Peningamál - 01.11.2007, Síða 78

PENINGASTEFNAN
OG STJORNTÆKI HENNAR
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
3
78
funda. Tilhögun þeirra er nánar lýst í starfsreglum um undirbúning,
rökstuðning og kynningu ákvarðana í peningamálum sem settar eru í
samræmi við ákvæði laga um Seðlabanka Íslands. Þær eru birtar á vef
bankans www.sedlabanki.is.
Helstu stjórntæki peningastefnunnar
Seðlabankinn framfylgir peningastefnunni einkum með því að stýra
vöxtum á peningamarkaði, fyrst og fremst með ákvörðun nafnvaxta
veðlána til lánastofnana. Vextir á peningamarkaði hafa sterk áhrif á
gjaldeyrisstrauma og þar með á gengi krónunnar og til lengdar innlenda
eftirspurn. Viðskiptum við lánastofnanir má í grófum dráttum skipta í
föst viðskiptaform annars vegar og markaðsaðgerðir hins vegar.
Föst viðskiptaform:
• Á viðskiptareikningum geyma lánastofnanir óráðstafað eigið fé. Þeir
eru uppgjörsreikningar vegna greiðslujöfnunar milli innlánsstofnana
og millibankaviðskipta, þar á meðal viðskipta við Seðlabankann.
Vextir þessara reikninga mynda gólf fyrir daglánavexti á milli-
bankamarkaði.
• Daglán eru veitt að ósk lánastofnana og tryggð með sömu verð-
bréfum og hæf eru í veðlánum. Vextir daglána mynda þak yfir
daglánavexti á millibankamarkaði.
• Innstæðubréf eru gefin út til 90 daga, að ósk lánastofnana. Þau eru
ekki skráð en þó hæf í veðlánum. Hlutverk þeirra er að setja gólf
undir ávöxtun þriggja mánaða vaxta á peningamarkaði.
• Bindiskylda er lögð á lánastofnanir sem ekki eru háðar framlögum
á fjárlögum í rekstri sínum. Hún miðast við bindigrunn sem er inn-
stæður, útgefin skuldabréf og peningamarkaðsbréf. Bindihlutfall
er 2% fyrir þann hluta bindigrunns sem bundinn er til tveggja ára
eða skemur. Binditímabil er frá 21. degi hvers mánaðar til 20. dags
næsta mánaðar og skal innstæða á bindireikningi ná tilskildu hlut-
falli að meðaltali á binditímabilinu.
Markaðsaðgerðir:
• Lán gegn veði eru helsta stjórntæki Seðlabankans. Vikulega eru
haldin uppboð á 7 daga samningum. Lánastofnanir þurfa að leggja
fram hæf verðbréf, en þeim er nánar lýst í reglum Seðla bankans nr.
541 frá 18. júní 2007. Uppboðin geta verið ýmist fastverðsuppboð
eða uppboð þar sem heildarfjárhæð framboðinna samninga er til-
kynnt. Fastverðsuppboð hafa verið reglan til þessa. Vextir á lánum
gegn veði eru stýrivextir bankans.
• Innstæðubréf til 7 daga eru boðin upp vikulega. Hlutverk þeirra er
að mynda mótvægi við tímabundna lausafjárgnótt. Uppboðsaðferð
er fastverðsuppboð.
• Viðskipti á verðbréfamarkaði takmarkast við ríkistryggð verðbréf.
• Inngripum á gjaldeyrismarkaði er einungis beitt, samkvæmt yfir-
lýsingunni um verðbólgumarkmið frá 2001, telji Seðlabankinn það
nauðsynlegt til þess að stuðla að verðbólgumarkmiði sínu eða ef
hann telur að gengissveiflur geti ógnað stöðugleika fjármálakerf-
isins.