Peningamál - 01.06.2005, Blaðsíða 39

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PEN INGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
2
39
stefnan hefur meiri tök á að hafa áhrif á verðbólgu lengra fram í tím-
ann vegna áðurnefndra tafa í miðlunarferli peningastefnunnar. Fjöldi
mælinga er hins vegar enn sem komið er það lítill að ekki er hægt að
draga of víðtækar ályktanir. Samanburður á töflum 1 og 2 sýnir að
staðalfrávik eins árs spáskekkna er svipað eftir að bankinn tók upp
verðbólgumarkmið (1,5%) og á öllu tímabilinu (1,6%). Til saman-
burðar má geta að staðalfrávik árlegrar verðbólgu á þessum tíma-
bilum er á bilinu 2 til 2½%.
Í töflu 3 má sjá hversu vel óvissumat Seðlabankans, eins og það
birtist í líkindadreifingu verðbólguspárinnar, lýsir dreifingu mældrar
verðbólgu eftir að bankinn tók upp verðbólgumarkmið. Fyrir liggur
samanburður á tólf spám fjóra ársfjórðunga fram í tímann við mælda
verðbólgu. Af þeim hafa fimm verið innan 50% óvissubils (42%
tilvika), átta innan 75% óvissubils (67% tilvika) og ellefu innan 90%
óvissubils (92% tilvika). Ein spá var utan 90% óvissubils en hún var
gerð á öðrum ársfjórðungi ársins 2001, rétt áður en mikil gengislækkun
krónunnar hófst. Dreifing spáskekkna á þessu tímabili virðist því í
ágætu samræmi við gefna líkindadreifingu. Níu spár, sem ná átta árs-
fjórðunga fram í tímann, liggja jafnframt fyrir. Af þessum níu voru
fimm innan 50% óvissubils (56% tilvika) og allar níu innan 75%
óvissubils. Líkindadreifing verðbólguspárinnar tvö ár fram í tímann
hefur því ofmetið mælda dreifingu verðbólgu eftir tvö ár.
Að lokum má geta þess að þegar spáspekkjur bankans eru skoð-
aðar í samhengi við gengisþróun þess tímabils, sem spáð var til, má
sjá nokkuð skýrt samband milli gengisfráviks og spáskekkju þegar
spáð er eitt ár fram í tímann. Þetta samband er ekki eins ljóst þegar
spáð er tvö ár fram í tímann því að spár sem gerðar eru til tveggja ára
virðast ekki eins næmar fyrir gengisbreytingum og spár sem gerðar
eru til eins árs. Þetta bendir til þess að sveiflur í gengi krónunnar hafi
fyrst og fremst áhrif á verðbólguþróun til skemmri tíma en síður á
langtímaverðbólgu. Það má meðal annars skýra með því að víki gengi
krónunnar umtalsvert frá því sem samrýmst getur verðbólgumark-
miðinu til lengri tíma litið kallar slíkt á viðbrögð peningastefnunnar
sem leiðrétta frávikið.
Tafla 2 Skekkjur í verðbólguspám Seðlabankans frá 2. ársfj. 2001
Fjöldi Meðalskekkja Staðalfrávik
mælinga (%) (%)
Fjórir ársfjórðungar fram í tímann 13 -0,3 1,5
Átta ársfjórðungar fram í tímann 9 -0,4 1,2
Tafla 3 Dreifing mældrar verðbólgu með tilliti til verðbólguspár
Fjöldi Fjöldi mælinga innan tilgreinds óvissubils
mælinga 50% 75% 90%
Fjórir ársfjórðungar fram í tímann 121 5 8 11
Átta ársfjórðungar fram í tímann 9 5 9 9
1. Í Peningamálum 2004/1 var einungis birt punktspá. Því er um 12 mælingar að ræða í töflu 3 samanborið
við 13 í töflu 2.