Peningamál - 01.11.2007, Qupperneq 63

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
3
63
þar sem ln stendur fyrir náttúrulegan lógaritma, RG* er jafnvægisraun-
gengi, HEE hreinar erlendar eignir, X er útfl utningur, M er innfl utn-
ingur, PrT er hlutfallsleg framleiðni í samkeppnisvörum (e. tradables),
PrNT er hlutfallsleg framleiðni í heimavörum (e. nontradables), VKJ eru
viðskiptakjör og G er samneysla.
Þegar þessi jafna er notuð til að spá fyrir um jafnvægisraungengi
á Íslandi miðað við forsendur í spám IMF fyrir árið 2012 fæst að jafn-
vægisraungengið sé 95-98 stig en gildi vísitölunnar árið 2006 var
106,7. Til að komast í jafnvægi þyrfti raungengið því að lækka um
8-11% frá því sem það var að meðaltali árið 2006.
Ytri sjálfbærni
Efnahagsástand þar sem erlendar skuldir vaxa hraðar en framleiðsla
og tekjur er ekki sjálfbært. Hins vegar er hægt að viðhalda tilteknu
skuldahlutfalli óendanlega lengi ef tiltekið skilyrði er uppfyllt. Ef hreinar
erlendar eignir í lok árs t eru HEEt, nafnvextir á þessa stærð eru i
N og
TBt er mismunur út- og innfl utnings gildir að:
HEEt = TBt + (1 + iN)HEEt-1
Ef VLF vex um n og HEE vex um sama hlutfall þannig að hlutfallið
HEE/VLF helst óbreytt, gildir að: HEEt-1 = HEEt/(1 + n) og má þá umrita
formúluna hér fyrir ofan þannig:
TBt = -(iN – n)HEEt/(1 + n)
Í skýrslu Tchaidze er eignum og skuldum skipt upp í beina fjárfestingu
og hlutafé (eign er EA en skuld EL) annars vegar og skuldabréf, lán
og innistæður (eign er DA en skuld DL) hins vegar. Samkvæmt því má
rita:
TBt = [–(iEA – n)EAt – (iDA – n)DAt + (iEL – n)ELt +(iDL – n)DLt]/(1 + n)
þar sem iEA, iDA, iEL, og iDL eru nafnávöxtun viðkomandi eigna og
skulda. Forsendur um hagvöxt og ávöxtun eru byggðar á spá IMF fyrir
árið 2012. Þegar þessar tölur eru settar inn í jöfnuna ásamt erlend-
um eignum og skuldum Íslendinga fæst jafnvægisgildi á mismun út-
og innfl utnings (TB) í hlutfalli af VLF. Í skýrslu Tchaidze er hrein eign
Íslendinga talin hafa verið -93% af VLF í lok árs 2004 en -144% í lok
ársins 2006. Ef miðað er við fyrri töluna fæst að TB/VLF sé -0,8% í
jafnvægi en ef miðað er við seinni töluna fæst að jafnvægisgildið sé
-2,1%. Ástæðan fyrir því að jafnvægisgildið lækkar þegar hrein eign
minnkar, gagnstætt því sem eðlilegt mætti telja, er að í forsendum
skýrslunnar er gert ráð fyrir að ávöxtun af hlutafjáreign sé tiltölulega
há og að ávöxtun af fjárfestingu Íslendinga erlendis sé hærri en ávöxt-
un af fjárfestingu erlendra aðila á Íslandi. Í forsendunum er gert ráð
fyrir að iEA – n = 2,8%, iEL – n = 1,5% og iDA – n = iDL – n = 0,6% þar
sem n er árlegur vöxtur VLF.
Í spá IMF er gert ráð fyrir að mismunur út- og innfl utnings árið
2012 verði -4,3% af VLF. Til að minnka hallann í -0,8% af VLF þyrfti
raungengið að vera 18% lægra og til að minnka hallann í -2,1% af