Peningamál - 01.06.2005, Page 17

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PEN INGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
2
17
tíma í fyrra. Samkvæmt spá Seðlabankans um íbúðafjárfestingu má
gera ráð fyrir að framboð húsnæðis á höfuðborgarsvæðinu gæti orðið
nokkru meira en eftirspurn þegar líða tekur á næsta vetur og má því
gera ráð fyrir að dragi úr hækkun húsnæðisverðs.
Bankar og sparisjóðir höfðu í lok apríl veitt fasteignaveðlán til
heimilanna fyrir u.þ.b. 200 ma.kr. frá því að sókn þeirra hófst á hús-
næðisveðlánamarkaði í ágúst sl. og virðist ekkert lát á útlánavextinum.
Þótt dregið hafi úr útlánum Íbúðalánasjóðs og lífeyrissjóða á fyrri hluta
ársins er vöxtur útlána lánakerfisins til heimilanna mjög mikill.
Hátt gengi krónunnar hefur ýtt undir eftirspurn eftir innfluttum
vörum og þjónustu. Innflutningur bifreiða til einkanota og annarrar var-
anlegrar neysluvöru til heimilanna, og greiðslukortavelta erlendis jukust
meira á fyrsta fjórðungi ársins en í nokkrum fjórðungi í fyrra. Hins vegar
hægði á innflutningi mat- og drykkjarvöru. Þótt gengi krónunnar sé enn
hátt hefur það lækkað nokkuð frá því sem gengið var út frá í síðustu
spá og kann það að draga úr neyslu innfluttrar vöru og þjónustu.
Samneysla
Að frátöldum mánaðarlegum yfirlitum um ríkisfjármálin hafa engar
nýjar upplýsingar verið birtar um samneyslu frá því að síðasta spá
Seðlabankans var birt í mars. Í fjárlögum fyrir árið 2005 er gert ráð
fyrir að útgjöld ríkis og almannatrygginga aukist um 1½% frá fyrra
ári. Það sem af er ári hafa þessi útgjöld hækkað um 2% umfram
hækkun verðlags frá sama tíma í fyrra, sem er óverulegt frávik sé horft
til ársins í heild. Þessar tölur gefa ekki tilefni til að breyta þeim for-
sendum sem lágu til grundvallar síðustu spá. Eins og í mars er því gert
ráð fyrir að samneysla vaxi um 2½% í ár og næsta ár. Gert er ráð fyrir
að vöxturinn verði heldur minni hjá ríkissjóði, en að hann verði á bilinu
3% til 4% hjá sveitarfélögum og almannatryggingum.
Tafla IV-1 Vísbendingar um einkaneyslu árið 2004 og á fyrstu fjórum mánuðum ársins 2005
Nýjasta tímabil
Breyting miðað við
Ársfjórðungslegar tölur uppsafnað frá
2004:1 2004:2 2004:3 2004:4 2005:1 Mánuður 1 mánuð ársbyrjun
Dagvöruvelta (raunbreyting ) 3,8 3,4 4,3 3,3 7,2 apríl 2005 7,2 14,3
Greiðslukortavelta (raunbreyting )1 9,7 9,7 4,9 11,2 11,2 apríl 2005 12,0 35,3
þar af innanlands 8,9 8,6 4,0 9,8 9,8 apríl 2005 11,9 7,1
þar af erlendis 27,3 29,1 18,4 34,0 35,6 apríl 2005 35,0 35,3
Bifreiðaskráning (fjölgun skráninga) 35,8 28,4 19,5 44,3 61,4 apríl 2005 66,8 64,4
Almennur innflutningur (magnbreyting)2 23,7 18,7 13,6 16,0 15,1 apríl 2005 . 13,8
Innflutningur neysluvöru (magnbreyting)2 14,5 15,3 14,5 15,7 22,1 apríl 2005 . 23,3
Bifreiðar til einkanota2 24,4 24,2 24,6 35,0 56,7 apríl 2005 . 57,5
Varanlegar neysluvörur, t.d. heimilistæki2 21,7 19,4 16,3 17,1 36,3 apríl 2005 . 36,5
Hálfvaranlegar neysluvörur, t.d. fatnaður2 10,7 9,9 8,8 7,5 16,9 apríl 2005 . 17,2
Mat- og drykkjarvörur2 13,8 11,8 10,5 10,2 6,8 apríl 2005 . 6,8
Innflutningur fjárfestingarvöru án skipa og flugvéla
(magnbreyting)2 36,9 38,3 23,8 19,3 36,9 apríl 2005 . 26,8
Væntingavísitala Gallup 18,0 -11,7 5,5 -3,2 -1,7 apríl 2005 4,0 -1,8
Mat á núverandi ástandi 66,1 13,8 23,1 19,8 21,2 apríl 2005 31,0 24,6
Væntingar til sex mánaða 2,4 -22,3 -3,5 -14,7 -13,7 apríl 2005 -10,1 -15,4
1. Bæði greiðslukortavelta heimila og fyrirtækja, meginhluta greiðslukortaveltu má rekja til heimila. 2. Ársfjórðungstölur miðast við tölur sem eru uppsafnaðar frá ársbyrjun til loka
hvers ársfjórðungs.
Heimildir: Bílgreinasambandið, Fasteignamat ríkisins, Hagstofa Íslands, Íbúðalánasjóður, Samtök verslunar og þjónustu, Seðlabanki Íslands.
Mynd IV-3
Vöxtur einkaneyslu og innflutnings neysluvöru
á fyrsta ársfjórðungi 1998-2005
Heimild: Hagstofa Íslands.
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
0
5
10
15
20
25
30
35
-5
-10
-15
-20
Magnbreyting frá fyrra ári (%)
Einkaneysla
Innflutningur neysluvöru
Breyting frá fyrra ári í %
nema annað sé tekið fram