Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2015, Blaðsíða 41

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 1. tbl. 91. árg. 2015 37
sömu merkingu, eru þá ljósmæður að
einkavæða heilbrigðisþjónustuna eins og
umræðan hefur verið?
Við ákvörðun um hvaða heilbrigðis­
þjónustu eigi að veita í einkarekstri
og kosta af almannafé þarf að meta
þörfina fyrir þjónustuna, líklegan árangur
af henni, gæði hennar, kostnað og
það fjármagn sem til ráðstöfunar er.
Hlutverk Sjúkratrygginga Íslands er að
tryggja aðgang að góðri og hagkvæmri
heilbrigðis þjónustu með þjónustukaupum
í gegnum samninga við sjálfstætt
starfandi veitendur heilbrigðisþjónustu.
Ekki eru gerðir samningar við fyrirtæki
um kaup nema þau séu í meirihlutaeigu
þeirra aðila sem þar veita þjónustuna og
við þau starfa. Undantekning er þegar
samið er við til dæmis félagasamtök
og sjálfs eignarstofnanir. Sjúkratryggingar
Íslands gera meðal annars samninga um
endurhæfingu, sjúkraþjálfun, talþjálfun,
heimahjúkrun, tannlækningar, sérfræði ­
lækningar, sjúkraflutninga og sálfræði­
þjónustu við börn. Í samningum þarf
þjónustan að vera vel skilgreind, skila
árangri, uppfylla ákveðnar gæðakröfur
og vera fjárhagslega hagkvæm.
Samningar eru því eins konar stjórntæki
og samskiptaform milli Sjúkratrygginga
Íslands og seljanda þjónustunnar.
Ég tel að það sé enginn ágreiningur
um hvernig eigi að reka og
fjármagna heilbrigðiskerfið í gegnum
almannatryggingakerfið, heldur frekar
hvernig eigi að forgangsraða og dreifa
ábyrgð og fjármunum. Umræðan og
ágreiningurinn snýst einna helst um
hvaða þjónustu Landspítali vill veita eða
hvort hann er sáttur við að fela öðrum að
veita þjónustuna. Einnig er það samvinna
og samstarf milli einkarekstrar og hins
opinbera sem veitir hinum sjúkratryggða
þjónustu á mismunandi stigum sem þarf
að efla og bæta án andúðar í garð hvors
annars. Með forgangsröðun þurfum við
að vera vakandi fyrir því hvort hægt
er að nota opinbert fé á hagkvæmari,
sanngjarnari og skilvirkari hátt og þannig
koma til móts við kröfur um nýja tækni
og ný lyf. Skilvirkni snýst um að ná
settum markmiðum með sem minnstum
tilkostnaði, og hagkvæmni snýst um
að tryggja nauðsynlega þjónustu á
mismunandi stigum í heilbrigðiskerfinu,
ekki eingöngu spítalaþjónustu.
Ég skora á Gerði Evu Guðmundsdóttur
ljósmóður að skrifa næsta þankastrik.
DOKTORSVÖRN
Dr. Þorbjörg Jónsdóttir.
Þorbjörg Jónsdóttir varði doktorsritgerð sína í hjúkrunar­
fræði við hjúkrunar fræðideild HÍ þriðjudaginn 16. desember
sl. Athöfnin fór að venju fram í hátíðasal Háskóla Íslands.
Doktorsritgerð hennar ber heitið „Langvinnir verkir,
heilsutengd lífsgæði, notkun á heilbrigðisþjónustu og
samskipti við heilbrigðisstarfsmenn vegna langvinnra verkja
meðal íslensks almennings.“ Tilgangur rannsóknarinnar var
að lýsa eðli langvinnra verkja meðal almennings á Íslandi
ásamt tengslum þeirra við notkun á heilbrigðisþjónustu og
mat á samskiptum við heilbrigðisstarfsmenn.
Andmælendur voru dr. Tone Rustøen, prófessor við
Háskólann í Ósló, og dr. Stefán Hrafn Jónsson, dósent við
félags­ og mannvísindadeild Háskóla Íslands. Leiðbeinendur
og umsjónarkennarar voru dr. Sigríður Gunnarsdóttir,
dósent við hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands og
framkvæmdastjóri hjúkrunar á LSH, og dr. Helga Jónsdóttir,
deildarforseti hjúkrunarfræðideildar Háskóla Íslands. Auk
þeirra sátu í doktorsnefnd dr. Eiríkur Líndal, sálfræðingur og
sérfræðingur í klínískri sálfræði, dr. Thor Aspelund, dósent í
lýðheilsufræðum við Háskóla Íslands, og dr. Harald Breivik,
prófessor í svæfingalækningum við Háskólann í Ósló. Dr.
Inga Þórsdóttir, forseti heilbrigðisvísindasviðs, stjórnaði
athöfninni.
Doktorsverkefnið byggist á tveimur
rannsóknum. Fyrst var lagt mat á
spurningalistann Patients’ Perceived
Involvement in Care Scale (I­PICS) og
svo var gerð þverskurðarrannsókn á
landsvísu á áhrifum langvinnra verkja
á daglegt líf og heilsutengd lífsgæði.
Meðal annars kom fram að mynstur
og styrkur langvinnra verkja ráða
mestu um hversu mikil áhrif þeir hafa
á daglegt líf og heilsutengd lífsgæði. Mynstur verkja ásamt
neikvæðum áhrifum þeirra á daglegt líf hafa mest forspárgildi
um hvort einstaklingurinn nýtir sér heilbrigðisþjónustu vegna
þeirra. Þorbjörg ályktar að mikilvægt sé að hvetja fólk með
langvinna verki til að nýta sér heilbrigðisþjónustu áður en þeir
valda meiriháttar truflun á daglegu lífi.
Þorbjörg lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum við Sund árið
1981 og BS­gráðu í hjúkrunarfræði frá Háskóla Íslands árið
1985. Hún útskrifaðist með meistaragráðu í verkjafræðum frá
háskólanum í Cardiff í Wales 2005 og byrjaði í doktorsnámi
2009. Þorbjörg hefur starfað sem ráðgjafi í verkjameðferð við
Sjúkrahúsið á Akureyri en er nú lektor við hjúkrunarfræðideild
Háskólans á Akureyri.