Jökull - 01.12.1959, Blaðsíða 43

HaustferS á Vatnajökul 1959
An autumn-excursion to Vatnajökull 19.59
FARARSTJÓRI: MAGNÚS JÓHANNSON
Lagt var upp frá Rvík laugardaginn 12. sept.
kl. 07 og ekið sem leið liggur til Jökulheima.
Þar var fyrir flokkur mælingamanna undir
stjórn Steingríms Pálssonar. Fögnuðu þeir okk-
ur af mikilli rausn. — Þessir tóku þátt í Vatna-
jökulsförinni:
Magnús Jóhannsson
Stefán Bjarnason
Jóhannes Briem
Örn Garðarsson
Hörður Frímannsson
Halldór Ólafsson
Valur Jóhannesson
Hanna Brynjólfsdóttir
Ingibjörg Sigurðardóttir
Ásta Faaberg
Gunnar Guðmundsson ók vísilnum Kralia
Ólafur Nielsen ók vísilnum Gosa.
Sunnud. 13. sept. Guðmundur Jónasson, sem
fylgdi okkur í Jökulheima, fór suður yfir
Tungná til þess að kanna leið á jökulinn. Virt-
ist hún greiðfær, eftir því sem vænta má að
haustlagi. — Á nieðan vann Stefán Bjarnason og
fleiri að byggingu náðhúss í Jökulheimum. Sak-
ir annríkis gat Guðmundur ekki farið á jökul-
inn og kvaddi okkur með trega um miðjan
dag og hélt heimleiðis.
Mánud. 14. sept. var risið árla úr rekkju í
Jökulheimum, og kl. 08.20 var lagt á jökulinn.
Gekk ferðin greiðlega, ])ótt víða þyrfti að krækja
fyrir sprungusvæði. Kl. 14.45 vorum við komin
að hjarnmörkum í h. u.b. 1150 m hæð og 16
km inn á jökul. Veður var bjart og gott, en
þokuslæðingur gekk yfir með köflum. Þegar kom-
ið var í stefnulínu milli Pálsfjalls og Kerlinga,
var hafin leit að „þrífæti" sem þar var settur
um vorið til snjómælinga. Kl. 17.05 fundurn
við þrífótinn í 1260 m hæð samkv. hæðarmæli
okkar (rétt: 1280 m). Frá snjó að hólk á þrífæti
voru 3.33 m eða 1.16 m meira en 27. júlí. Alls
hafði snjór lækkað'um 281 tm við þrífótinn
síðan 23. júní.
Síðan var haldið áfram í stefnu á Grímsvötn
í góðu færi og veðri. Var brátt gripið til skíð-
anna og hangið aftan í bílunum. Skammt vest-
ur af Grímsfjalli skall yfir niðdimmur þoku-
ruðningur, sem tafði ferðina, og urðum við að
„þreifa“ okkur áfram, en fundum þó Vestri-
Svíahnúk með sóma og þræddum síðan beztu
leið milli hnúkanna, þótt varla sæjust handa-
skil fyrir þokumyrkri. I skálann á Grímsfjalli
komum við kl. 22.00.
Þriðjud. 15. sept. Vöknuðum snemma í björtu
og fögru veðri. Jökullinn virtist hafa lækkað,
því að Hamarinn ber mun hærra yfir jökul-
brúnina en áður. Kverkfjöll sýnast einnig
óvenjulega há og fögur. Við afréðum að nota
góðviðrið og höldum af stað þangað um há-
degi. í Grímsvatnaskarði stendur snjómælinga-
þrífótur frá vorinu. Frá snjó upp að hólk mæld-
ust 235 cm, en var 200 cm 30. maí í vor. Er
þetta furðulítil leysing yfir sumarið. — Er við
höfðum ekið 25 km frá Grímsfjalli urðu fyrir
okkur „rústir“ af tjaldbúðum Sig. Þórarinsson-
ar og félaga frá vorinu. — Norðan við Brúðar-
bungu ókum við eftir mjóum hálsi með stór-
um sprungum á báða vegu. Þar féll á dimm
þoka, og urðum við að nerna staðar og bíða, unz
henni létti. Kl. 19 rofar til og við höldum upp
á Kverkfjallabunguna. Þegar sést til Hveradals,
ber fyrir augu nýlunda. Austan við Hveradal,
Jtar sem áður var jökulbunga með sprunguhalla
til Hveradals og stóru ketilsigi, er nú komin
stór gígskál og jökulbungan fallin niður. Skál-
in var 400—500 m í þvermál og skilin frá Hvera-
dal af 60—80 m breiðum hjarnrima. Fyrir nótt-
ina tjölduðum við á melkolli norður af riman-
um.
Miðvikud. 16. sept. N-gola, 6 st. hiti, gott
veður. Lagt upp til að kanna gígskálina. Barm-
ar hennar voru sprungnir og allferlegir, en á
41