Jökull - 01.12.1959, Blaðsíða 39

til hádegis. Frost var þá 4 stig. K1 13 fórum við
13 saman að kanna íshellana norðvestan í
hnjúknum. 1 undangengnum illviðrum hafði
skeflt að mestu fyrir opin á stærsta hellinum, en
þó tókst að vikka eitt þeirra og skríða niður. Þeg-
ar komið var niður í miðjan helli, varð þess vart,
að illa logaði á kertum og þeirri einu lukt, sem
við höfðum meðferðis, og mönnum fór að
verða óhægt um andardrátt, en áfram var þó
haldið inn í hellisbotn, og þá fyrst var sem
allir áttuðu sig skyndilega á því, að ekki var
allt með felldu. Greip felmtran mannskapinn,
og vildu allir komast út sem fyrst. Luktarberinn
geystist fyrstur fram og varð ekki stöðvaður, þótt
reynt væri. Gerðist nú aldimmt í hellinum inn-
an til, en ærið bratt er upp að ganga. Satt að
segja liefði þetta allt getað endað með skelfingu,
þvi að koltvíildi hafði safnazt á hellisbotninn.
En sagt er, að Drottinn verndi dárana, og það
gerði hann að minnsta kosti í þetta skipti, því
að engum varð meint af þessu ævintýri.
Kl. 18.30 kom Guðmundur neðan úr Jökul-
heimum með þá, er þar höfðu orðið eftir, og
urðu fagnaðarfundir. Um kvöldið sátu sextán í
Gnsa og sungu í einar þrjár klukkustundir án
þess að mínútu hlé yrði nokkurn tíma á. Ég hef
aldrei kynnzt öðru eins þolsöngsfólki og í þess-
ari ferð.
Þriðjudagur 9. júní rann upp bjartari þeim
dögum, er við höfðum hingað til upplifað á
jöklinum. Frost var 7 stig um hádegið, og norð-
anáttina liafði lægt nokkuð, þó að enn væri
skafrenningur. Kl. 13.30 var haldið niður í
Grimsvötn með allan hópinn nema Grím, svo
og bílana Gosa og Kraka. Flestir renndu sér á
skíðum niður Svíahnúksbrekkurnar, og varð
mannfall mikið. Veðurblíða var niðri á slétt-
unni, er kom vestur fyrir Stórkonuþil, og hengu
flestir aftan í sleðunum vestur að Depli. Hæðar-
munur Depils og vatnsins við rætur hans mæld-
ist mér vera 46 m, en mesti hæðarmunur þessa
vatnsborðs og bungunnar miðsvæðis í vötnun-
um mældist mér 21 til 22 m.
Meðan dundað var við Depil, fór Valdimar
Ornólfsson fjórar rennur upp á hjarnbrúnirnar
norðan Vatnshamars og brunaði þaðan á skíð-
um niður á sléttuna, en kvinnur gláptu á þetta
í forundran og aðdáun. Rétt norðan við Depil
virtist vera jarðhiti. „Öll eru Grímsvötn nú
svipuð því er var, er við kornum þangað 1953,
og má búast við hlaupi í sumar eða að sumri.“
(Orðrétt úr dagbók).
Á leiðinni til baka upp Svíahnúk gerði skaf-
renning svo mikinn, að flestir flýðu inn í bíla,
en heim var komið klukkan 20, og sat Grímur
þá sveittur við póststimplun, en við höfðum haft
um 4000 bréf meðferðis. Kl. 21 var frostið kom-
ið niður í 9 stig og fór niður í 15 stig um
nóttina. Gísli, Guðmundur, Dóri og Magnús
Karlsson unnu langt fram eftir nóttu við að
strekkja belti á Gnsa. Lengi kvölds heyrðist aríu-
söngur á ítölsku úr tjaldi Valdimars.
Fagurt var veðrið miðvikudagsmorgunn 10.
júní, næstum logn og albjart yfir öllum jöklin-
um. Kverkfjöll sáum við nú í fyrsta skiptið, en
þangað var ferðinni heitið. Frost var 5 stig á
hádegi. Skíðakúnstir voru æfðar þennan morg-
un undir handleiðslu Valdimars og Gríms, og
var svo heitt í brekkunni sunnan skálans, að
dömurnar brunuðu niður brekkurnar á brjósta-
höldurum einum klæða ofan mittis.
Seint gekk að koma beltinu á Gosa og kom-
umst við ekki af stað í Kverkfjallaferð fyrr en
17.30. Við komum við hjá þrífætinum norðaust-
ur af Svíahnúk. Þar reyndist nýja snjólagið, sem
hlaðið hafði niður í undangengnu óveðri, 60
cm. Þykkt þess sunnan í Háubungu var 90 cm,
í skarðinu suðvestur af Svíahnúk vestri 60 cm,
og 15 km norðaustur af þrífætinum var það
30 cm. þykkt. Haldið var frá þrífætinum i blíð-
skaparveðri, en brátt tók klósiga að draga upp
á vesturloftið og hækkuðu þeir ótrúlega ört.
Kom þetta nokkuð á óvart, því að léttviðri hafði
verið spáð. Innan stundar lagðist þoka yfir og
byrgði alla útsýn, svo tók að hvessa, síðan að
skafa. Kl. 4 um nóttina vorum við komin á
há-Kverkfjallahrygg, að við töldum, — sem og
síðar reyndist rétt vera, á beinni línu milli
Ivverkfjalla og Svíahnúks eystri. Var veður þá
orðið ófært að kalla, og biðum við átekta eina
klukkustund, en slógum síðan fjórum tjöldum
og bjuggu sumir um sig í þeim, en aðrir í bíl-
unum.
Að morgni þess 11. var blindöskubylur og veð-
urhæðin orðin svo mikil, að varla var stætt úti.
Jöklafélagstjöldunum þremur hafði verið tjald-
að hvoru við endann á öðru og samgangur milli
þeirra gegnum strútana á göflunum. Þau hafði
nú kaffennt og voru nær sliguð, og var orðið
þröngt um þá 14, er þar hírðust. í tjaldinu, sem
stóð eitt sér, en tengt við Gusa, sváfu tvenn
hjón og létu vel af sinni líðan. Gísli og Guð-
mundur sváfu í Kraka, en átta höfðu látið fyrir-
berast í Gusa.
37