Són - 01.01.2008, Qupperneq 20

Són - 01.01.2008, Qupperneq 20
HELGI SKÚLI KJARTANSSON20 sínar goðsögulegu kenningar, líka í hirðkvæðum sem ort voru til útflutnings. Rúnirnar urðu nytjaletur á sínu sviði og kom ekki að sök þótt upprunasagnir tengdu þær við Óðin. Með fornmenntavakningu 12. aldar var rómversk heiðni hafin til vegs sem hluti af sögulegum arfi, og gátu þá Norðurlandabúar litið sömu augum á sínar heiðnu minningar. Þekktustu dæmi þess hugsunarháttar eru að vísu ung, um 1200 (Saxi málspaki) eða síðar (Snorri), en upphaf hans er eldra. Allt frá dögum Sæmundar, eða a.m.k. Ara, er hugsanlegt að upplýstir menn á kirkjulega vísu hafi talið sér sæmandi að taka þátt í varð- veislu – og þá um leið endurnýjun – eddukvæðanna, einnig þeirra sem gerast á heiðnu sviði. Ef sá svipur, sem bregður fyrir með orðalagi Ljóðaljóðanna og Helgakviðu, stafar af áhrifum frekar en tilviljun, þá má ætla að far- vegur þeirra áhrifa sé einn maður, skáldið mikla sem færði okkur lokakafla kviðunnar í þeim búningi sem fátt fær við jafnast í norrænni orðlist eða íslenskri. En hvað eigum við að ímynda okkur um þann mikla meistara? Hann stendur sínum fæti í hvorri jötu, kristinna mennta og nor- rænna. Varla þó á tímamótum trúskipanna sjálfra – eins og Nordal hugsar sér t.d. um höfund Völuspár. Því að náin kynni af Ljóða- ljóðunum eru ósennileg á því skeiði, og auk þess gætir engrar trúar- legrar spennu í Helgakviðu. Hin táknræna túlkun kristninnar á Ljóðaljóðunum er þar víðs fjarri og heiðnin aðeins hlutlaus umgjörð um stórbrotin átök ástar og dauða. Miklu fremur má ætla (ef gengið er út frá áhrifum Ljóðaljóðanna; allt er þetta með þeim fyrirvara fram sett) að skáld okkar sé tólftu aldar maður, mótaður eftir að sárasti ótti trúskiptanna við „gneista heiðninnar“ var liðinn hjá og eftir að þekk- ing á heilagri ritningu varð sæmilega aðgengileg, kannski ekki al- menningi en einhverjum verulegum minnihluta. Sá minnihluti hefur einkum verið karlkyns, þess vegna líklegra að hér eigi karlmaður í hlut en kona. Vel má vera að konur hafi á ein- 23 Sagan um Jón helga og heiti vikudaganna bendir í gagnstæða átt. En hún er örugg- lega röng. Heiðnu daganöfnin hafa ekki verið neinn norrænn arfur aftan úr forn- eskju, enda eru þau í eðli sínu þýðing úr latínu (þar sem þau voru reyndar dregin af himintunglum frekar en goðum). Ef eitthvað er til í sögunni af Jóni, þá hefur hann staðið gegn því nýmæli að taka upp á íslensku hin klassísku heiti viku- daganna. Þau nutu á dögum Jóns vaxandi hylli á latínu og urðu þýðingar þeirra að mestu ofan á í germönskum málum (þó ekki um laugardaginn – þar sem enskan notar latínuheitið óþýtt – og ekki um miðvikudaginn á þýsku), á íslensku þó aðeins sunnudagur og mánudagur.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160

x

Són

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Són
https://timarit.is/publication/1139

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.