Són - 01.01.2008, Page 31

Són - 01.01.2008, Page 31
LIST Í LOKRUM 31 13 Allr var hann um beinin berr og blár sem hraunsá renni, höldum leizt hann hræðilegr heldr en segja nenni. Nú er þetta óneitanlega skrautleg lýsing. En er hún ýkjukennd innan veruleika sögunnar? Hlýtur ekki jötunn af þessari stærð að vera fer- legur? Og hvernig líta jötnar á annað borð út? Um það eru ekki mjög greinargóðar heimildir en ljóst er þó að menn hafa talið þá býsna stórskorna löngu áður en rímnaskáldin tóku til starfa. Í Hymiskviðu er til dæmis talað um jötun með níu hundruð höfuð. Í bókmenntalegu samhengi þar sem „eigi lítill“ er talið eðlilegt orðalag eða fyrirmyndarstíll í lýsingu á risavöxnum jötni kemur ekki á óvart að lýsing rímnaskáldsins þyki afbrigðileg og ýkjukennd. Ég hef hins vegar efasemdir um að þetta sé heppileg nálgun. Okkur er alls ekki skylt að nota prósastíl Snorra Sturlusonar sem mælistiku á stíl rímnaskálda. Það er ekki nauðsynlegt að líta á kjarnyrði og úr- drátt Snorra og sumra samtímamanna hans sem hinn eðlilega og góða stíl en telja það orðalengingar og ýkjur sem ekki samrýmist þeim viðmiðum. Það eru ekki allar lýsingar ýkjukenndar sem ekki beita úrdrætti. Raunar má spyrja hversu heppilegt orðið ýkjur sé til að greina goðsögur eins og þá sem hér er til umræðu. Með ýkjum er átt við öfgafullar fullyrðingar sem standast ekki í bókstaflegum skilningi en hver getur sagt okkur hvað stenst og hvað ekki í raunveruleika goðsagnarinnar? Eru það ýkjur að Nói hafi komið öllum dýrunum inn í örkina? Er það stórlega orðum aukið að Jesús hafi mettað fimm þúsund manns með nokkrum fiskum og brauðum? Eru það ýkjur að Aþena hafi sprottið úr enni Seifs? Ég held að þeim manni sem færi af stað með bókmenntagreiningu í þessum stíl yrði fljótlega sagt að hann hefði misskilið eðli og gildi þessara sagna. Ég tel að ekki sé rétt að líta á lýsingu rímnanna á Skrými sem ýkjur heldur sem lið í viðleitni rímnaskáldsins til að fylla á rökréttan hátt út í beinabera þætti í frásögn Gylfaginningar. Skáldinu hefur þótt „eigi lítill“ vera rýr lýsing svo að það reynir að gera sér í hugarlund hvernig gríðarlega stór og ferlegur jötunn gæti litið út. Skáldið hefur vísast talið lýsingu sína standast innan veruleika sögunnar og ég sé ekkert sem mælir gegn því. Hér hefur verið reynt að halda uppi vörnum fyrir einn þátt í meðferð rímnanna á sögunni en til að fá skýrari hugmynd um vinnu-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160

x

Són

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Són
https://timarit.is/publication/1139

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.