Skólavarðan - 01.12.2012, Síða 7

7
Skólavarðan 2. tbl. 2012skólastarf
lögregluþjóns eða fara í mömmu- og pabbaleik er leikur en er
svo sannarlega líka leiklist.
Barnið er að herma eftir því sem það sér og prófa sig áfram
í gegnum leikinn. Með leiklistinni lærir það mikilvæga
þætti í lífinu svo sem samvinnu, hópastarf og ábyrgð.
Námskrárfræðingurinn Elliot W. Eisner er einn þeirra sem
lagt hafa áherslu á hlut listar í kennslu. Hann telur að hugir
nemenda séu ekki eins og óplægður akur heldur sé hver
nemandi móttækilegur fyrir þeim fræjum sem kennari sáir.
Hann telur að þegar kennt er með aðferðum lista þroski
nemandinn með sér færni og viðhorf, frumkvæði örvist,
sköpunarhæfni, ímyndunarafl og verklagni og nemandi fyllist
stolti yfir vel unnu verki. Hann bendir jafnframt á að leiklist,
rétt eins og aðrar listgreinar, hvetur nemendur til að uppgötva
að það er ekki bara eitt rétt svar við mörgum mikilvægum
spurningum og kenni jafnframt nemendum að smávægileg
breyting getur haft mikil áhrif. Listir veita okkur reynslu
sem við fáum ekki með öðru móti og í gegnum þær þjálfast
nemendur í að treysta eigin dómgreind. (Eisner, 2002).
Krafa framtíðarinnar?
Í nýrri Aðalnámskrá grunnskóla er komin fram krafa sem
snýr einkum að sköpunargáfu, aðlögunarhæfni og betri
samskiptahæfni einstaklingsins. Þessi nýja forgangsröðun í
menntamálum byggist á hugmynd um um víðtækari þjálfun
ungs fólks til þess að gera það hæfara og auka sjálfstraust þess í
breyttum heimi.
Við teljum að aldrei hafi verið jafnmikil þörf fyrir leiklist,
hvort heldur leiklist í kennslu eða leiklist sem listgrein, því að
hinn frjálsi leikur nútímabarnsins er í hættu og sumir segja
hverfandi. Börn eru þátttakendur í tæknivæddu neysluþjóðfélagi
sem er að mörgu leyti mjög ópersónulegt og kalt. Þeim börnum
fjölgar mjög sem hreyfa sig lítið og gera fátt annað en að
meðtaka leik annarra með því að horfa á sjónvarp eða leika sér
í skipulögðum leikjum sem eru ímyndun annarra. Mikilvægt er
að reyna að hvetja nemendur til þess að glíma við vandamál,
skapa og taka sjálfstæðar ákvarðanir.
Krafa framtíðarinnar hlýtur að vera að fá út í samfélagið
einstaklinga sem kunna að vinna saman. Að þeir geti beitt
hugsun sinni af innsæi og sköpunarkrafti; kunni að afla
sér upplýsinga og vinna úr þeim á gagnrýninn hátt. Leiklist
í skólastarfi er leið til að koma til móts við þessa nýju
kröfu. Nemandi sem hefur þurft að setja sig í spor annarrar
manneskju með því að leika hlutverk verður hæfari til að taka
ákvarðanir og móta sér skoðanir sem byggjast á þekkingu á
fólki, frekar en sá nemandi sem ekki hefur fengið slíkt tækifæri.
Í nýju námskránni fyrir list- og verkgreinar verður leiklist
sem listgrein hluti af sviðslistum og því ber að fagna. Það er
ljóst að þótt finna megi ýmis ákvæði um leiklist í námskrám
undangenginna ára dugar slíkt eitt og sér ekki til að tryggja
framgang hennar í skólum. Kelly (2004) leggur áherslu á að til
þess að námsgrein sé notuð innan skólanna sé mikilvægt, og
jafnvel nauðsynlegt, að greinin sé hluti af formlegri námskrá
þeirra. Kennarar, koma svo.
Ása Helga Ragnarsdóttir er aðjúnkt við Menntavísindasvið
Háskóla Íslands og kennir við Listaháskóla Íslands. Ása er einnig
leikari að mennt og hefur kennt leiklist í áratugi, bæði erlendis
og á Íslandi.
Rannveig Björk Þorkelsdóttir er leiklistarkennari í
Háteigsskóla og stundakennari við Háskóla Íslands. Hún er
leikari að mennt og hefur haldið fjölmörg námskeið í leiklist
jafnt hérlendis sem erlendis.
Nemendur í Háteigsskóla. Leiklist í kennslu byggir á því að nemendur vinni saman.
Aldrei hefur verið jafn mikil
þörf fyrir leiklist í kennslu
eða leiklist sem listgrein og
nú, þegar hinn frjálsi leikur
nútímabarnsins er í hættu
og sumir segja hverfandi.