ur fyrir, en ekki eitthvað vont til að
kvarta undan. Fyrst pirraði það mig
að geta ekki mokað í mig áfengi,
óhollum mat eða farið illa með mig
eins og margir í kringum mig. En
smám saman verður maður þakk-
látur fyrir að fá harkalegar og hrað-
ar afleiðingar af mistökum. Þannig
lærir maður hraðar og hraðar því
að brennt barn forðast eldinn.“
Með bók í maganum
Aðspurður hvort fleiri bækur séu í
smíðum segist hann geta hugsað
sér að skrifa bók af allt öðru tagi en
ævisögu Jónínu Ben.
„Ég hefði gaman af því að deila
reynslu minni með öðrum, en það
verður að vera þegar ég er kominn á
réttan stað í lífinu. Slíkt er eitthvað
sem verður að koma af sjálfu sér
þegar tíminn er réttur. Mitt næsta
verkefni verður að gera það sem ég
er viss um að geta gert vel. Miðla
lífsreynslu annarra. Ég ætla að
skrifa aðra ævisögu en er ekki enn
búinn að ákveða hver það verður.
Ég lærði heilmikið á því verkefni
að skrifa ævisögu Jónínu. Bæði af
samskiptum mínum við hana en
líka af því sem ég hefði viljað gera
betur.“
Hræsni útgefandans
„Ég skrifaði bókina um Jónínu á
þremur mánuðum og hún fékk litla
sem enga ritstýringu. Prófarka-
lestur var í ólagi og margt annað
sem ég get lært af. Þótt þetta séu
ekki stórkostlega veigamikil at-
riði reyni ég að sjálfsögðu að hafa
þetta í lagi í næsta sinn. Ég er stolt-
ur af sögu Jónínu. Reyndar hélt ég
lengi framan af að útgefandi minn,
Kristján B. Jónasson, væri það líka,
hann hringdi í mig og sagði mér
hversu vel mér hefði tekist upp.
Hrósaði mér í raun svo mikið að ég
vissi ekki hvaðan á mig stóð veðrið.
Hann sagðist vera verulega ánægð-
ur með bókina og ég var afskaplega
upp með mér og þakklátur. Tveim-
ur dögum seinna sá ég að hann var
að gera lítið úr bókinni á Facebook
fyrir framan bókmenntaelítuna.
Það fór mjög í taugarnar á mér og
ég skrifaði honum bréf þar sem ég
sagði honum hug minn og ræddi á
opinskáan máta um þá hræsni sem
hegðun sem þessi felur í sér.
Það er mikill munur á því að tala
illa um fólk eða vera heiðarlegur
og segja hluti hreint út sem ekki
eru þægilegir. Að mínu mati þurfa
þeir sem sýna svona tvískinnung
að fá að heyra það og ákveða í kjöl-
farið hvers konar manneskjur þeir
ætla að vera. Þess vegna er ég alveg
ófeiminn við að láta þetta flakka
hér. Hann þarf að læra af sinni
framkomu við annað fólk rétt eins
og ég.“
Tætt Jónína
Þótt Sölvi hafi blandað sér í deilur
sem þessar upp á síðkastið forðast
hann þær annars sem heitan eld-
inn. Hann segist oft hugsa um fólk
sem stendur stöðugt í opinber-
um deilum og var auðvitað í miðju
stormsins þegar hann gaf út ævi-
sögu Jónínu Ben.
„Mér hugnast deilur afskaplega
illa. Það var hins vegar frábær skóli
að skrifa þessa bók. Þegar Jónína
leitaði til mín upphaflega stóð ég
frammi fyrir tveimur spurningum.
Sú fyrri var: Er hún efni í bók? Svar-
ið við því var augljóst já. Sú seinni:
Hef ég kjarkinn í að taka þátt í að
stuða fullt af fólki og dragast ef til
vill inn í hatrammar deilur? Eft-
ir smá umhugsun stóð ég í raun
frammi fyrir þeirri spurningu hvort
ég ætlaði allt mitt líf að vera hrædd
sál sem eyðir lífi sínu í að þóknast
öðru fólki. Sá tími í mínu lífi er lið-
inn. Jónína hefur eldað grátt silfur
við ótrúlegan fjölda fólks og hefur
ítrekað sótt í átök. Það mætti segja
að hún hafi á ákveðnum tímum í lífi
sínu verið komin í svo djúpt ástar-
haturssamband við athygli í þessu
litla landi að hún hafi svolítið týnt
sjálfri sér.
Inn við beinið er Jónína hins
vegar yndislega hlý kona sem þráir
ekkert frekar en að eiga gott heim-
ili og fallegt fjölskyldulíf. Hún tekur
símtöl á næturnar og finnur svo til
með fólki að hún grætur, hún hefur
líka haft góð áhrif á líf fjölmargra.
Sérstaklega ungra kvenna og hefur
til dæmis tekið konur sem hafa lent
í ofbeldi undir sinn verndarvæng.
Ég varð vitni að ótrúlegustu uppá-
komum síðasta sumar,“ segir hann
og hlær. „Ég var eiginlega staddur í
miðri sápuóperu.
En það snerti mig þegar Jónína
mátti þola hörkulega meðferð af
hálfu landlæknis og hún sagði við
mig grátandi: „Ég er vakin og sof-
in yfir heilsu þessa fólks og þetta
eru verðlaunin.“ Hlutirnir eru ekki
alltaf jafn svarthvítir og sumir vilja
halda fram.“
Gott veganesti
Móðir Sölva er Elsa Guðmunds-
dóttir, sérkennari í Öskjuhlíðar-
skóla, og faðir hans heitir Tryggvi
Sigurðsson og er barnasálfræðing-
ur. Sölvi segist líkur þeim báðum.
„Pabbi er barnasálfræðingur og ég
lærði sálfræði í Háskólanum, við
höfum því báðir brennandi áhuga
á hegðun og hinu mannlega.
Mamma er einstök manneskja
sem hefur til að bera mikið um-
burðarlyndi. Hún er alltaf brosandi
og með gleði í hjarta. Hún kenn-
ir þroskaheftum börnum á hverj-
um degi og hefur kennt mér svo
margt um gildi þess að vera ein-
lægur. Bæði mamma og pabbi eru
frjálsleg í anda og gáfu mér mikið
rými til að vaxa úr grasi og vera ég
sjálfur. Þau brýndu mjög fyrir mér
að sýna öðrum samkennd og það
er enn mín mikilvægasta lífsregla.
Ég held að það sé margt verra í líf-
inu en að alast upp í dálitlu hippa-
hugarfari.“
Missti bróður sinn í eldsvoða
Samkennd sprettur úr sársauka,
heldur Sölvi, og segist eiga auð-
velt með að tengjast fólki, sérlega
þeim sem hafi átt erfiða ævi. Sjálf-
ur á hann sársaukafullar minning-
ar um eldri bróður sinn sem lést í
eldsvoða aðeins 10 ára.
„Ég á mjög auðvelt með að
tengjast fólki vegna þess að ég
finn raunverulega til með því. All-
ir finna til, sársauki er sammann-
legur og sá hluti af lífinu sem eng-
inn losnar undan. Þessi eiginleiki
minn er keyptur dýru verði vegna
þess að hann hefur mótast af mikl-
um sársauka. Ég var aðeins fjögurra
ára þegar ég missti bróður minn
en man samt alltaf eftir þessum
morgni á jólum þegar faðir minn
sagði mér að bróðir minn væri dá-
inn. Ég man eftir aðfangadags-
kvöldi fjögurra ára gamall þar sem
allir grétu með pakkana í fanginu.
Slíkt mótar mann. En auðvitað var
ég það lítill að sársaukinn laumað-
ist að mér með árunum. Ég leit mik-
ið upp til hans og við vorum nánir.“
Sölvi og bróðir hans voru sam-
feðra en þegar slysið varð var bróð-
ir hans hjá móður sinni. „Þetta
var hörmulegt slys en móðir hans
sofnaði út frá logandi kerti aðfara-
nótt aðfangadags.“
Sölvi segir engan verða saman
eftir svo sviplegan missi. „Ég hef
sennilega aldrei jafnað mig á þessu,
þrátt fyrir að ég hafi oft haldið það
sjálfur. Bæði mótaðist ég af sorg-
inni í kringum mig og eins hef ég
líklega tekið þetta inn á mig á dýpra
stigi en því meðvitaða. Þannig er
það örugglega um alla sem búa við
það að missa náinn ástvin á barns-
aldri. Í mínu tilfelli hefur þetta
gert mig að manni sem er sífellt að
pæla og hugsa um reynslu annarra
og líðan. Þessar pælingar hafa lík-
lega ýtt mér í blaðamannsstarfið.
En ég er virkilega þakklátur fyrir
þetta, eins og allt annað sem ég hef
gengið í gegnum, því það gerir mig
að þeim sem manni sem ég er. Líf-
ið leggur misjafnar raunir á fólk og
mínar eru hvorki meiri né minni en
annarra. Ég vinn bara úr því sem
upp kemur hverju sinni. Eins finnst
mér núna í seinni tíð eins og Högni
Erpur bróðir minni lifi að einhverju
leyti innra með mér og leiðbeini
mér þegar mikið liggur við. Það
gefur mér kraft.“
Erfiðleikar geta verið gjöf
Sölvi segist vera á góðum stað í dag.
„Ég keyrði mig út á tímabili þegar
ég var að vinna á Stöð 2. Ég lagði
alla mína krafta í starfið og kunni
ekki að loka á það þegar heim kom.
Ef maður lifir þannig í lengri tíma
verður eitthvað undan að láta. Þess
vegna var orka mín í lágmarki lang-
tímum saman á árinu 2008. En ég
er þakklátur fyrir að ég lét það ekki
ná til mín nema upp að ákveðnu
marki.
Ég ferðaðist til Japan með for-
eldrum mínum þetta ár og upplifði
þar einstaka innri ró. Þar held ég
að áralangar pælingar hafi loksins
skilað árangri þegar ég átti síst
á því von. Ég finn þessa tilfinn-
ingu stundum á hversdagslegustu
stundum. Kannski þegar ég sit á
kaffihúsi eða er að ganga um bæ-
inn. Eftir þetta leyfi ég mér að vera
orkulítill og ganga í gegnum mín-
ar sveiflur án þess að gefa þeim
stimpil. Í samfélagi okkar nú er allt
of sterk tilhneiging til að gefa eðli-
legum tilfinningasveiflum nöfn og
stimpla.“
Lærði viðtalstæknina
hjá geðlækni
„Ég er ánægður með þáttinn minn
og hann er með því sniði sem hent-
ar mér og minni viðtalstækni hvað
best. Ég hef gaman af því að taka
viðtöl og ég er meðvitaður um að
ég er góður í því sem ég geri. Ég
ætla ekkert að berja mig niður.“
Sölvi útskýrir viðtalstækni sína
fyrir blaðamanni sem kemst að því
að hann lærði hana meðal ann-
ars af geðlækni. „Mig langaði til
þess að læra að taka góð viðtöl.
Viðtöl við einstaklinga sem eiga
erfitt með að tjá sig og hafa geng-
ið í gegnum erfiða lífsreynslu. Ég
ákvað því að leita mér þekking-
ar á besta mögulega stað. Ég er
vel tengdur inn í heilbrigðiskerfið
í gegnum pabba minn og fleiri og
hafði uppi á einum færasta geð-
lækni Íslands. Ég bað hann um að
kenna mér listina að tala við fólk
um erfiða hluti. Hvar er betra að
læra slíkt en af manni sem hefur
þurft að taka erfið viðtöl klukku-
stundum saman alla daga í ára-
tugi? Ég drakk í mig það sem hann
sagði og vona að ég hafi bætt mig
fyrir vikið. Ég spái líka mikið í að-
ferðir þekktra spyrla á erlendum
vettvangi, svo sem Mike Wallace,
Larry King og Charlie Rose.“
Sölvi segist geta hugsað sér
að starfa við fjölmiðla alla ævi.
„Ég sækist eftir því að þroska mig
áfram í ákveðna tegund af fjöl-
miðlamanni. Ég væri til í að vera
með sjónvarpsþátt á gamalsaldri
og finna fyrir þeirri tilfinningu að
fólki finnist jafnþægilegt að hlusta
á mig og Jónas R. Jónasson á föstu-
dagskvöldum á Rás 1. Þá veit ég að
ég hef sinnt mínu vel.“
„Eins finnst mér
núna í seinni tíð
eins og Högni Erpur bróð-
ir minni lifi að einhverju
leyti innra með mér og
leiðbeini mér þegar mikið
liggur við. Það gefur mér
kraft.
„Þetta var hörmu-
legt slys en móðir
hans sofnaði út frá log-
andi kerti aðfaranótt að-
fangadags.