Gerðir kirkjuþings - 01.01.2014, Side 189

189
Danmörk
Í dönsku kirkjunni er enginn forsætisbiskup eða höfuðbiskup. Biskupar eru valdir í hverju
biskupsdæmi fyrir sig. Kosningabærir eru allir prestar stiftisins og allt sóknarnefndarfólk,
sem er 5-15, eftir stærð sóknar. Tilnefningar til biskups koma frá kjörmönnum og þarf
hver tilnefning að hafa minnst 75 og mest 150 undirskriftir. Skipar ráðherra kirkjumála
þann kandidat biskup sem fær flest atkvæði í biskupskjöri.
Ef ekki fæst meirihluti í fyrstu umferð er kosið milli tveggja efstu.
Það sem vekur athygli hér er að í Danmörku eru leikmenn í miklum meirihluta kjörmanna
en biskupsdæmið er ein kjördeild. Þarna hafa allir aðalmenn í sóknarnefnd kosningarrétt.
Svíþjóð
Kjörmenn koma jafnan úr því biskupsdæmi sem valið er til en af landinu öllu þegar um
er að ræða erkibiskup.
Framkvæmd kosninga fylgir eftirfarandi ferli: Þegar sett hefur verið dagsetning fyrir
biskupskjör eru einnig tilgreindar nokkrar aðrar dagsetningar, þar á meðal fyrir
tilnefningu. Áður en að því kemur er settur saman kjörmannalisti þar sem m.a. eru allir
prestar og djáknar stiftisins og jafnmargir leikmenn úr sóknarnefndum, sem eru kjörmenn.
Kjörmenn meðal leikmanna eru kosnir í öllum prestaköllum. Auk framangreindra koma
kjörmenn úr stjórn biskupsdæmisins og dómkirkjunnar.
Haldnir eru tilnefningarfundir þar sem allir sem hafa rétt til að kjósa geta tilnefnt þá sem
þeir vilja sjá sem biskupskandidat. Allir sem fá 5% eða meira teljast tilnefndir.
Eftir kynningu á biskupsefnum er aftur safnast til kjörfunda og hittast menn á kjörfundum
í prófastsdæmum. Kosning er leynileg.
Hér vekur athygli að ekki hafa allir sóknarnefndarmenn kosningarrétt heldur kjörmenn,
valdir úr prestaköllunum og skulu þeir jafnmargir og vígðir menn sem starfa í prestaköllum.
Einnig að kosið er á sérstökum kjörfundum.
Finnland
Biskupskandídatar þurfa að vera prestar, en ekki er sérstakt „biskupspróf “. Kjörmenn
dæma um hæfni kandidata til að gegna embættinu.
Kjörmenn eru
- Prestar og „lektorar“ stiftisins (kristinfræðikennarar?)
- Kjörmenn úr hópi leikmanna, jafnmargir prestum og lektorum samanlagt. Þeir eru
valdir af sóknarnefndum og fulltrúum safnaða. Hver sókn fær amk einn kjörmann úr
hópi leikmanna og svo fjölgar þeim hlutfallslega eftir stærð sókna.
- Leikmenn á kirkjuþingi
- Lögfræðingur stiftisins og fulltrúi leikmanna
Fái enginn meirihluta í fyrstu umferð er önnur umferð kosninga og þá valið milli þeirra
tveggja sem flest atkvæði fengu. Hlutkesti ræður ef atkvæði eru jöfn.
Varðandi val á leikmönnum og hlutföll leikmanna og vígðra (guðfræðimenntaðra) er hér
um sams konar hlutfall að ræða og í sænsku kirkjunni, þ.e. jafnmargir lærðir og leikir.