Peningamál - 15.05.2013, Qupperneq 28

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
3
•
2
28
Vextir verðtryggðra skuldabréfa hafa hækkað
Hinn 20. febrúar sl. lækkaði matsfyrirtækið Moody‘s lánshæfiseinkunn
Íbúðalánasjóðs niður í Baa3. Í kjölfarið tók ávöxtunarkrafa íbúðabréfa
að hækka og vaxtamunur gagnvart sambærilegu verðtryggðu ríkisbréfi
með gjalddaga árið 2021 að aukast. Náði munurinn sögulegu hámarki
í upphafi marsmánaðar þegar hann nam 0,8 prósentum miðað við
íbúðabréfið með gjalddaga árið 2024 en hefur síðan gengið til baka
og er nú um 0,2 prósentur. Ávöxtunarkrafa verðtryggðra skuldabréfa
hefur hækkað enn frekar að undanförnu í takt við hækkandi skamm-
tímaraunvexti með sterkara taumhaldi peningastefnunnar og er nú
um 0,4-1,0 prósentu hærri en rétt fyrir útgáfu síðustu Peningamála.
Íbúðalánasjóður hefur ekki gefið út íbúðabréf síðan í janúar
2012 og mikið hefur verið um uppgreiðslur lána hjá sjóðnum. Líklega
hefur óvissa um framtíð sjóðsins haft áhrif á þróun vaxta íbúðabréfa.
Nýlega var birt skýrsla vinnuhóps sem leggur m.a. til breytingar á
framtíðarfjármögnunarfyrirkomulagi sjóðsins en endanleg ákvörðun
bíður nýrrar ríkisstjórnar.
Áhættuálag á skuldbindingar ríkissjóðs lækkar og lánshæfismat
batnar
Áhættuálag á skuldbindingar ríkissjóðs hefur haldið áfram að lækka
frá síðustu útgáfu Peningamála. Mælist skuldatryggingarálag á fimm
ára skuldbindingar hans nú 1,5 prósentur og hefur lækkað um 0,1
prósentu frá útgáfu síðustu Peningamála en um 1,2 prósentur frá
sama tíma í fyrra. Áhættuálag á skuldbindingar ríkissjóðs samkvæmt
vaxtamun á fimm og tíu ára skuldabréfi hans í Bandaríkjadölum
og sambærilegum bréfum ríkissjóðs Bandaríkjanna mælist nú um 2
prósentur og hefur lækkað um 0,3 prósentur frá því í febrúar en um
2 prósentur frá sama tíma í fyrra. Markaðsviðskipti með þessar fjár-
málaafurðir eru þó takmörkuð. Lækkandi áhættuálag á skuldbindingar
ríkissjóðs á markaði hefur einnig endurspeglast í bættu lánshæfismati.
Hinn 8. febrúar breytti matsfyrirtækið Moody‘s horfum á lánshæfis-
einkunn ríkissjóðs úr neikvæðum í stöðugar og viku síðar hækkaði
matsfyrirtækið Fitch Ratings lánshæfismat ríkissjóðs fyrir langtíma-
skuldbindingar í erlendum gjaldmiðli og landseinkunnina.
Líklegt er að aðgangur innlendra fjármálafyrirtækja að alþjóð-
legum fjármálamörkuðum batni í kjölfar minnkandi áhættuálags og
bætts lánshæfismats ríkissjóðs. Nýlega fjármagnaði einn viðskipta-
bankanna sig með erlendri skuldabréfaútgáfu og er það jafnframt
fyrsta erlenda fjármögnun íslensks fjármálafyrirtækis frá árinu 2008.
Mikil hækkun á gengi krónunnar
Undir lok febrúarmánaðar sl. tók gengi krónunnar að hækka eftir
nánast samfellda lækkun þess frá seinni hluta síðasta árs. Hefur gengi
krónunnar hækkað um 10,2% gagnvart viðskiptaveginni gengisvísitölu
og um rúmlega 11% gagnvart evru frá útgáfu Peningamála í febrúar.
Á sama tíma hefur gengi krónunnar hækkað um 6,8% gagnvart
Bandaríkjadal og 8,6% gagnvart bresku pundi. Gengishækkun krón-
unnar skýrist líklega af mörgum þáttum. Þannig ákvað Seðlabankinn í
upphafi þessa árs að gera hlé á reglulegum gjaldeyriskaupum bankans
á gjaldeyrismarkaði og hóf að kaupa krónur á markaði, en bankinn
%
Mynd III-5
Ávöxtunarkrafa verðtryggðra skuldabréfa
Daglegar tölur 2. janúar 2009 - 10. maí 2013
Heimild: Seðlabanki Íslands.
HFF 150224
HFF 150434
HFF 150644
RIKS 21 0414
0
1
2
3
4
5
6
7
20102009 2011 2012 2013
%
Mynd III-6
Áhættuálag á skuldbindingar ríkissjóðs
Daglegar tölur 1. janúar 2010 - 10. maí 2013
Heimildir: Bloomberg, Seðlabanki Íslands.
Skuldatryggingarálag ríkisins
Vaxtamunur á íslensku og bandarísku 5 ára
ríkisskuldabréfi útgefnu í Bandaríkjadölum
Vaxtamunur á íslensku og bandarísku 10 ára
ríkisskuldabréfi útgefnu í Bandaríkjadölum
0
1
2
3
4
5
6
7
2010 2011 2012 2013
Mynd III-7
Gengi krónu gagnvart erlendum gjaldmiðlum
Daglegar tölur 3. janúar 2008 - 10. maí 2013
Kr./EUR, Kr./USD, Kr./GBP
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Bandaríkjadalur (v. ás)
Evra (v. ás)
Breskt pund (v. ás)
Vísitala meðalgengis - viðskiptavog þröng (h. ás)
50
90
130
170
210
250
50
100
150
200
250
300
201020092008
4. janúar 2000 = 100
2011 2012 ‘13