Gripla - 20.12.2012, Blaðsíða 153

151
hugleiddi iðulega líf og verðleika biskupsins. Heyrði hann oft í svefni
rödd sem hvatti hann til að líkja eftir góðum siðum Þorláks: „Hafa hann
[Þorlák] mest spanit til samvistu við almáttkan Guð tveir mannkostir,
skírlífi og sǫnn ást við Guð ok menn.“48 Þegar haft er í huga að vitranir
þessar tengjast beint klaustrinu á Þingeyrum, án milligöngu annarra, virð-
ist ljóst að Guðmundur prestur hefur ekki sent Gunnlaugi þessa vitrun
„að hann skyldi dikta“. sögurnar eru nokkuð augljóslega komnar beint
frá Þingeyrum. eins og við sáum að framan voru báðar þessar vitranir í
bréfum Brands biskups þannig að hér er komin sterk vísbending um að
vitranahluti bréfanna sem ormur kapellán fór með til alþingis hafi verið
ritaður á Þingeyrum.
Þá er stutt frásögn af draumi Gissurar Hallssonar og er sá atburður
einnig tímasettur skömmu eftir andlát Þorláks biskups. í drauminum sér
Gissur Þorlák „sitja á kirkjunni í skálaholti í byskupsskrúða sínum og
bleza þaðan fólkið“.49 Dreymandinn ræður draum sinn svo að Þorlákur
muni verða yfirmaður „sinnar“ kristni á íslandi og kirkjunnar í skálholti.
eignarfornafnið er ef til vill takmarkandi og gæfi þá óbeint til kynna
vit und um áform norðlendinga að koma sér upp helgum manni fyrir
Hólabiskupsdæmi. en aðrar túlkanir eru mögulegar. Gissur var sjálfur
klerkur og hafði þar að auki mikilla hagsmuna að gæta þar sem var kirkjan
í skálholti.
Það skýtur kannski skökku við að finna hér nafn Gissurar, eins helsta
höfðingja sunnlendinga, sem bjó í skálholti, meðal vitrana og viðburða
frá Þingeyrum. vitrun Gissurar bendir hins vegar til tengsla hans við
Þingeyramunkana og afskipta hans af þessum fyrstu vísbendingum um
heilagleika Þorláks. í sögu Þorláks er það hann sem skorar beinlínis á
biskup að gerast helgur eftir andlátið, eins og áður var nefnt. sumt annað
bendir til sérlegs samstarfs Gissurar og munkanna á Þingeyrum. í lok
latínusögu sinnar um ólaf konung tryggvason, sem getur vel verið eldri en
*Revelaciones Thorlaci episcopi, vegna þess að ein vitrananna, „sýn Brestis“,
virðist undir áhrifum frá þeirri sögu, hefur Gunnlaugur sagt frá því að hann
hafi sýnt Gissuri Hallssyni verkið og Gissur haft það hjá sér í tvö ár en því
næst sent ritið aftur til Gunnlaugs sem „emenderaði“ það sjálfur eftir for-
48 Ásdís egilsdóttir 2002, 193.
49 sama rit, 84–85, 193.
REVELACIONES THORLACI EPISCOPI