Skírnir - 01.09.1992, Blaðsíða 43

SKÍRNIR
SNORRI GOÐI OG SNORRI STURLUSON
305
Hugsanlegt er að höfundar sagnanna eða heimildarmenn séu að
leika sér og stæla heilagramannasögur, sanna það sem á að sanna.
Sennilegt er að það sé tilbúningur einn að tengja hin svörtu
kvenmannsbein við Þórdísi Súrsdóttur.29 Má vísa til þess sem
segir um bein eitt sem átti að vera úr Jóni Ogmundssyni en þótti
eigi vel litt og var því talið óheilaglegt. Eins var um bein Guð-
mundar biskups sem voru þunn og saurug. Þess vegna efuðust
menn um að þetta gætu verið bein heilags manns.30 Frásögnin um
svört bein Þórdísar er því væntanlega spé um hana og háð sem
beint er að klerklegum hugmyndum um tengsl á milli beinalits og
lífernis en samkvæmt Gíslasögu var Þórdís eins konar femme
fatale og þannig hefur kannski verið sagt frá henni um 1200.31 I
þessu samhengi verður að skoða það sem segir um bein þeirra
Snorra og Barkar. Það hefur þjónað höfundi ágætlega að geta lagt
áherslu á lýsingu Snorra með þessum hætti; hann var ekki burða-
mikill bardagamaður eins og Börkur, undirskilið er að hann var
vitmaður.
Skrýtið er að Guðný Böðvarsdóttir skuli bendluð við þessa
sögu og sé það ekki algjör tilbúningur, má vera að einhver bein
hafi komið upp í Sælingsdalstungu undir einhverjum kringum-
stæðum og Guðný hafi sagt frá þessu en höfundur Eyrbyggju síð-
an lagað söguna í hendi sér og fellt að túlkun sinni.
Líkingar með Snorra goða og Snorra Sturlusyni
Snorri Sturluson var lagamaður og ráðagjörðarmaður og notaði
vensl í pólitískum tilgangi, öðrum höfðingjum fremur. Börn átti
hann með mörgum konum og Sturla Þórðarson segir í því sam-
bandi að hann hafi verið „fjöllyndur“. Þar mun hann eiga við
29 Sbr. Bjarni Einarsson, „Hörð höfuðbein“. Minjar og menntir. Afmalisrit helg-
að Kristjáni Eldjárn 6. desember 1976. Ritstj. Guðni Kolbeinsson. (Reykjavík
1976), bls. 47-54.
30 Biskupa sögur I, bls. 251, 609-10.
31 Þórdís var „væn og vitur“. Talað var um að Bárður í Súrnadal fífldi hana,
Hólmgöngu-Skeggi vildi síðan fá hennar en sagt var að Kolbjörn á Hellu væri
þá í þingum við hana. Og ekki var Þorgrímur maður Þórdísar fyrr látinn en
hún tók að vera með Berki hinum digra.