Gerðir kirkjuþings - 1989, Blaðsíða 190

1989
20. Kirkjuþinq
34. mál
T I L A G A
til þinqsályktunar um að Handbókarnefnd
gefi út leiðbeininqaheftj um ytra atferli presta oq
safnaðar við cruásþiónustur oa aðrar helqiathafnir.
Flm. og frsm. sr. Þórhallur Höskuldsson
Meðflm.: dr. Gunnar Kristjánsson
sr. Jónas Gislason
sr. Sigurður Guðmundsson
20. Kirkjuþing 1989 beinir þvi til biskups að fela Handbókarnefnd
að gefa út heildarleiðbeiningar, ásamt útskýringum fyrir presta
og söfnuði um ytra atferli við guðsþ jónustur og aðrar
helgiathafnir í núgildandi helgisiðabók.
Þessar leiðbeiningar verði kynntar prestum og teknar inn i
messuskrár eftir því sem við á.
GREINARGERÐ
Þegar helgisiðabókin var tekin i notkun 1981, heyrðust strax
raddir um að æskilegt væri að nefndin gæfi út itarlegar
leiðbeiningar um framkvæmd messunnar og annarra helgiathafna sem
þar er fjallað um. Víða í bókinni er að finna ábendingar um
hegðan prests og safnaðar og hvernig prestur skuli skrýddur i
messu og við aðrar athafnir. En sum atriði eru þó óljós og fáar
útskýringar fylgja þeim leiðbeiningum sem i bókinni finnast. (Sjá
þó 1. kafla: Skýringar og leiðbeiningar bls. 7-15).
Flutningsmenn telja að úr þessu sé unnt og æskilegt að bæta, i
senn til þess að auka þekkingu og auðvelda þátttöku í umræddum
athöfnum, en um leið til að forðast sundurgerð og koma í veg
fyrir að venjur skapist sem eiga sér enga líturgiska hefð eða
forsendu. Það er og ljóst að óvissa og óöryggi i framkvæmd
helgiathafna getur spillt fyrir þeim og geta valdið bæði prestum
og söfnuðum ýmsum erfiðleikum.
Það var mörgum kærkomið að fá í hendur umsögn Handbókarnefndar
um atferli við bergingu og greinargerð um embættisklæðnað presta
og skrúða. Þar er tekið á ýmsum atriðum sem snerta það mál sem
hér er til umræðu. Öðrum spurningum er ósvarað og yrði of langt
mál að telja upp öll þau atriði sem fjalla mætti um. Þau geta
t.d. tekið til þess hvernig (eða hvort) prestur lyftir höndum
við bænargjörð, heilsan eða blessun eða hvernig hann helgar
skírnþega með krossmarki, svo að dæmi séu nefnd. Þau geta verið
útskýringar fyrir söfnuðinn á gangi messunnar frá einum messulið
til annars og þar með leiðbeint honum um hegðan í athöfninni. Þá
kunna og að vera áhöld um búnað altaris í og milli athafna, stöðu
187