Skólavarðan - 01.12.2012, Blaðsíða 39

39
Skólavarðan 2. tbl. 2012rannsóknir
Sex af hverjum tíu félags-
mönnum KÍ í framhalds-
skólum fi nnur fyrir streitu í
starfi . Streitan hefur aukist
um sextán prósentustig frá
árinu 2010 og bóknáms-
kennarar fi nna frekar fyrir
henni en aðrir.
Þessar niðurstöður eru áhyggjuefni í ljósi nýrrar Aðalnámskrár (2011)
um breytta náms- og kennsluhætti og auknar kröfur um einstaklings-
og hæfnimiðaðra nám. Kennarar bóklegra greina fi nna fyrir mun
meira álagi og streitu í starfi en aðrir kennarahópar. Mikilvægt
er að horfast í augu við þennan vanda og jafna álagsmun á milli
kennarahópa með það að markmiði að auka gæði náms og kennslu
í anda nýrrar Aðalnámskrár framhaldsskóla (2011). Þetta er meðal
annars hægt að gera með því að fækka nemendum í námshópum og
breyta kennsluskyldu kennarahópa að teknu tilliti til eðlis námsgreina.
Það tekur mun lengri tíma að að meta og sinna 25 nemendum en tólf
og því fylgir líka meira álag.
Einnig er mikilvægt að horfa á þennan mun út frá nemendum.
Þeir nemendur sem eru í 25 nemenda námshópum eiga rétt
á sömu þjónustu og þeir sem eru í tólf nemenda hópum.
Rannsóknarniðurstöðurnar sýna að fjöldi nemenda hefur áhrif
á streitu kennara, þjónustu þeirra við nemendur og það hvort
þeim fi nnist kennarastarfi ð andlega erfi tt. Þessar niðurstöður eru
í samræmi við evrópska (ETUEC) rannsókn (2011) á vinnustreitu
kennara. Þar kemur fram að kennarar sem kenna að jafnaði 25
nemendum fi nna frekar fyrir andlegu álagi en aðrir kennarahópar
og koma almennt verr út í breytum sem mæla álag. Nauðsynlegt er
að skilgreina vinnu kennara út frá mismunandi starfsálagi kennara,
nemendahópum og ólíku námi nemenda.
Tími á umbætur
Töluverður munur er á milli starfsmannahópa innan
framhaldsskólans. Í því sambandi er mikilvægt að setja það sem
forgangsatriði að endurskilgreina störf að teknu tilliti til eðlis
þeirra, umfangs og lengdar vinnudags, draga úr vinnuálagsmun á
milli hópa og gefa starfsmönnum svigrúm til að sinna starfi sínu á
dagvinnutíma. Kominn er tími á umbætur með almenna velferð og
vellíðan starfsmanna í framhaldsskólum að leiðarljósi.
Streita og álag
Tæplega helmingur félagsmanna KÍ í framhaldsskólum (454, eða 47%)
fi nnst starfi ð sitt andlega erfi tt, samanber mynd 5. Munurinn er ekki
marktækur á milli náms- og starfsráðgjafa, stjórnenda og kennara
en hann er aftur á móti marktækur (χ2 (8)=23,4, p<0,005) á milli
kennarahópa. Bóknámskennurum fi nnst starfi ð sitt erfi ðara andlega
(286, eða 50%) en öðrum kennarahópum og starfsnámskennurum
fi nnst kennarastarfi ð auðveldast (sjö, eða 28%).
Mynd 5. Andlegt erfi ðleikastig starfsins og hópar innan framhaldsskólanna.