Morgunblaðið - 23.09.2016, Qupperneq 18

18 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. SEPTEMBER 2016
HVAR ER SÓSAN?
Það má deila um hvort franskar kartöflur komi frá Frakklandi eða Belgíu.
En það er óumdeilanlegt að þær eru mun betri með cocktailsósunni okkar.
Þú gleymir ekki sósunum frá E. Finnsson.
23. september 2016
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 114.6 115.14 114.87
Sterlingspund 148.93 149.65 149.29
Kanadadalur 87.05 87.55 87.3
Dönsk króna 17.128 17.228 17.178
Norsk króna 13.819 13.901 13.86
Sænsk króna 13.33 13.408 13.369
Svissn. franki 117.33 117.99 117.66
Japanskt jen 1.1296 1.1362 1.1329
SDR 159.78 160.74 160.26
Evra 127.69 128.41 128.05
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 159.2347
Hrávöruverð
Gull 1319.6 ($/únsa)
Ál 1563.0 ($/tonn) LME
Hráolía 46.45 ($/fatið) Brent
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
● Aðeins 14% lána
íslenskra fyrirtækja
eru eingöngu verð-
tryggð samkvæmt
nýrri könnun Sam-
taka atvinnulífsins
meðal aðildar-
fyrirtækja sinna.
Ekki er mikill munur
á hlutfalli milli verð-
tryggðra og óverðtryggðra lána eftir því
hvort fyrirtækin eru í útflutnings-
starfsemi eða ekki. Til dæmis eru 51%
útflutningsfyrirtækja eingöngu með
óverðtryggð lán.
Alls var í 49% tilvika eingöngu um
óverðtryggð lán fyrirtækja að ræða og í
21% tilvika voru 51-90% lánanna óverð-
tryggð. Í 14% tilvika voru lánin eingöngu
verðtryggð, eins og fyrr segir, og í 16%
tilvika voru 10-50% verðtryggð.
Þá kemur fram í könnuninni að láns-
fjármögnun er í yfirgnæfandi meirihluta
tilvika, eða 72%, einungis innlend. Í 9%
tilvika voru þau eingöngu erlend.
Fyrirtækin taka mest
óverðtryggð innlend lán
STUTT
BAKSVIÐ
Stefán E. Stefánsson
ses@mbl.is
Núverandi félagsmaður í Kaup-
félagi Kjalarnessþings hefur,
ásamt fyrrverandi stjórnarmanni í
félaginu, kært framkvæmd fé-
lagsfundar í kaupfélaginu sem
haldinn var 23. ágúst síðastliðinn.
Er kærunni beint til stjórnar kaup-
félagsins. Sömuleiðis hefur iðnað-
ar- og viðskiptaráðherra verið gert
viðvart sem og samvinnufélagaskrá
hjá ríkisskattstjóra. Á fundinum
var ákveðið samhljóða að slíta fé-
laginu, greiða félagsmönnum úr
stofnsjóði og verja eigin fé þess til
góðargerðarmála á félagssvæðinu.
Kæra tvímenninganna lýtur að
því að fyrrverandi stjórnarmaður,
sem einnig er fyrrverandi félags-
maður í kaupfélaginu, mætti til
fundarins með umboð frá núver-
andi félagsmanni þess, en formað-
ur stjórnar kaupfélagsins og lög-
maður þess hafi meinað stjórnar-
manninum fyrrverandi að sitja
fundinn. Vísuðu þeir í því tilliti til
laga um samvinnufélög en þar er
kveðið á um að félagsmenn einir
geti sótt umboð til annarra fé-
lagsmanna til að ráðstafa atkvæði
viðkomandi. Þau skilyrði hafi
stjórnarmaðurinn fyrrverandi ekki
uppfyllt þar sem hann er fluttur af
félagssvæðinu. Stjórnarmaðurinn
fyrrverandi á lögvarða hagsmuni í
stofnsjóði kaupfélagsins og verði
því slitið munu greiðslur úr sjóðn-
um renna til viðkomandi.
Neita að greina frá tilboðsgjafa
Fyrir skilanefnd félagsins liggur
tilboð í eignir þess að fjárhæð 130
milljónir króna. Á fyrrnefndum fé-
lagsfundi hinn 23. ágúst kom fram
gagnrýni á það að félagsmenn
hefðu engar upplýsingar undir
höndum um það hver stæði að baki
tilboðinu í eignirnar. Morgunblaðið
leitaði svara við því hjá Ragnheiði
Þorkelsdóttur. Í skriflegu svari frá
henni kemur fram að viðræður
standi yfir við ákveðinn aðila en að
skilanefndin sé bundin trúnaði um
þann aðila meðan á þeim stendur.
„Þegar og ef samningar takast um
sölu eignanna verður hins vegar að
sjálfsögðu upplýst hver kaupandi
þeirra er.“
Leita farsællar niðurstöðu
Eftirgrennslan Morgunblaðsins
hefur leitt í ljós að félagið sem gert
hefur tilboðið nefnist P102. Félagið
er að 100% hluta í eigu einkahluta-
félagsins Stekkeyrar sem aftur er
jafnri eigu hjónanna Erlu Sesselju
Jensdóttur og Gunnars Friðriks
Birgissonar. Gunnar segir að á um-
liðnum árum hafi leiða verið leitað
til að tryggja hagsmuni kaup-
félagsins og Mosfellsbæjar.
„Stjórn kaupfélagsins og for-
svarsmaður P102 hafa undanfarin
þrjú ár leitað leiða til að ná sam-
komulagi og sátt við Mosfellsbæ
um framtíðarnýtingu á lóðunum við
Háholt 22-24 sem kaupfélagið á, í
kjölfar útburðarmáls sem Mosfells-
bær höfðaði vegna leigulóðanna við
Háholt 16-18. Viðræðurnar hafa
gengið út á að gæta hagsmuna
kaupfélagsins en jafnframt að liðka
fyrir því að Mosfellsbær fái full yf-
irráð yfir lóðunum að Háholti 16-18
til byggingar kirkju og menningar-
húss í samræmi við núverandi
deiliskipulag. Ekki hefur enn náðst
samkomulag við Mosfellsbæ en
þess ber að geta að komi til sölu
lóðanna í núverandi stöðu hefur
Mosfellsbær forkaupsrétt á öllum
lóðum og fasteignum félagsins
samkvæmt skipulagslögum,“ segir
Gunnar.
Segja bolabrögðum beitt
við slit á kaupfélaginu
Deilur Harðar deilur hafa risið um rekstur og slit Kaupfélags Kjalarnessþings en það hætti verslunarrekstri 1997.
Ris og fall félagsins
» Kaupfélagið var stofnað árið
1950.
» Eftir erfið ár hætti það
rekstri verslunar í Mosfellsbæ
árið 1997.
» Um árabil hefur verslunar-
húsnæði félagsins við Háholt
staðið autt.
» Félagið hefur samfellt skilað
tapi frá árinu 2007.
» Brunabótamat fasteigna
þess er 218 milljónir króna.
 Félagið P102 á í viðræðum um kaup á eignum félagsins fyrir 130 milljónir króna
„Mest aukning í nýskráningu vöru-
merkja síðustu ár hefur komið frá
ferðaþjónustunni,“ segir Árni Hall-
dórsson, sérfræðingur hjá Einka-
leyfastofu, en hann flutti erindi
ásamt Hönnu L. Karlsdóttur, lög-
fræðingi Einkaleyfastofu, á fundi
Félags íslenskra gullsmiða í gær.
Á Íslandi eru skráð um 60 þúsund
vörumerki að sögn Árna og segir
hann mikilvægt að eigendur og
stjórnendur fyrirtækja séu meðvit-
aðir um skráningu vörumerkja
sinna, en í ferðaþjónustu starfa mörg
smærri fyrirtæki, líkt og gildir í gull-
smíði og hönnun.
„Skráning vörumerkja er alla
jafna ekki vandamál hjá stærri
fyrirtækjum, enda eru gjarnan starf-
andi lögfræðisvið innan þeirra. Það
eru eigendur og stjórnendur smærri
og meðalstórra fyrirtækja sem þurfa
að vera meðvitaðir um skráningu á
vörumerkjum fyrirtækja sinna.“
Skráning eykur vernd
Skráning er ekki forsenda vernd-
unar vörumerkis en hún tryggir rétt
eigenda þess betur. Árni segir fundi
Einkaleyfastofu með hagsmunaaðil-
um, til dæmis með Félagi íslenskra
gullsmiða í gær, því vera mikilvæga.
„Skráning getur bæði komið í veg
fyrir vandamál og verndað rétt, en
helsti kostur skráningar er vernd
áður en notkun hefst á merki. Auk
þess er hægt að fá úr því skorið, áður
en farið er út í kostnaðarsamt mark-
aðsstarf, hvort hægt er að fá einka-
rétt á merkinu og þá er auðvelt að
sanna rétt til vörumerkis ef ágrein-
ingur verður. Þess vegna er mikil-
vægt að skrá vörumerki.“
vilhjalmur@mbl.is
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Gull Einkaleyfastofa segir skrán-
ingu vörumerkja geta verndað rétt.
Hvetja til skrán-
ingar vörumerkja
 Um 60 þúsund
vörumerki skráð
hér á landi