Peningamál - 01.11.2007, Blaðsíða 53

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
3
53
Rammagrein IX-1
Breytingar á
verðbólguspá frá
Peningamálum 2007/2
Nýjar upplýsingar kalla á endurmat á stöðu efnahagsmála og horf-
um framundan. Í þessari rammagrein eru raktar helstu breytingar
á verðbólguhorfum og spám um megináhrifaþætti hennar frá Pen-
ingamálum 2007/2 og ný grunnspá borin saman við líkindadreifi ngu
síðustu grunnspár.
Frá því að Seðlabankinn birti spá sína í júlí hefur verðbólga
verið meiri en bankinn spáði. Endurmetnir þjóðhagsreikningar benda
til þess að meiri verðbólgu megi rekja til þess að spenna í þjóðarbú-
skapnum og undirliggjandi kostnaðarþrýstingur hafi að undanförnu
verið meiri en áður var talið. Verðbólguhorfur eru því verri en tal-
ið var í júlí. Í því felst að stýrivaxtaferill síðustu Peningamála dugar
ekki til að ná verðbólgumarkmiðinu innan þess tíma sem stefnt var
að. Ferill stýrivaxta sem hér birtist liggur því óhjákvæmilega nokkru
hærra og lækkun þeirra er seinkað um einn ársfjórðung. Þannig tekst
að ná verðbólgumarkmiðinu á þriðja ársfjórðungi 2009 og halda
verðbólgu í grennd við markmiðið það sem eftir lifi r spátímans.
Gengisþróunin svipuð og í síðustu spá
Þrátt fyrir töluverðar sviptingar á alþjóðlegum fjármálamörkuðum
og skammtímasveifl ur í gengi gjaldmiðla hefur gengisþróun krón-
unnar frá því í júlí verið á heildina litið svipuð og spáð var í Peninga-
málum 2007/2. Gengið er reyndar lítillega veikara en þá var spáð,
en eins og mynd 1 sýnir er reiknað með mjög áþekkri gengisþróun
næstu þrjú árin. Krónan helst því nokkuð sterk út næsta ár en eftir
það tekur gengi hennar að lækka eftir því sem dregur úr vaxtamun
við útlönd á sama tíma og dregur úr spennu í þjóðarbúskapnum. Í
lok spátímans er gengisvísitalan á svipuðu róli og í júlíspánni.
Meiri framleiðsluspenna þrátt fyrir aukinn vöxt
framleiðslugetu
Eins og fjallað var um í síðustu Peningamálum voru ýmsar vísbend-
ingar um að framleiðsluspenna hafi verið meiri á síðasta ári en fólst
í bráðabirgðatölum Hagstofu Íslands. Má þar einkum nefna þróun á
vinnumarkaði. Óhagstæðari verðbólguþróun á fyrri hluta ársins en
bankinn hafði áður spáð mátti einnig túlka sem vísbendingu um meiri
framleiðsluspennu. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikning-
um var hagvöxtur á síðasta ári 1½ prósentu meiri en samkvæmt
áætlun Hagstofunnar í mars (sjá einnig umfjöllun í rammagrein IV-
3). Framleiðsluspenna síðasta árs er því nú talin tæplega 1 prósentu
meiri en í júlí. Þar að auki virðist stefna í nokkru meiri hagvöxt á
þessu ári. Framleiðsluspennan í ár er því metin 1½ prósentu meiri
en í júlíspánni. Eins og mynd 2 ber með sér er frávikið frá júlíspánni
meira en þá var talið líklegt.
Eins og í síðustu spá hefur heildarþáttaframleiðni og framleiðni
vinnuafl s verið endurskoðuð upp á við. Vöxtur framleiðslugetu er
því heldur meiri á öllum spátímanum en í síðustu spá. Þetta ásamt
minnkandi hagvexti veldur því að framleiðsluspennan minnkar þegar
líður á spátímann. Um mitt næsta ár hefur spennan hjaðnað, u.þ.b.
ársfjórðungi seinna en í síðustu spá. Við lok spátímans er slakinn orð-
inn heldur meiri en í júlíspánni, en frá miðju ári 2010 fer að draga úr
honum á ný enda hagvaxtarhorfur ágætar á árinu. Frá miðju næsta
ári er framleiðsluspennan þó innan 50% óvissubils júlíspárinnar.
Verðbólguhorfur verri en spáð var í síðustu Peningamálum
Verðbólga á þriðja ársfjórðungi reyndist nánast hin sama og spáð var
í júlí. Hins vegar er útlit fyrir að verðbólga á síðasta fjórðungi ársins
verði rúmlega prósentu meiri en þá var spáð eða tæplega 5% og að
verðbólga á fyrsta ársfjórðungi næsta árs verði álíka mikil. Miðað við
líkindadreifi ngu síðustu verðbólguspár var þetta talin ólíkleg þróun
(sjá mynd 3). Verðbólga verður áfram nokkru meiri en spáð var í júlí
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Grunnspá PM 2007/2
Mynd 1
Gengisvísitala
Grunnspá og óvissumat PM 2007/2 ásamt grunnspá PM 2007/3
Heimild: Seðlabanki Íslands.
31/12 1991 = 100
Grunnspá PM 2007/3
90
100
110
120
130
140
150
160
170
180
2006 2007 2008 2009 ‘10
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Grunnspá PM 2007/2
Mynd 2
Framleiðsluspenna
Grunnspá og óvissumat PM 2007/2 ásamt grunnspá PM 2007/3
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
% af framleiðslugetu
Grunnspá PM 2007/3
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
2006 2007 2008 2009 ‘10
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Grunnspá PM 2007/2
Mynd 3
Verðbólga
Grunnspá og óvissumat PM 2007/2 ásamt grunnspá PM 2007/3
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
%
Grunnspá PM 2007/3
Verðbólgumarkmið
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2006 2007 2008 2009 ‘10