Gerðir kirkjuþings - 01.01.2014, Side 173

173
Greinargerð.
Á 49. kirkjuþingi 2012 var kjörin nefnd til að endurskoða starfsreglur um kosningu
biskups Íslands og vígslubiskupa.
Í nefndina voru kjörin sr. Sigurjón Árni Eyjólfsson, sr. Steinunn Arnþrúður Björnsdóttir,
og kirkjuþingsmennirnir Margrét Björnsdóttir, Pétur Björgvin Þorsteinsson og Steindór
Haraldsson. Pétur Björgvin lét af störfum og flutti utan á tímabilinu, í hans stað var kjörinn
Birgir Rafn Styrmisson kirkjuþingsmaður. Margrét Björnsdóttir sagði sig úr nefndinni í
októbermánuði 2013 og voru ekki tök á að kjósa annan fulltrúa í hennar stað.
Umrædd nefnd hefur þegar skilað af sér tveim tillögum til kirkjuþingsins. Sú tillaga sem
hér er lögð fram gengur mun lengra en tillögur nefndarinnar. Flutningsmanni þykir rétt
að gefa kirkjuþingi tækifæri á að fjalla um lýðræði í íslensku þjóðkirkjunni, enda finnst
honum nokkur halli í þeim efnum í okkar annars góðu kirkju.
Athugasemdir með tillögu þessari.
Helstu breytingar frá starfsreglum nr. 1108/2011 eru sem hér segir:
2. gr.
Til að framkvæma hugmyndafræðina sem liggur til grundvallar þessari tillögu þarf þrjár
umferðir
A) Talsverð gagnrýni hefur komið frá vígðum þjónum kirkjunnar hvað varðar aukin
hlut leikmanna í biskupskjöri. Rök vígðra eru þau að biskup sé fyrst og fremst
hirðir þeirra og að þeir hafi faglega þekkingu á hver henti í embættið. Þessi liður
kemur til móts við þessa gagnrýni.
B) Grunntónninn hjá þjóðkirkjunni á undanförnum áratugum er að virkja leikmenn
til starfs og áhrifa í kirkjunni. Má þar nefna t.d. skiptingu vígðra og óvígðra
á kirkjuþingi. Þetta skref um kosningarétt sóknarfefndarfólks var tekið með
starfsreglum nr. 1108/2011. Rétt þykir að halda þessum kosningarétti. Atkvæðavægi
hefur verið lagað og stærð sókna höfð til viðmiðunnar.
C) Með tilliti til aðgengi að upplýsingum vegna tilkomu internetsins á allur
almenningur auðvelt með að mynda sér upplýsta skoðun um menn og málefni.
Hér er um byltingu að ræða. Lýðræðisvakning og krafa um beint lýðræði er þess
vegna til komin. Biskup Íslanda er sannarlega biskup allra sem í þjóðkirkjunni eru.
Það er varhugavert fyrir kirkjuna að senda frá sér önnur skilaboð. Þjóðkirkjan á að
vera í fararbroddi hvað varðar jafnrétti og lýðræði.
3. gr.
Ekki er talið rétt að kosning vígslubiskups sé með sama hætti og biskups Íslands en leitast
er við að koma til móts við þá gagnrýni sem er á atkvæðavægi og að kosningaréttur
verði ekki einskorðaður við sóknarnefndarformenn. Fjöldi kjörmanna er áfram tengdur
sóknum og fjöldi sóknarbarna látin ráða fjölda kjörmanna. Lagt er til að sóknarnefndir
velji kjörmenn. Lagt er til að allt starfsfólk biskupsstofu í föstu starfi fá kosningarétt.