Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2015, Blaðsíða 62

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 1. tbl. 91. árg. 201558
Yfirgnæfandi meirihluti þátttakenda hafði hug á því að leita
á heilbrigðismóttöku sem starfrækt væri á vegum háskólans
(ÍSL 85%, ENS 98%). Langflestir sögðust mundu leita á
móttöku þar sem nemendur skólans veittu heilbrigðisþjónustu
undir leiðsögn kennara (ÍSL 92%, ENS 100%) (tafla 2). Þeir
íslensku þátttakendur (15%), sem ekki sögðust mundu leita
til heilbrigðismóttökunnar, tilgreindu helstu ástæðuna (56%)
þá að þeir væru ánægðir með núverandi þjónustu. Enginn af
erlendu nemunum svaraði þessu atriði því nánast allir höfðu
hug á að leita á háskólamóttökuna. Um þriðjungur íslensku
nemanna en rúmlega fimmtungur þeirra erlendu (ÍSL 32%,
ENS 23%) sagðist standa frekar illa eða mjög illa fjárhagslega
(tafla 3). Meirihluti (ÍSL 59%, ENS 57%) beggja hópa vildi
greiða sem minnst (500 kr.) fyrir þjónustuna. Eins kom fram
að þátttakendur vildu helst greiða minna fyrir heilsueflandi
námskeið en á almennum markaði (ÍSL 76%, ENS 46%) eða
að þau væru án endurgjalds (ÍSL 18%, ENS 54%).
Bæði íslensku og erlendu nemendurnir höfðu áhuga á fjölþættri
þjónustu (mynd 2). Það var helst barneignarþjónusta sem færri
tilgreindu mikilvæga. Þátttakendur voru beðnir að forgangsraða
í fyrsta og annað sæti hvaða þættir skiptu þá mestu máli í
sambandi við að sækja heilbrigðismóttöku á vegum háskólans.
Atriðin voru: Hversu auðvelt er að fá tíma, hvort þjónustan er
á kostnaðarverði, hvenær dagsins þjónustan er í boði, hvar
þjónustan er staðsett og gæði þjónustunnar. Í fyrsta sæti hjá
báðum hópunum (ÍSL 44%; ENS 43%) voru gæði þjónustunnar
og í öðru sæti (ÍSL 34%; ENS 32%) var kostnaður við hana. Sá
tími dagsins, sem flestir vildu hafa þjónustuna, var milli 16 og
19 síðdegis (ÍSL 38%, ENS 43%) en tæpur þriðjungur vildi hafa
hana milli 13 og 16 og um fjórðungur milli 9 og 13.
UMRÆÐA
Í þessari rannsókn var skoðuð þörf háskólanemenda fyrir
heilbrigðisþjónustu. Hafa ber í huga að 15% nemenda svöruðu
könnuninni og hefur sá hópur, sem svaraði, hugsanlega haft
meiri þörf fyrir þjónustuna. Úrtakið endurspeglar einkum viðhorf
kvennemenda og þeirra sem eru í grunnnámi. Rannsóknin
leiddi í ljós að hátt hlutfall þátttakenda taldi sig hafa þörf fyrir
heilbrigðismóttöku háskólans. Árið áður en rannsóknin fór fram
þurfti meirihluti nemenda á heilbrigðisþjónustu að halda en um
og yfir helmingur þeirra frestaði því að leita eftir þjónustunni.
Það hlutfall er mun hærra en kom fram í rannsókninni Heilbrigði
og aðstæður Íslendinga I, árið 2006, en þar sögðust 22%
fullorðinna Íslendinga hafa frestað læknisþjónustu á sex mánaða
tímabili (Rúnar Vilhjálmsson, 2011). Spurning okkar náði hins
vegar yfir lengra tímabil (eitt ár). Meginástæða þess að leita sér
ekki læknisþjónustu, samkvæmt okkar rannsókn, var kostnaður
en um þriðjungur íslensku en fimmtungur erlendu nemanna
sagðist eiga í fjárhagslegum erfiðleikum. Það er í samræmi við
fyrri rannsókn meðal kvenstúdenta sem sýndi að kostnaður
gat staðið í vegi fyrir því að nemendur leituðu sér þjónustu
(Bernhardsdóttir og Vilhjálmsson, 2012). Þess má einnig geta
að fjárhagsvandi hefur verið ein af mikilvægum ástæðum þess
að hætta í námi (Heiður Hrund Jónsdóttir og Friðrik H. Jónsson
(2008). Niðurstöður rannsóknarinnar benda til að mikilvægt
sé að greiða niður þessa þjónustu hér á landi. Fram kom að
Tafla 3. Fjárhagsleg staða og greiðsluþátttaka eftir nemahópum.
Íslenskir nemendur Erlendir nemendur
n % n %
Fjárhagsleg staða
Stend mjög vel fjárhagslega 59 4 1 2
Stend frekar vel fjárhagslega 330 24 9 16
Stend hvorki vel né illa fjárhagslega 556 40 33 59
Stend frekar illa fjárhagslega 341 25 9 16
Stend mjög illa fjárhagslega 90 7 4 7
Alls 1376 100 56 100
Greiðsla fyrir háskólamóttöku
Tilbúin/n að greiða 1000 kr. 530 41 20 43
Tilbúin/n að greiða 500 kr. 753 59 26 57
Alls 1283 100 46 100
Greiðsla fyrir námskeið
Svipað og á almennun markaði (8­10.000 kr.) 69 6 0 0
Minna en greitt er á almennum markaði (4­6.000 kr.) 976 76 21 46
Ekkert 234 18 25 54
Alls 1279 100 46 100