Læknablaðið - 01.11.2016, Blaðsíða 54

526 LÆKNAblaðið 2016/102
Tíðni
munnþurrks
sambærileg við
lyfleysu1,2
Er munnþurrkur umkvörtunarefni
sjúklinga með ofvirka þvagblöðru?
Fyrsti ß3-örvinn við ofvirkri
þvagblöðru1,2
Hefur áhrif á öll aðaleinkenni
ofvirkrar þvagblöðru1,2
Tíðni munnþurrks sambærileg
við lyfleysu1,2
Opnaðu umræðu um
ofvirka þvagblöðru við
þína sjúklinga 
BET-165760-IC
09.2016
Heimildir: 1. Khullar et al. European Urology 63;(2013):283–295. 2. Nitti et al. J Urol 2013;189:1388–1395
L Æ K N A F É L A G Í S L A N D S
Margrét Aðalsteinsdóttir
Fræðslustofnun lækna
Sólveig Jóhannsdóttir
framkvæmdastjóri LÍ
Læknafélag Íslands tekur þátt í margvís-
legu erlendu samstarfi í gegnum aðild að
alþjóðasamtökum lækna, auk evrópskra
og norrænna samtaka. Þannig getur LÍ
staðið vörð um hagsmuni lækna, réttindi
og öryggi sjúklinga og stuðlað að bættri
og öruggari heilbrigðisþjónustu.
Fyrsti vísirinn að alþjóðasamtökum
lækna varð til árið 1926 með samtökum
sem 23 þjóðir stóðu að. Þessi samtök lögð-
ust af þegar síðari heimsstyrjöldin braust
út en voru endurvakin árið 1947 með
þátttöku 27 þjóða, þar á meðal Íslendinga
(Læknafélagið). Í dag eiga 112 þjóðir aðild
að Alþjóðasamtökum lækna (World Med-
ical Association, WMA). Hlutverk samtak-
anna er fyrst og fremst að fjalla um sið-
fræðileg málefni, um siðareglur í starfi og
rannsóknum og um mannréttindi. Lækna-
félagið hefur verið virkur aðili að WMA
frá síðustu aldamótum þegar Jón Snædal
öldrunarlæknir tók sæti í stjórn samtak-
anna. Hann átti sæti í stjórninni frá 2001
til 2005, var forseti samtakanna árið 2007
og stjórnarmaður aftur árin 2011-2015.
WMA hefur haft mikla þýðingu fyrir
siðfræðileg viðmið lækna og víða mótað
stefnu löggjafa. Helsinki-yfirlýsingin er
eitt dæmi um vinnu samtakanna á sviði
vísindasiðfræði og gætir hennar til að
mynda í lögum og reglum fjölmargra
þjóða.
Aðsetur WMA var upphaflega í New
York. Sú staðsetning þótti henta afskap-
lega vel þar sem skrifstofur Sameinuðu
þjóðanna eru þar í borg og stofnendum
WMA þótti mikilvægt að halda nánu
sambandi við þá stofnun. Árið 1975 fluttist
skrifstofa WMA til Ferney-Voltaire í Frakk-
landi. Ástæður flutninganna voru meðal
annars efnahagslegar en einnig þótti
heppilegt að vera í nábýli við alþjóðastofn-
anir sem staðsettar eru í Genf og má þar
meðal annars telja Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunina (WHO) og Alþjóðavinnumála-
stofnunina (ILO).
Læknafélag Íslands varð aðili að
fastanefnd lækna í Brussel (Comité
Permanent des Médecins Européens,
CPME) um miðjan 10. áratug síðustu aldar.
CPME eru í raun Evrópusamtök lækna-
félaga og að CPME eiga aðild stéttarfélög
lækna í aðildarríkjum Evrópusambands-
ins. Stofnun CPME má rekja allt aftur til
ársins 1959 um það leyti sem Rómarsátt-
málinn, stofnsáttmáli Evrópusambands-
ins, var gerður. Skrifstofa CPME hefur ver-
ið í Brussel frá árinu 1992 en áður flakkaði
hún á milli Evrópulandanna, allt eftir
því frá hvaða landi forseti samtakanna
var. Það er mál manna að mun betur hafi
gengið að ná eyrum ráðamanna ESB eftir
að skrifstofan var flutt til Brussel.
CPME er helsti þrýstihópur lækna
gagnvart framkvæmdastjórninni í Brussel.
Samtökin móta sér pólitíska stefnu í mál-
efnum lækna í Evrópu svo sem varðandi
lagaumhverfi og vinnumarkaðsmál. CPME
hefur áhrif á stefnumótun í heilbrigðis-
málum innan ESB en slíkar ákvarðanir
teygja anga sína til Íslands vegna EES-
samningsins.
Katrín Fjeldsted heimilislæknir hefur
verið ötull fulltrúi LÍ í samtökunum allt
frá frá árinu 1999. Hún var innri endur-
skoðandi samtakanna árin 2005-2006,
einn af fjórum varaformönnum 2006-2009,
gjaldkeri árin 2010-2012 og loks formaður
samtakanna 2013-2015. Katrín var fyrsta
konan til að gegna formennsku í CPME.
Norræna læknaráðið er samstarfsvett-
vangur læknafélaga á Norðurlöndum.
Þetta samstarf hófst á sjötta áratugnum en
Ísland kom inn í samstarfið nokkru síðar
eða á áttunda áratugnum. Til að byrja með
funduðu stjórnir læknafélaganna annað
hvert ár. Auk þeirra funda sem voru all-
stórir hittust fulltrúar stjórna félaganna
einu sinni eða tvisvar á ári á minni og
óformlegri fundum. Hugmyndir höfðu
verið uppi um að færa þetta samstarf í
formlegri búning og var tillaga þess efnis
samþykkt á fundi Norræna læknaráðsins
í Tromsø árið 1992. Fyrsti formlegi fundur
stjórnar Norræna læknaráðsins var síðan
haldinn í Reykjavík 8. september 1992
og var Sveinn Magnússon kjörinn fyrsti
formaður ráðsins. Norrænu læknafélög-
in hafa síðan skipst á þessu embætti á
tveggja ára fresti. Fundir stjórnar Norræna
læknaráðsins eru haldnir tvisvar á ári
og þar hittast formenn læknafélaganna.
Á fundunum er farið yfir skipulag og
stefnumörkun heilbrigðismála, það sem er
helst er að gerast í þróun heilbrigðismála
í hverju landi fyrir sig, kjaramál lækna
og gjarnan er sammælst um samstarf á
vettvangi WMA og CPME svo eitthvað sé
nefnt.
Nokkrir hópar starfa undir Norræna
læknaráðinu og hittast þeir reglulega.
Norrænu siðfræðiráðin hittast annað hvert
ár og fjalla þá um og ræða sameiginleg
álitaefni. Vinnuhópur sem ber heitið Sam-
nordisk Arbetsgrupp för Prognos- och
Specialistutbildningsfrågor (SNAPS) hittist
einu sinni á ári. Sá hópur hefur í mörg ár
tekið saman upplýsingar um fjölda lækna,
gert mannaflaspár og tekið saman upp-
lýsingar um framhaldsmenntun lækna
á Norðurlöndunum. Norrænu samn-
inganefndirnar hittast einnig einu sinni á
ári. Á þá fundi mæta fulltrúar úr samn-
inganefndum læknafélaganna og fara yfir
stöðuna í samningamálum lækna. Þessi
vettvangur er ómetanlegur fyrir Lækna-
félag Íslands. Í áranna rás hefur safnast í
gagnabrunn þekkingar sem reyndist vel í
síðustu kjarabaráttu lækna árin 2014-2015.
Erlend samskipti