Són - 01.01.2008, Síða 26

HAUKUR ÞORGEIRSSON26
lega. Jón hefur aðeins fáeinar leiðréttingar, en til vandræða er að þær
eru ekki alltaf auðkenndar. Hann skeytir ekki um hljóðdvalarlög-
málið og prentar til dæmis „Digran hafði stumir staf“ þótt „stum“ væri
stutt atkvæði að fornu og því bragfræðilega vafasamt á þessum stað.
Fyrsta heildarútgáfa rímnanna birtist 1896 í riti Finns Jónssonar,
Fernir forníslenskir rímnaflokkar. Þar hefur Finnur samræmt stafsetningu
handritsins að því sem hann taldi sig næst geta komið máli rímna-
skáldsins.3 Þar sem honum þykir vafi geta leikið á lestri og þar sem
hann hefur leiðrétt handritið prentar hann þó stafrétt texta þess
neðanmáls. Finnur gengur miklu lengra í að leiðrétta handritið en Jón
gerði átta árum áður, stundum á bragfræðilegum forsendum en stund-
um merkingarlegum. Til dæmis prentar Jón athugasemdalaust Þórs-
kenninguna „skessu vinr“ sem Finnur leiðréttir í „skessu dólgr“.
Stundum yrkir Finnur upp heilu vísuorðin. Þar sem handritið hefur
„furdulegann bar fulan þef. er fyke j hellis skuta.“ prentar Finnur
„furðu-lángt bar fúlan þef / úr fylki hellis-skúta“.4 Útgáfa Finns endur-
speglar anda sinnar tíðar en Finnur og samtímamenn hans höfðu
mikla trú á getu fræðimanna til að leiðrétta varðveitta texta í átt til
betra og upprunalegra horfs.
Finnur gaf rímurnar aftur út í fyrsta bindi Rímnasafns (1905–1912).
Þar er prentað stafrétt eftir handritinu. Flestum leiðréttingunum úr
fyrri útgáfunni er haldið en ekki öllum. Sumum hinna djörfustu er
sleppt en þó er mörgum haldið sem mega þykja býsna djarfar, til
dæmis verður vinr sem fyrr dólgr. Á einstaka stað hefur Finnur lesið
handritið öðruvísi en áður og munar þar mest um fyrstu vísuna.
Árið 1938 birtist eina handrit rímnanna, Staðarhólsbók, ljósprent-
að í ritröðinni Corpus codicum Islandicorum medii aevi. William Craigie
ritaði formála.
Í Sýnisbók íslenzkra rímna sem William Craigie gaf út 1952 eru birt
28 erindi úr Lokrum. Þótt Craigie hafi komið að útgáfunni á handriti
rímnanna verður ekki betur séð en að texti þeirra í sýnisbókinni sé
byggður á útgáfum Finns og fylgi ýmist útgáfunni frá 1896 eða
þeirri í Rímnasafni. Á einstaka stað hefur Craigie þó leiðrétt textann
enn frekar. Þessi útgáfa af úrvali úr rímunum hefur lítið fræðilegt gildi
enda ætluð sem lesútgáfa.
Fyrir utan það sem nú hefur verið talið er mér ekki kunnugt um
að verulegur hluti úr Lokrum hafi birst á prenti. Nokkrar vísur hafa
3 Finnur Jónsson (1896:v).
4 Finnur Jónsson (1896:3).