Læknablaðið - 01.11.2016, Blaðsíða 47

Heimildir
1 Pratley R, Nauck M, Bailey T. et al; for the 1860-LIRA-DPP-4 Study Group. One year of liraglutide treatment offers sustained and more effective glycaemic control and weight reduction compared with sitagliptin,
both in combination with metformin, in patients with type 2 diabetes: a randomised, parallel-group, open-label trial. Int J Clin Pract. 2011;65(4):397-407.
2 EMA, http://www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/medicines/human/medicines/001026/human_med_001137.jsp&mid=WC0b01ac058001d124. Sótt 20. september 2016.
Gríptu í taumana á
sykursýki af tegund 2
Fyrir sykursýki af tegund 2
Meira en
5 ára klínísk reynsla2
Victoza minnkar auk þess
líkamsþyngd um allt að 3,7 kg1
VICTOZA®
Victoza sem viðbót við metformín lækkar HbA1c um allt að 16 mmól/mól (1,5%)1
Umboðsaðili á Íslandi:
Vi
ct
oz
a
er
s
kr
ás
et
t v
ör
um
er
ki
í
ei
gu
N
ov
o
N
or
di
sk
A
/S
. I
S/
VT
/0
51
6/
02
74
.
Árangur í íþróttum byggir ekki aðeins á
líkamlegri getu. Gott hugarfar og góður
liðsandi geta einnig skipt höfuðmáli.
Með markvissri þjálfun andlegra þátta
styrkjum við börn og unglinga fyrir lífið
og þátttöku í samfélaginu um leið og við
aukum möguleika þeirra á að blómstra á
íþróttavellinum.
Þetta er stefnuyfirlýsing nýs átaks í
íþróttaþjálfun sem sálfræðingurinn
Hafrún Kristjánsdóttir tekur þátt í undir
yfirskriftinni Sýnum karakter. Hafrún er
ásamt Viðari Halldórssyni höfundur efnis
á nýrri vefsíðu synumkarakter.is þar sem
finna má ýmsan fróðleik og praktískar
ráðleggingar til þjálfara og leiðbeinenda
sem sinna íþróttaþjálfun, sérstaklega
yngri flokka. „Grunnhugmyndin að verk-
efninu kemur frá Viðari sem er félags-
fræðingur við Háskóla Íslands, og Valdi-
mar Gunnarssyni hjá UMSK og það eru
UMSK og ÍSÍ sem standa að þessu verkefni
í samstarfi við okkur.
Á undanförnum misserum hefur
verkefnið verið prófað og þróað innan
UMSK og er nú svo komið að stærstu
íþróttahreyfingar Íslands, Ungmennafélag
Íslands og Íþrótta- og Ólympíusamband
Íslands, hafa tekið höndum saman um
það að koma verkefninu á framfæri út í
íþróttahreyfinguna.“
Hafrún bendir á þá gleðilegu staðreynd
að í kringum 80% allra barna á aldrinum
6-12 ára stunda íþróttaþjálfun utan skóla
um lengri eða skemmri tíma. „Uppeldis-
þáttur þjálfunar barnanna hefur löngum
verið vanmetinn, öll áhersla er lögð á
líkamlega færni og tæknilega þætti, en
hitt hefur í rauninni orðið útundan,“ segir
Hafrún.
Lykilþættir í andlegri þjálfun
Hafrún lauk doktorsprófi í sálfræði fyrir
ári síðan og er sviðsstjóri íþróttafræðisviðs
Háskólans í Reykjavík. Hún segir þjálfun
þjálfara vera að mörgu leyti á betra stigi
hér heima en víða erlendis en þó megi
margt gera betur.
„Markhópur verkefnisins er öðru
fremur þjálfarar barna og ungmenna í
íþróttum. Þjálfun yngri flokkanna lendir
oftast í höndum þeirra sem yngstir eru
í hópi þjálfara og með minnsta reynslu
og eiga síðan að vinna sig upp í að þjálfa
eldri flokka og enda síðan í því að þjálfa
meistaraflokk eða landslið eða eitthvað
sambærilegt. Það er auðvitað ekki hægt að
hafa algjör endaskipti á þessu en yngstu
flokkarnir ættu í rauninni að njóta þjálf-
unar og handleiðslu reynslumikilla þjálf-
ara því það getur algjörlega skipt sköpum
hvernig til tekst í upphafi. Ég var sjálf
svo heppin að lenda strax í upphafi hjá
frábærum þjálfurum og margir hafa sömu
sögu að segja en þeir eru líka ansi margir
sem upplifað hafa hið gagnstæða og hættu
jafnvel íþróttaiðkun af þeim sökum.“
Á vefsíðunni synumkarakter.is má
finna greinar um nokkra þætti hugarfars
og liðsanda. Þættirnir eru áhugi, mark-
miðasetning, félagsfærni, sjálfstraust, leið-
togahæfni og einbeiting og gefin góð ráð
um hvernig þjálfa megi þessi atriði með
ýmsum æfingum.
Vel menntaðir íþróttafræðingar
en fáir íþróttakennarar
Hafrún segir markmiðið með vefsíðunni
einmitt vera að svipta hulunni af þjálfun
andlegra þátta og gera þjálfara óhræddari
við að nálgast þennan mikilvæga þátt í
allri íþróttaþjálfun. „Þjálfunarmál hinna
einstöku íþróttasambanda eru í mjög góðu
horfi á flestum sviðum en þennan þátt
mætti bæta verulega. Þjálfarar eru mik-
ilvægar fyrirmyndir í sínu starfi og geta
haft mikil og góð áhrif á börn og unglinga.
Það er því mikilvægt að þeir geri sér fulla
grein fyrir þessu hlutverki sínu og séu
meðvitaðir um hvernig þeir eigi að gegna
því sem best. Menntun í íþróttafræðum
beinist ekki hvað síst að þessum þætti og
við erum að fá mjög vel menntaða kynslóð
af íþróttafræðingum sem eru vel að sér
um þetta. Það er reyndar dapurleg stað-
reynd að fæstir þeirra stefna á að starfa
við íþróttakennslu innan skólakerfisins
en þar ráða aðrir þættir ferðinni sem
eru einfaldlega þeir að námið er of langt
miðað við þau laun sem eru í boði hjá ríki
og sveitarfélögum. Langflestir nemendur
mínir stefna á þjálfun innan íþróttahreyf-
ingarinnar eða á vegum einkaaðila, til
dæmis einkaþjálfun í líkamsræktarstöðv-
um. Þetta þarf að laga ef ekki á að verða
algjört hrun í stétt íþróttakennara innan
nokkurra ára. Vefsíðan er viðbót við stefnu
og annað fræðsluefni íþróttahreyfingar-
innar og byggir á því að nokkru leyti.
Þar er bætt við hagnýtum upplýsingum
og aðferðum sem þjálfarar geta nýtt sér í
þjálfun barna og ungmenna með einföld-
um hætti. Verkefnið er þó hvorki altækt
né endanlegt. Því er ætlað að þróast og
dafna með framlagi þjálfara – og annarra
sem áhuga hafa – sem hafa tækifæri til að
koma með ábendingar og frekari fræðslu-
punkta inn í verkefnið og það er hugsað
sem upphaf að faglegri vinnu í þjálfun
karakters en ekki sem endapunktur.“
„Andlegir þættir íþrótta-
þjálfunar skipta öllu máli“
segir Hafrún Kristjánsdóttir sálfræðingur
„Yngstu flokkarnir ættu í rauninni að njóta þjálfunar
og handleiðslu reynslumikilla þjálfara því það getur
algjörlega skipt sköpum hvernig til tekst í upphafi,“ segir
Hafrún Kristjánsdóttir íþróttasálfræðingur.
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson
U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R