Skólavarðan - 01.12.2012, Síða 3

3
Skólavarðan 2. tbl. 2012leiðari
Leiðtogar
námsins
„Það er núorðið almenn vitneskja að skólaþróun verður með því að
treysta leiðtogahæfni kennara og getan til umbótastarfs byggist á því að
útdeila valdi til þeirra.“
En gaman að loksins sé komin staðfesting á þessu sem hver maður
ætti að geta séð í hendi sér og John MacBeath talaði um af mikilli
andagift þegar hann heimsótti Ísland í haust. En þegar betur er að gáð
kemur í ljós að þetta er ekki ný tilvitnun heldur frá árinu 2005 og birtist í
bókinni Improving Schools through Teacher Leadership eftir prófessorana
Ölmu Harris og Daniel Muijs. „Eftir áratug endalausra umbótatilrauna
þar sem kennurum er í sífellu kennt um að þær gangi ekki nógu vel
hefur áhuginn á kennaranámi snarminnkað“ segja Alma og Daniel. Þau
fjalla um hvernig harka og þvermóðska yfi rvalda olli kennaraskorti í BNA
og Kanada uns foreldrar voru farnir að kvarta undan kennaraskorti og
að nemendur væru ekki hvattir til náms með því að glæða áhuga þeirra.
Fagmennska kennara hefur mætt áföllum og þurft að líða fyrir aukna
áherslu á að standa skil á starfi sínu, segja þau, en ef leiðtogahlutverk
kennarans er efl t vegur það þungt á vogarskálum breytinga og þróunar.
„Ofurhetjuímyndin af leiðtogum er gagnslaus“, sagði
kennslufræðingurinn Michael Fullan árið 1993, fyrir tæpum tuttugu
árum. „Í heimi morgundagsins ræðst velgengi af því hvernig leiðtogum
tekst að fá með sér annað fólk í leitina að merkingu í lífi nu og til að
byggja samfélög þar sem ábyrgð er í fyrirrúmi.“ Skólastjórinn Barry
Beers segir í bók sinni Learning-Driven Schools frá 2006 að í hvert sinn
sem honum hafi tekist vel upp sé það ekki síst vegna þess að kennararnir
hans „þjálfuðu“ hann vel. „Það er miklu öruggara að fólk óttist mann en
elski“, sagði Macchiavelli í Furstanum árið 1515. Jæja, við erum vonandi
komin lengra en það, að minnsta kosti ef marka má Barry Beers.
Þetta höfum við sem sagt vitað áratugum saman, ef ekki lengur. Skólar
þróast ekki nema með samvinnu og valddreifi ngu til kennara. Það sem
hins vegar æpir á mig í þessari samræðu og er of sjaldan sagt upphátt er
þetta:
Til að hrinda af stað samfélagsumbótum þurfum við ábyrgt, skapandi
og úthaldsgott fólk með sterka samfélagslega sýn. Valdefl ing kennara
smitast yfi r á nemendur, er jarðvegur skólaþróunar og ein hagkvæmasta
leið út úr samfélagsógöngum sem til er, hvernig sem á það er litið.
Skólayfi rvöld þurfa að sækja til kennara og skólastjórnenda þekkingu
og deila með þeim valdi. Laun þurfa að hækka. Með því að ýta undir
sjálfsvirðingu kennara eykst mikilvægi menntunar í augum fólks, skólar
þróast og máttur nemenda og megin vex. Látum þetta nú verða með
hækkandi sól.
Gleðilega hátíð,
Kristín Elfa Guðnadóttir
Kristín Elfa Guðnadóttir