Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.2014, Síða 67

Menning 67Páskablað 15.–22. apríl 2014
Bestu nágrannar í heimi
Fyrsta mótið Sigurlaug Jóhannsdóttir og Jonathan Motzfeldt á fyrsta alþjóðlega mótinu í sögu Grænlands, sem haldið var í Qaqortoq 2003.
Sundkrakkarnir Á hverju ári býður Kalak – vinafélag Íslands
og Grænlands – stórum hópi barna frá Austur-Grænlandi til
Íslands í sundkennslu. Þetta er ævintýraferð fyrir börnin.
Grænlandsveikin
Hrafn Jökulsson er með
„Grænlandsveiki“ á háu stigi.
Mynd KriStinn MaGnúSSon
Hermaðurinn sem hjálpar
barninu í gegnum nóttina
Lestrarnautn er nýtt ljóðasafn frá
Gerði Kristnýju Guðjónsdóttur,
rithöfundi og skáldi. Ljóðasafnið
inniheldur allar ljóðabækur
Gerðar Kristnýjar.
Af því tilefni valdi hún sitt uppá­
haldsljóð: Stjarna fæðist á Vest­
dalseyri, sem birtist í ljóðabók­
inni Ströndum. „Ég hafði verið að
lesa Úr þagnarhyl, ævisögu Vil­
borgar Dagbjartsdóttur, skálds og
kennara, eftir Þorleif Hauksson.
Þetta er afbragðsbók, vel skrifuð
og skemmtileg en líka sorgleg.
Vilborg er frá Vestdalseyri þar
sem breska hernámsliðið hreiðr­
aði um sig í heimsstyrjöldinni.
Eitt atvik frá þeim tíma sat í mér
að lestri bókarinnar loknum.
Sveitin moraði öll af breskum
hermönnum sem voru með­
al annars á útkikki eftir þýskum
flugvélum í fjallinu fyrir ofan bæ
Vilborgar.
Kvöld nokkurt þegar hún var á
leið heim til sín úr sendiferð í
niðamyrkri tók varðmaðurinn
í fjallinu eftir stúlk unni. Hann
gerði sér lítið fyrir, kveikti á kast­
ara og lýsti henni leiðina heim.
Mér finnst þessi saga af ókunn­
uga hermanninum sem hjálpar
barninu í gegnum nóttina ákaf­
lega falleg. Það var full ástæða til
að yrkja um hana ljóð.“
Stjarna fæðist á Vestdalseyri
Hún skipti um bæn
í miðri á
enda fullung
til að hafna
allri synd
Hún hét
því að verða
dugandi manneskja
ef Guð leiddi
hennar litlu hönd
og teymdi hana
létta eins og flugdreka
í gegnum nóttina
og heim
Ekki var hún
fyrr komin
upp á bakkann
en það kviknaði
á kastara
í fjallinu hennar
Enskur dáti
fylgdist með förinni
og nú lék
geisli í grasinu
við tána á
vaðstígvélunum
Án þess að
hugsa sig um
sparkaði hún
þeim af sér
og steig inn í ljósið
Sagan á bakvið
uppáhaldsljóðið
Grænlendingar eru
bestu nágrannar í heimi
Hrafn segir að starf Hróksins á Græn­
landi snúist ekki bara um skák­
ina. „Við vinnum í anda einkunnar­
orða alþjóðaskákhreyfingarinnar:
Við erum ein fjölskylda. Kynni mín
af Grænlandi og Grænlendingum
hafa sannfært mig um að þjóðirnar
tvær eiga að stórauka samskipti sín
á sem allra flestum sviðum. Við eig­
um samleið hér í norðrinu og getum
margt af vinum okkar lært, og það er
vonandi gagnkvæmt. Blíðari og glað­
lyndari þjóð hef ég aldrei kynnst,
og Grænlendingar líta á okkur sem
bestu vini sína. Það eru forréttindi að
eiga slíka þjóð að nágrönnum, og Ís­
lendingar ættu að rækta tengslin sem
allra mest. Það var stór áfangi þegar
Íslendingar opnuðu sendiráð í Nuuk
í fyrra, þar sem Pétur Ásgeirsson
sendiherra hefur einmitt Benedikte
Thorsteinsson sér til halds og trausts.
Þau vinna þrotlaust að því að koma á
tengslum, hvort sem er á sviði menn­
ingar, æskulýðsmála eða viðskipta.
Bæði núverandi og fyrrverandi ríkis­
stjórn hafa lagt mikla áherslu á aukna
samvinnu við Grænland, og það er
stefna sem er mér sannarlega mjög
að skapi.“
Uppskeruhátíð vináttunnar
Hrafn segir að gaman hafi ver­
ið að fylgjast með áhuga Íslendinga
á Grænlandi aukast síðustu árin.
„Ég fæ fyrirspurnir oft í viku frá
einstaklingum, félögum eða fyrir­
tækjum sem vilja bralla eitthvað
skemmtilegt á Grænlandi. Sífellt
fleiri sýna áhuga á ferðalögum til
Grænlands, en staðreyndin er sú að
jafnvel víðförlustu Íslendingar hafa
aldrei kynnst töfraheimi Grænlands.
Nú er líka búið að stofna Græn­
lensk­íslenska viðskiptaráðið, sem
starfar undir forystu kraftaverkakon­
unnar Kristínar S. Hjálmtýsdóttur.
Ég naut þeirra forréttinda að vinna
með henni að Grænlandsdögum nú
um síðustu mánaðamót, í samvinnu
við Flugfélag Íslands, kempurnar í
Melabúðinni og ótalmarga aðra. Það
var veisla sem sameinaði viðskipti,
menningu, skák, grænlenskan mat,
og var sannkölluð uppskeruhátíð
vináttunnar.“
Ævintýraferð grænlenskra
barna til Íslands
Hrafn er líka virkur í Kalak – vinafé­
lagi Íslands og Grænlands, en stærsta
verkefni félagsins er að bjóða ár­
lega stórum hópi ellefu ára barna frá
litlu þorpunum á austurströndinni
til Íslands. Hér dvelja þau í tvær vik­
ur, ganga í skóla í Kópavogi, kynnast
jafnöldrum og íslensku samfélagi –
og þau læra að synda.
„Engar sundlaugar eru á Austur­
Grænlandi og aðeins tvær á landinu
öllu. Hugmyndina að sundverkefn­
inu átti Stefán Herbertsson, þáver­
andi formaður Kalak og dyggur skák­
trúboði. Stefán lét verkin tala og í
haust kemur áttundi hópurinn á okk­
ar vegum. Síðustu árin hefur Skúli
Pálsson, gjaldkeri Kalak, borið hitann
og þungann af þessu dásamlega og
gefandi verkefni, en margir hafa lagt
hönd á plóg, ekki síst Flugfélag Ís­
lands sem ég hugsa að sinni fleiri
samfélagsverkefnum á Grænlandi
en flest grænlensk fyrirtæki. Fyr­
ir grænlensku börnin er þetta mikið
ævintýri, enda langflest að koma til
útlanda í fyrsta skipti, og mörg hafa
ekki einu sinni komið út fyrir sitt
fæðingarþorp áður. Hér sjá þau ótal­
margt í fyrsta skipti: Tré, hesta, um­
ferðarljós, rúllustiga. Þau fara í bíó,
útreiðartúra, kynnast náttúru okkar
og eru jafnan boðin sérstaklega á
Bessastaði, þar sem forseti vor tek­
ur vel á móti þeim. Héðan fara börn­
in flugsynd, með góðar minningar og
gleði í hjarta. Fræjum vináttu er sáð,
og þau munu bera ríkulegan ávöxt.“
Ævintýrið er rétt að byrja
Hrafn og félagar staldra ekki lengi
við á Íslandi, þegar þeir koma frá Itt­
oqqortoormiit. Um miðjan maí verð­
ur skákhátíð í Nuuk, tileinkuð minn­
ingu Jonathans Motzfeldt. „Það voru
forréttindi mín að kynnast þessum
landsföður Grænlendinga lítillega og
það var mikill heiður að hann skyldi
taka þátt í fyrsta skákmótinu okk­
ar 2003. Síðustu ár hefur ekkja hans,
Kristjana Guðmundsdóttir Motz­
feldt, verið sannkölluð verndargyðja
Hróksins á Grænlandi, enda ekki
til sá Íslendingur sem betur þekk­
ir til á Grænlandi en hún. Kristjana
er heiðursforseti okkar á Grænlandi,
og allt er mögulegt þegar við Róbert
leggjum á ráðin með henni. Græn­
landsævintýrið er rétt að byrja.“ n
Guðmundur
Þorsteinsson
og Bendó Hann er
guðfaðir handbolt-
ans á Grænlandi og
rekur fjölsmiðjur fyrir
ungmenni. Benedikte
hefur unnið þrekvirki
við að efla tengsl Ís-
lands og Grænlands.