Læknablaðið - 01.11.2016, Blaðsíða 30

502 LÆKNAblaðið 2016/102
V I Ð T A L
„Eftir að ég kláraði kandídatsárið vann
ég sem deildarlæknir á Grensásdeild
Landspítala og vann þar með feðginunum
Guðbjörgu Ludvigsdóttur endurhæfingar-
lækni og Ludvig Guðmundssyni heim-
ilislækni. Þau hafa starfað með Íþrótta-
sambandi fatlaðra (ÍF) í læknaráði um
árabil og þegar þau komust að því að ég
hefði mikinn áhuga á íþróttalækningum
drógu þau mig með inn í þá starfsemi. Þau
voru læknar Paralympic-liðanna okkar í
London og Peking en höfðu ekki tök á að
fara með til Ríó og þá var stungið upp á
því að ég færi,“ segir Hera Jóhannesdóttir
læknir Paralympic-liðsins í Ríó de Janeiró
í september.
„Þau drógu mig semsagt inn í þetta og
ég sé ekki eftir því,“ segir Hera sem sjálf
stundaði fimleika um árabil og keppti
með landsliði Íslands í áhaldafimleikum
og einnig í hópfimleikum og hefur mikla
reynslu af því að taka þátt í stórmótum
erlendis fyrir Íslands hönd. „Mamma var
fimleikaþjálfari svo það kom eiginlega af
sjálfu sér að ég byrjaði að stunda fimleika
um leið og ég gat staðið í fæturna. Eftir
að ég hætti að keppa sjálf í áhaldafimleik-
um fór ég að þjálfa fimleika og þjálfaði í
nokkur ár samfara keppni í hópfimleikum
fyrstu árin í læknadeild . . . “
Hún segir starf liðslæknis Paralympic-
liðsins sé í grunninn mjög svipað og
að vera læknir hvaða íþróttaliðs sem er
en þó eru ákveðin atriði sem eru ólík.
„Skyldurnar eru svipaðar hvað það snertir
að huga að heilsu keppenda og að vera til
staðar ef og þegar eitthvað bjátar á. Sam-
hliða hefðbundnum álagstengdum meiðsl-
um geta hins vegar verið fleiri heilsufars-
vandamál hjá fötluðum íþróttamönnum
samanborið við ófatlaða íþróttamenn. Það
er því að mörgu að huga við undirbún-
inginn fyrir keppnina en síðan er hlut-
verkið mjög svipað á keppnisvellinum. Ég
fór nokkuð vandlega yfir ástand hvers og
eins fyrir keppnina, hitti þau og kynnti
mér sögu og virk núverandi vandamál
til að vera sem best undirbúin ef eitthvað
kæmi upp á.
Hvað lyf varðar gilda í raun sömu regl-
ur og um ófatlaða íþróttamenn þannig að
ef íþróttamaður þarf að taka lyf sem er á
bannlista WADA þarf að sækja um undan-
þágu og rökstyðja notkun lyfsins. Það er
reyndar hlutverk þess læknis sem ávísaði
lyfinu, ekki liðslæknis, en ég aðstoðaði
keppendurna við að skoða hvort lyf væru
á bannlista svo þessi mál væru frágengin
fyrir keppnina.
Úr því að mótið var haldið í Ríó þar
sem Zika-veira hefur verið landlæg ásamt
fleiri framandi sjúkdómum var að ýmsu
öðru að huga: bólusetningum, moskító-
vörnum, almennum smitvörnum og
fræðslu. Ég var svo með helstu grunnlyf
og sýklalyf í læknatöskunni ásamt sára-
umbúðum og teygjubindum.
Í þorpinu var svokölluð Polyklíník þar
sem hægt var að sækja læknisþjónustu
frítt. Þar voru meðal annars íþróttalæknar,
augnlæknar, tannlæknar og hægt að nálg-
ast aðra sérfræðiþjónustu ef þörf var á. Þar
var einnig apótek þar sem ég gat skrifað
út lyfseðla og auk þess gat ég pantað
blóðprufur og myndrannsóknir (röntgen,
ómun og MRI) fyrir keppendur. Bráða-
þjónusta og sjúkrabílar voru til staðar í
þorpinu og á öllum keppnissvæðum og
hægt var að leita á nærliggjandi sjúkrahús
með alvarlegri vandamál. Við læknar
Norðurlandaþjóðanna vorum einnig í
samstarfi og gátum leitað ráða hvert hjá
öðru og aðstoðað hvert annað ef þörf var
á, en þeirra á meðal var heimilislæknir,
bæklunarlæknir og taugalæknir. Norður-
landaþjóðirnar voru í rauninni með eitt
sameiginlegt lið og þetta samstarf Norð-
urlandaþjóðanna kallast 6N1T, eða Six
Nations – One Team.“
Miklar andstæður blöstu við í Ríó
Hera segir að áhugi fyrir ólympíuleikum
fatlaðra hafi farið vaxandi í heiminum
undanfarin ár. „Þeir vöktu mikla athygli
í London og þar var uppselt á nánast alla
viðburði keppninnar. Það skiptir máli
hversu mikil umfjöllunin er í fjölmiðlum
og ég held að núna hafi verið sýnt meira
frá leikunum í Ríó en oft áður. Leikarnir
voru vel sóttir af áhorfendum í Ríó þó að
samfélagið þar sé greinilega markað af
miklum andstæðum í efnahag almenn-
ings. Fátæktin er mikil hjá stórum hópi
íbúa sem gat líklega ekki sótt leikana en
„Sýnir hvað einstaklingurinn
getur gert þrátt fyrir fötlun“
– segir Hera Jóhannesdóttir liðslæknir íslensku
keppendanna á ólympíuleikum fatlaðra í Ríó
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson
„Í heild má segja að við höfum sloppið mjög vel í
gegnum þetta. Við komumst vel af með lyfjatöskuna að
heiman og plástra og þurftum ekkert að leita á Polyklíník­
in eða sjúkrahús,“ segir Hera Jóhannesdóttir læknir
ólympíuliðs sem keppti fyrir Íslands hönd á leikunum
fyrir fatlaða í Ríó í sumar.