Dagblaðið Vísir - DV - 15.08.2008, Blaðsíða 23

föstudagur 15. ágúst 2008 23Umræða
Bylting étur kóng
Ungt fólk með tvö smábörn sagði
upp leiguhúsnæði til tveggja ára og
keypti 100 fermetra blokkaríbúð í Ár-
bæjarhverfi. Til að lenda ekki í vanda
fengu þau kunnáttumann til að reikna
dæmið. Sá var snöggur og sagði að
með fullri vinnu – annað var kenn-
ari, hitt sjómaður – gætu þau hiklaust
borgað mánaðarlegar afborganir af
verðtryggðu lánunum og lifað þokka-
legu lífi.
Fyrstu árin 1978–1979 gekk allt eft-
ir sem kunnáttumaðurinn spáði og
lífið gekk sinn vanagang. En þá fór
hún líka af stað verðbólgan – þessi
undarlegi manngerði draugapúki.
Hún byrjaði með að smáskríða en hóf
svo hlaup og loks tók hún ómann-
legt heljarstökk sem varð til þess að
allar áætlanir Árbæjarfjölskyldunnar
kollvörpuðust. Laun og lán áttu enga
samleið lengur; launin stóðu í stað en
lánin ruku upp úr öllu valdi og urðu
loks svo há að kennarinn og sjómað-
urinn gátu engan veginn staðið í skil-
um; þau misstu íbúðina og tóku aft-
ur á leigu smáíbúð á uppsprengdu
verði.
Flestir sem komnir eru yfir fimm-
tugt þekkja söguna, ekki endilega
af þessum tilteknu hjónum heldur
af einhverjum öðrum sem álíka eða
verr var statt fyrir. Margt ungt fólk tók
saman föggur sínar og flutti úr landi
á þessum tímum óðaverðbólgunnar;
sumir höfðu ekki laun til að standa
við skuldbindingar sínar og urðu
hreinlega gjaldþrota og aðrir gátu
ekki hugsað sér að vinna endalausa
yfirvinnu, ef vinnu var þá að hafa, og
búa við eilífar afkomuáhyggjur sem
steðjuðu að hvern guðslifandi dag.
Þetta voru allt saman erfiðar leið-
indasögur.
Satt að segja bjóst maður síst við
að slíkt ástand myndi bæra á sér aftur;
maður hélt að stjórnmálamennirn-
ir hefðu lært af reynslunni og þekktu
glímutökin; maður treysti því að þeir
stæðu við loforðin og kynnu að fara
með völdin sem þeim var trúað fyrir.
En það bólar ekki á vitrænu verki;
það bólar satt að segja ekki á neinu
verki því aðgerðarleysið er í algleym-
ingi. Verðbólgan veður áfram eins og
blindfullt meinafl, lánin hækka, laun-
in standa í stað og ungt fólk á það á
hættu að missa íbúðir og öryggi.
Það bendir sem sé allt til þess að
leiðindasögurnar endurtaki sig og
mikið er aumt að horfa upp á Þyrni-
rósarsvefn ríkisstjórnarinnar. Er hún
ekki enn búin að átta sig á því að
hennar bíður ekki prins með töfra-
lausn? Sér hún ekki að henni ber að
kalla saman þing strax og takast á við
þau verkefni sem hún var kosin til?
Hvað tefur eiginlega þessa þreyttu og
skólausu prinsessu? Maður hlýtur að
ætla að hún treysti sér alls ekki til að
takast á við vandann – og sé svo – ætti
hún bara að vera heiðarleg í eitt skipti
fyrir öll, viðurkenna vanmátt sinn og
fá landsstjórnina í hendur þeim sem
hugsa fyrst um þjóðarhag og síðar um
eigin makindalegu velsæld.
Að lokum legg ég til að samið verði
sem fyrst við ljósmæður.
Býflugan
Það er fyrirlitning og napurt háð
í þessum nafngiftum á þung-
lyndislyfjum
sem undirstrika
hversu stutt á
veg við erum
komin með að
taka þung-
lyndi í sátt sem
sjúkdóm. Það
er engin gleði
eða lukka fólgin
í þeirri ánauð að þurfa að taka
þunglyndislyf.
Auk þess skyldi fólk hafa á hreinu
að slíkum lyfjum er ekki ætlað að
gera fólk alsælt. Þau eru notuð
til þess að bægja frá mesta myr-
krinu sem umlykur hinn þung-
lynda. Þau gera honum kleift
að komast fram úr rúminu og
þrauka daginn fram að kvöld-
fréttum í sjónvarpinu. Þá fyrst
getur hann andað léttar, loks er
djöfuls dagurinn endalausi að
verða búinn.
Þótt uppi séu faglegar umræður
og leitast sé við að rífa fordóm-
ana á hol, ríkir mjög takmark-
aður almennur skilningur á
geðrænum sjúkdómum. Hvers
vegna ætli fólk eigi svona erfitt
með að viðurkenna og skilja eðli
sjúkdómsins? Er það vegna þess
að hann er ósýnilegur, að mestu?
Eða er það vegna þess að sum
einkenni hans, eins og fram-
taksleysi, mikill svefn og dauf-
lyndi eru á öndverðum meiði
við viðurkenndu dyggðirnar,
vinnusemi, hörku og „bítaájaxl-
innogþolaallanandskotann“-
heilkennið?
eða er það sökum hræðslu?
Hræðslu við hið ókunna, við
geðslag sem er sveiflukennt og
ógnar stöðugleika smáborgara-
samfélagsins? Það er íronískt að
þrátt fyrir þessi einstrengings-
legu viðhorf gagnvart þunglyndi
og sjúkdómum sálarinnar þá eru
slíkir einstaklingar teknir í guða
tölu ef þeir eru frægir, skapandi
listamenn. Það gerist þó yfirleitt
ekki fyrr en eftir dauða þeirra.
Þá fer í gang einhvers konar
dýrkun: „Hann var svo ægilega
mikill hugsuður og listamað-
ur, langt á undan samtíma sín-
um. Fólk skildi hann bara ekki,
kunni ekki að meta snilligáf-
una.“ Er eina leiðin fyrir þung-
lynda manneskju, til þess að
vera tekin í sátt eða metin að
verðleikum, að deyja drottni
sínum?
Gleðipillur og lukkulyf
Vaknaðu Þyrnirós!
Markaður Það er alltaf líflegt um að litast á litla sæta markaðnum á Laugavegi við Kaffi Hljómalind. Hægt er að gera afbragðskaup á hvers konar
glingri, húfum, flottum sólgleraugum og í raun hverju sem hugurinn girnist. Það er alltaf eitthvað svo indælt að rölta Laugaveginn, staldra við og fá sér
smá glingur á hendurnar. DV-MYND Kristinn Magnússon
myndin
P
lús
eð
a m
ínu
s
Spurningin
„Hún er frábær, bara mjög góð og það
er létt yfir mannskapnum. Við njótum
þess að vera hérna saman.“ snorri
steinn guðjónsson leikstjórnandi
íslenska liðsins í handbolta hefur
staðið sig frábærlega að undanförnu á
Ólympíuleikunum.
Hvernig er stemn-
ingin meðal liðsins
í Peking?
Plúsinn fær Martin O´Neill stjóri
Aston Villa. O´Neill fór á kostum
á blaðamannafundi fyrir leik FH og
Aston Villa í höfuðstöðvum KSÍ.
Honum fannst íslensku blaðamenn-
irnir vera ungir og litlir.
viGdís
GríMsdóttir
rithöfundur skrifar
„Laun og lán áttu enga
samleið lengur; launin
stóðu í stað en lánin ruku
upp úr öllu valdi og urðu
loks svo há að kennarinn
og sjómaðurinn gátu eng-
an veginn staðið í skilum.“
- vertu með í umræðunni