Bændablaðið - 13.05.2015, Page 2

2 Bændablaðið | Miðvikudagur 13. maí 2015
Bændur í Hjarðarholti í Dölum tölvuvæða fjárhúsin:
Þróa tækniþekkingu úr sjávarútvegi
til að auðvelda sér störfin
Sauðburður stendur nú sem
hæst og það er ógleymanlegur
tími fyrir þá sem eiga þess kost
að fylgjast með. Um hádegið á
uppstigningardag, 14. maí, hefst
bein útsending frá sauðburði
á aukasjónvarpsrás RÚV
(íþróttarásinni) og á vefnum www.
ruv.is.
Sent verður út í heilan sólarhring
frá fjárhúsunum á Syðri-Hofdölum í
Skagafirði. Áhorfendur fá að fylgjast
með bændunum Atla og Klöru taka
á móti lömbum á þessum mikla
annatíma og kynnast hefðbundnum
störfum bænda.
Það eru ekki til mikið óræðari
tákn um að sumarið sé á næsta
leiti en þegar lömbin koma í
heiminn. RÚV ætlar að gefa öllum
landsmönnum kost á að fylgjast með
sauðburði í beinni útsendingu og það
verður sjónvarpsmaðurinn Gísli
Einarsson sem stendur vaktina frá
því klukkan tólf á fimmtudaginn og
fram að hádegi á föstudag. Honum
til fulltingis verður einvala lið
tækni- og kvikmyndatökumanna.
Útsendingin verður sú fyrsta sinnar
tegundar í íslensku sjónvarpi og
einstakur viðburður í íslenskri
sjónvarpssögu.
Sjálfsánar
skógarplöntur
Hjónin og bændurnir Ágúst G.
Pétursson og Björk Baldursdóttir
í Hjarðarholti í Dölum eru
heldur betur að tölvuvæða
sauðfjárbúskapinn.
Nú er búið að netvæða fjárhúsin
á staðnum þar sem þau geta nú fært
beint inn í tölvu allar upplýsingar
um féð í nýja skýrsluhaldskerfið
Fjárvís og sparað sér þannig mikla
vinnu. Þá er líka unnið að enn
frekari tæknivæðingu á bænum.
Eins og víðar hjá sauðfjár-
bændum þá voru gjarnan teknar
niður upplýsingar á blað í
fjárhúsunum og síðan var allt fært
aftur inn í tölvu þegar heim í bæ
var komið. Þessari vinnu fylgdi því
í raun tvíverknaður og mikil vinna.
Vorum að eyða allt of miklum
tíma í skriffinnsku
„Okkur fannst við eyða allt of
mörgum dögum í skriffinnsku og
vesen í kringum þetta. Við fórum
í það verkefni í fyrrahaust að
tölvuvæða fjárhúsin. Við settum
okkur í samband við Guðmund hjá
Talneti á Akranesi sem kom með
„router“ (netbeini) fyrir 3G kerfið
til að ná sambandi við tölvukerfið
á bænum. Sá router virkaði ekki og
núna á dögunum kom hann með
nýjan router sem bæði er gerður
fyrir 3G og 4G. Síðan setti hann
upp útiloftnet og eftir það fór
þetta allt að virka og nú erum við
orðin tölvutengd í fjárhúsunum. Þá
fengum við sendi yfir í hesthúsið
til að hafa tölvuaðgengi þar líka.
Nú er yfirstandandi sauðburður
og við skráum allt beint inn í
Fjárvís um leið og við erum búin
að merkja. Þetta hefur gengið mjög
vel.
Með yfir 700 fjár
Við vorum með vel yfir 700 fjár á
fóðrum í vetur. Nú eru um 300 búnar
að bera. Þetta hefur gengið vel en
það er bara kalt og frost flestar nætur.
Við höfum því ekkert sett út, enda
höfum við nóg pláss.“
Sparar sér viku í innsláttarvinnu
Ágúst segist telja að með þessari
tölvuvæðingu í fjárhúsunum sé hann
að spara sér vikuvinnu í innslátt og
umstang við skráninguna heima á
bæ á ári.
„Ég er svo sem ekki vanur tölvum
og lengi að vinna á þessi tæki svo
vinnusparnaðurinn er kannski enn
meiri en ella. Þá tel ég að með því að
slá upplýsingarnar beint inn í tölvuna
í fjárhúsunum, þá verði minna um
mistök.
Vissulega kostar þetta einhvern
pening, en það gerir tíminn líka. Ég
er örugglega ekki að ofmeta það að
þetta spari um vikuvinnu og ég held
því að bændur ættu ekki að hika við
að gera þetta. Það þarf þó að hjálpa
bændum að koma upp þessum
tæknibúnaði, en við erum ekkert
vanir svona tölvudóti,“ segir Ágúst.
Aukin tæknivæðing sótt í
sjávarútveginn
Hjarðarholtsbændur láta ekki
staðar numið við að tölvuvæða
skráningarkerfið í fjárhúsunum því
nú er í hönnunarferli flokkunarkerfi
til að flokka fé sem kemur af fjalli á
haustin. Til liðs við þau hefur Ágúst
fengið Baldur bróður sinn sem er
starfsmaður hjá Marel. Þannig má
segja að það sé verið að innleiða
tækniþekkingu úr sjávarútvegi inn
í sauðfjárræktina, en báðir hafa þeir
reynslu af sjómennsku en Björk
Baldursdóttir er upprunnin í sveitinni
og er frá Hjarðarholti.
Ágúst, sem á uppruna að rekja
til Flateyrar og þekkir vel til
sjómennsku og var aðstoðarverkstjóri
í frystihúsi, segist oft hafa furðað
sig á því hvað bændur væru seinir
að tileinka sér tæknina. Vísar hann
þar til sjávarútvegsins sem hafi við
tilkomu tölvuvoganna áttað sig á
því að hvert gramm í bættri nýtingu
gæti skilað mjög stórum upphæðum
þegar allt væri tekið saman. Sömu
aðferðafræði væri hægt að beita í
sauðfjárrækt og öðrum greinum
landbúnaðarins. Hann segir nýja
Fjárvís frábært kerfi en hefði líka
viljað sjá þar hvað liggi margar
krónur eftir hverja kind.
„Ég hefði viljað fá slíkt inn fyrir
löngu. Þá sér maður verðmæti eftir
hverja kind og þannig er það á
skipunum og í fiskvinnslunni.“
Telur Ágúst að þegar menn sjá
slíkar upplýsingar strax svart á hvítu
þá verði það ósjálfrátt hvati til að
finna leiðir til að gera hlutina betur.
Það skili sér síðan í betri arðsemi.
Handavinnu og sjónmati breytt í
hátækniflokkun
Á haustin hafa bændur í gegnum
tíðina þurft að reiða sig á sjónmat
til að flokka fé til slátrunar og hvaða
fé þyrfti að halda lengur á beit fyrir
slátrun. Þessu hyggst Ágúst breyta
og færa tæknina inn í þetta og tengja
flokkunina sjálfvirkri skráningu
inn í nýja Fjárvís-kerfið. Svipuð
flokkunarkerfi eru þó ekki óþekkt
í þessari grein erlendis og eitthvað
hér á landi, en bróðir hans Baldur
vinnur að því að hanna flokkarann
eftir eigin hugmyndum og aðlaga
hann að þörfum búsins.
Keypt var tölvuvog fyrir tveim
árum og hefur Baldur verið að
þróa flokkara sem kindurnar fara í
gegnum þegar þær koma af fjalli.
„Flokkarinn skiptir þeim síðan
í þrjá þyngdarflokka og er það allt
loftstýrt. Við erum núna að vinna
að því að það sé hægt að tengja
upplýsingarnar úr flokkaranum beint
inn í Fjárvís samkvæmt númeri á
hverri kind. Þannig get ég flokkað
fé sem hægt er að senda beint í
sláturhús, hvaða fé þarf að senda í
kál til að þyngja það og annað.
Við reyndum þetta í fyrrahaust.
Fyrst var erfitt að fá kindurnar til
að fara inn í þetta, en þær vöndust
því fljótt. Við vorum svo að afkasta
um hundrað kindum í gegnum
flokkarann á hálftíma. Það var helst
að ég og hundurinn værum að klikka
við að reka að og taka frá, en konan
sá um að fylgjast með vigtinni.“
Með þessu telur Ágúst að
unnt verði að stýra af mun meiri
nákvæmni en gert hefur verið fóðrun
fjárins fyrir slátrun, en í því geta
legið umtalsverðir fjármunir.
Þetta er þvílíkur vinnusparnaður
á haustin. Hér vorum við oft langt
fram á kvöld að taka frá þau 400
lömb sem áttu að fara á bílinn í
sláturhús,“ sagði Ágúst. /HKr.
Sjónvarpið:
Sauðburður
í beinni
Fréttir
Þegar unnið var við að hreinsa
trjágróður undan háspennulínu í
skóginum á Vöglum á Þelamörk
nú í vikunni vakti athygli
skógræktarmanna hversu mikið
var þar af ungum, sjálfsánum
barrtrjám, stafafuru, lerki og
rauðgreni.
Sérstaklega þótti merkilegt að
sjá svo mikið af sjálfsánu rauðgreni
en slíkt hefur ekki verið algengt í
skógum hérlendis fram undir þetta.
Á heimasíðu Skógræktar ríkisins
segir að samkvæmt fræðunum þarf
rauðgrenið helst að fá 65 daga á
sumri þar sem hitinn fer yfir 12,5
stig til að ná sem bestum vexti og
þroska fræ.
Áberandi voru stórir árhringir í
sumum rauðgrenitrjánna sem felld
voru í línustæðinu á Vöglum á
Þelamörk og þar má sjá mörg falleg
og vöxtuleg rauðgrenitré. Það bendir
til þess, ásamt sjálfsánu plöntunum,
að rauðgrenið hafi það gott á þessum
stað. Þelamörkin hentar líka mjög
vel til skógræktar og heitið -mörk
bendir til þess að þar hafi verið
skógur til forna. /VH
Hjónin og bændurnir Ágúst G. Pétursson og Björk Baldursdóttir í Hjarðarholti í Dölum skila öllum upplýsingum um ærnar beint inn í Fjárvís úr tölvu sem
er nettengd í fjárhúsinu.
Laust í sumarhús
Losnað hefur pláss í sumarhúsum
Bændasamtaka Íslands í sumar.
Um er að ræða nokkrar vikur,
bæði á Hólum í Hjaltadal og á
Flúðum. Áhugasamir rétthafar geta
haft samband við Bændasamtökin í
síma 563-000.