Peningamál - 01.06.2005, Síða 20

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PEN INGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
2
20
fjármunamyndun. Að teknu tilliti til fjárfestingar erlendis má ætla að
fjárfesting þessara fyrirtækja innanlands hafi numið um 12 ma.kr. á
liðnu ári.
Fjármálaleg skilyrði fyrirtækja eru á heildina litið svipuð og við
útkomu Peningamála í mars, en þær breytingar sem orðið hafa snerta
fyrirtæki misjafnlega (sjá nánari umfjöllun um fjármálaleg skilyrði
fyrirtækja í kafla III). Lækkun gengis krónunnar frá marsmánuði felur
í sér að lántaka í erlendum gjaldmiðli er hagstæðari og hagnaður ætti
jafnframt að verða meiri í samkeppnisgeiranum. Hvort tveggja ýtir
undir fjárfestingu. Hærra gengi hlutabréfa felur einnig í sér hagstæðari
fjármálaleg skilyrði, sem geta ýtt undir fjármunamyndun.
Gengisþróun krónunnar undanfarið ár hefur að líkindum einnig
haft mismunandi skammtímaáhrif á fjárfestingu fyrirtækja. Hátt raun-
gengi hefur neikvæð áhrif á afkomu og þar með fjárfestingaráform
þeirra fyrirtækja sem bera verulegan hluta rekstrarkostnaðar í krónum
en hafa tekjur í erlendum gjaldmiðlum, eins og sjávarútvegsfyrirtækja
og fyrirtækja í ferðaþjónustu. Hátt raungengi kann einnig að hafa haft
neikvæð áhrif á fjárfestingu þeirra fyrirtækja sem eru í beinni sam-
keppni innanlands við erlenda framleiðslu. Á móti kemur að hátt
gengi hefur í för með sér að hagkvæmt er að flytja inn fjárfestingar-
vöru og sjást þess greinileg merki í innflutningstölum. Innflutningur
fjárfestingarvöru jókst um 22% á fyrsta fjórðungi þessa árs frá sama
tíma í fyrra. Mest jókst innflutningur flutningatækja til atvinnurekstrar
(án flugvéla og skipa) eða um 74%. Innflutningur vélbúnaðar jókst
einnig töluvert eða um 42% en hann skýrist að mestu af innflutningi
tækjabúnaðar vegna stóriðjuframkvæmda.
Fjármunamyndun hins opinbera
Í síðustu þjóðhagsspá Seðlabankans í mars sl. var gert ráð fyrir að fjár-
festing hins opinbera drægist saman um 11% á þessu ári og 8% á því
næsta. Horfur fyrir þetta ár eru nánast óbreyttar frá marsmánuði.
Greiðslutölur ríkisins fyrir fyrsta ársfjórðung þessa árs sýna 20-25%
samdrátt fjárfestingarútgjalda, en varhugavert er að draga sterkar
ályktanir af árshlutatölum. Á næsta ári er hins vegar gert ráð fyrir
minni samdrætti fjárfestingar en spáð var í mars sl. eða rúmlega
4½%. Gangi það eftir verður hlutfall fjárfestingar ríkisins af lands-
framleiðslu lægra en verið hefur í tuttugu ár eða um 2¾%.
Mynd IV-7
Vöxtur fjármunamyndunar atvinnuvega,
íbúðafjárfestingar og opinberrar fjárfestingar
1998-20061
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
0
10
20
30
40
50
60
-10
-20
-30
Magnbreyting frá fyrra ári (%)
Fjárfesting atvinnuvega, alls
Íbúðafjárfesting
Fjárfesting hins opinbera

1. Spá Seðlabankans 2005-2006.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Tafla IV-3 Afkoma skráðra atvinnufyrirtækja 2003-2004 og á 1. ársfjórðungi 2004-2005
Framlegð Hagnaður
Framlegð Hagnaður Jan.-mars Jan.-mars Jan.-mars Jan.-mars
% af veltu 2003 2004 2003 2004 2004 2005 2004 2005
Sjávarútvegur 21,3 18,1 8,7 11,7 19,7 14,6 12,4 15,8
Iðnaður 16,3 18,1 7,5 11,2 17,4 15,2 11,6 9,2
Sala sjávarafurða 1,5 3,1 0,3 0,6 2,1 3,0 1,2 1,3
Flutningar 10,7 7,0 2,3 4,1 -0,5 1,7 -0,8 1,2
Samskiptatækni og hugbúnaður 17,6 20,2 3,6 8,9 9,2 7,8 5,1 8,2
Ýmsar greinar 17,6 27,5 5,4 15,5 12,7 12,8 7,0 11,1
Samtals 12,1 12,1 6,6 4,3 9,4 8,3 5,9 6,6
Heimild: Seðlabanki Íslands.