Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2015, Blaðsíða 13

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 1. tbl. 91. árg. 2015 9
Mikilvægt er að heilbrigðisstarfsmenn
skrái niðurstöður matsins svo tryggja megi
samfellu í meðferð sjúklings (Registered
Nurses Association of Ontario, 2013).
Þeir þurfa að skrá staðsetningu verkja,
styrk, hvort verkir voru metnir fyrir eða
eftir meðferð og meðvitundarástand hafi
sjúklingur fengið meðferð með sterkum
verkjalyfjum. Við endurmat eiga þeir að
skrá styrk verkja, aukaverkanir og áhrif
meðferðar á virkni og getu. Á þeim
stofnunum, sem nota sjúkrakrárkerfið
Sögu, geta heilbrigðisstarfsmenn skráð
mat undir sérstaka einingu „lífsmörk og
mælingar“ undir „mælingar“ → „verkir“.
Samantekt og lokaorð
Lög um réttindi sjúklinga (nr. 74/1997)
kveða á um rétt sjúklinga til að
þjáningar þeirra séu linaðar og til að
vera virkir þátttakendur í meðferð sinni.
Verkjameðferð er ríkur þáttur í starfi
hjúkrunarfræðinga og mat á verkjum er
einn af lykilþáttum meðferðar. Skimun
fyrir verkjum, mat á styrk og staðsetningu
verkja, auk mats á árangri meðferðar eru
meginþættir í mati á bráðum verkjum.
Reglulegt mat stuðlar að bættri meðferð
ef matinu er fylgt eftir með viðeigandi
meðferð. Mikilvægt er að auka þátttöku
sjúklinga í meðferð til að stuðla að sem
bestum árangri meðferðar.
Heimildir
Anna G. Gunnlaugsdóttir (2006).
Hjúkrunarfræðilegt mat á verkjum. Í Helga
Jónsdóttir (ritstj.), Frá innsæi til inngripa.
Þekkingarþróun í hjúkrunar- og ljósmóðurfræði
(bls. 19­40). Reykjavík: Hið íslenska
bókmenntafélag.
Breivik, H., Borchgrevink, P.C., Allen, S.M.,
Rosseland, L.A., Romundstad, L., Hals, E.K.,
. . . Stubhaug, A. (2008). Assessment of pain.
British Journal of Anaesthesia, 101 (1), 17­24.
Doi: aen103 [pii]10.1093/bja/aen103.
D’Arcy, Y. (2011). Compact clinical guide to
acute pain management: An evidence-based
approach for nurses. New York: Springer
Publishing Company.
Gerbershagen, H.J., Pogatzki­Zahn, E.,
Aduckathil, S., Peelen, L.M., Kappen, T.H.,
van Wijck, A.J.M., . . . Meissner, W. (2014).
Procedure­specific risk factor analysis for the
development of severe postoperative pain.
Anesthesiology, 120 (5), 1237­1245.
Gunnarsdottir, S., Ward, S., og Serlin, R. (2010). A
population based study of prevalence of pain
in Iceland. Scandinavian Journal of Pain, 1 (3),
151­157.
Herr, K. (2011). Pain assessment strategies
in older patients. The Journal of Pain, 12
(3, Suppl.), S3­S13. Doi: http://dx.doi.
org/10.1016/j.jpain.2010.11.011.
Herr, K., Coyne, P.J., McCaffery, M., Manworren,
R., og Merkel, S. (2011). Pain assessment
in the patient unable to self­report:
Position statement with clinical practice
recommendations. Pain Management
Nursing, 12 (4), 230­250. Doi:http://dx.doi.
org/10.1016/j.pmn.2011.10.002.
Hjermstad, M.J., Fayers, P.M., Haugen, D.F.,
Caraceni, A., Hanks, G.W., Loge, J.H., . . .
Kaasa, S., fyrir hönd the European Palliative
Care Research Collaborative (EPCRC) (2011).
Studies comparing numerical rating scales,
verbal rating scales, and visual analogue
scales for assessment of pain intensity in
adults: A systematic literature review. Journal
of Pain and Symptom Management, 41 (6),
1073­1093. Doi: S0885­3924(11)00014­
5[pii]10.1016/j.jpainsymman.2010.08.016.
IASP Task Force on Taxonomy (1994).
Classification of chronic pain (2. bindi). Seattle:
IASP Press.
Ip, H.Y.V., Abrishami, A., Peng, P.W.H.,
Wong, J., og Chung, F. (2009). Predictors
of postoperative pain and analgesic
consumption: A qualitative systematic review.
Anesthesiology, 111 (3), 657­677.
Joshi, G.P., og Ogunnaike, B.O. (2005).
Consequences of inadequate postoperative
pain relief and chronic persistent postoperative
pain. Anesthesiology Clinics of North America,
23 (1), 21­36.
Lára B. Ásmundsdóttir, Anna G. Gunnlaugsdóttir
og Herdís Sveinsdóttir (2010). Mat
skurðsjúklinga á verkjum og verkjameðferð.
Tímarit hjúkrunarfræðinga, 86 (2), 48­56.
Lög um réttindi sjúklinga nr. 74/1997.
Maier, C., Nestler, N., Richter, H., Hardinghaus,
W., Pogatzki­Zahn, E., Zenz, M., og
Osterbrink, J. (2010). The quality of pain
management in German hospitals. Deutsches
Ärzteblatt International, 107 (36), 607­614.
Doi: 10.3238/arztebl.2010.0607.
Registered Nurses Association of Ontario (2013).
Assessment and management of pain (3.
útg.). Toronto: RNAO.
Serlin, R.C., Mendoza, T.R., Nakamura, Y.,
Edwards, K.R., og Cleeland, C.S. (1995).
When is cancer pain mild, moderate
or severe? Grading pain severity by its
interference with function. Pain, 61 (2), 277­
284.
Vallano, A., Malouf, J., Payrulet, P., Baños, J.E.,
og Catalan Research Group for Studying Pain
in Hospital (2006). Prevalence of pain in adults
admitted to Catalonian hospitals: A cross­
sectional study. European Journal of Pain, 10
(8), 721­731. Doi: S1090­3801(05)00182­5
[pii]10.1016/j.ejpain.2005.11.003.
Vallerand, A., Musto, S., og Polomano, R. (2011).
Nursing’s role in cancer pain management.
Current Pain and Headache Reports, 15 (4),
250­262. Doi: 10.1007/s11916­011­0203­5.
Zoëga, S., Fridriksdottir, N., Sigurdardottir, V.,
og Gunnarsdottir, S. (2013). Pain and other
symptoms and their relationship to quality
of life in cancer patients on opioids. Quality
of Life Research, 22 (6), 1273­1280. Doi:
10.1007/s11136­012­0264­x.
Zoëga, S., Ward, S.E., Sigurdsson, G.H.,
Aspelund, T., Sveinsdottir, H., og
Gunnarsdottir, S. (í prentun­a). Quality pain
management practices in a university hospital.
Pain Management Nursing. Doi.10.1016/j.
pmn.2014.06.005.
Zoëga, S., Sveinsdottir, H., Sigurdsson, G.H.,
Aspelund, T., Ward, S.E., og Gunnarsdottir, S.
(í prentun­b). Quality pain management in the
hospital setting from the patient’s perspective.
Pain Practice. Doi: 10.1111/papr.12166.
Sigríður Zoëga er
sérfræðingur í hjúkrun
sjúklinga með verki á
Landspítala.