Læknablaðið - 01.11.2016, Blaðsíða 16

488 LÆKNAblaðið 2016/102
R A N N S Ó K N
sömuleiðis geta einkenni verið lítil á lyfjameðferð ef sjúkdómur-
inn svarar henni.
Styrkur þessarar rannsóknar er að hún byggir á gögnum heill-
ar þjóðar um sjúklinga með sáraristilbólgu frá umræddu tímabili.
Þessi sjúklingahópur leitar á sjúkrahús ef eitthvað alvarlegt kemur
upp á og því er auðvelt að fylgja þeim eftir. Svarhlutfall var hátt
(78%). Ekki er hægt að fullyrða um hvort lífsgæði þeirra sem ekki
svöruðu séu minni en hinna sem svöruðu. Þetta gæti hafa skekkt
niðurstöðurnar að einhverju leyti.
Niðurstöður SF-36v2-listans voru bornar saman við almennt
bandarískt þýði sem kann að vera ólíkt almennu íslensku þýði.
Það hefði styrkt rannsóknina enn frekar að hafa samanburðarhóp,
með sjúklingum með sáraristilbólgu á lyfjameðferð sem ekki hafa
farið í aðgerð. Hugsanlega væri réttara að spyrja hvort lífsgæði
þeirra séu meiri en þau voru fyrir aðgerð.
Það að við höfum ekki rannsakað með tilliti til truflandi þátta
veikir rannsóknina því ekki er hægt að leiðrétta fyrir þeim. Hugs-
anlegt er að þættir eins og offita, reykingar, áfengisneysla og aðrir
sjúkdómar hafi áhrif á niðurstöður.
Starfræni listinn sem notaður var í þessari rannsókn er búinn
til af rannsóknaraðilum og þar er ekki um staðlaðan lista að ræða.
Þrátt fyrir hátt svarhlutfall (78%) dregur það úr öryggi niður-
staðna að það svöruðu ekki allir og hve lítið þýðið er. Hugsanlegt
er að þeir sem eru með lítil einkenni hafi takmarkaðan áhuga á
að taka þátt. Ef til vill taka einstaklingar sem glíma við andleg
vandamál síður þátt. Aldraðir einstaklingar eiga hugsanlega erfitt
með að svara spurningunum (til dæmis elliglöp, sjóndepra).
Ákveðin bjögun liggur í sjúklingavali þar sem einungis þeir
sem voru á lífi gátu tekið þátt. Hugsanlegt er að stöðluðu spurn-
ingalistarnir sjálfir séu ekki nógu góðir til rannsóknar á þessum
sjúklingahópi þar sem þeir voru hannaðir fyrir krabbameinssjúk-
linga.
Í rannsókn okkar hefur komið í ljós að hluti sjúklinga óskar
eftir bættri fræðslu fyrir aðgerð og aukinni eftirfylgd eftir aðgerð.
Hvort tveggja er nokkuð sem auðvelt er að bæta. Fræðsla sjúklinga
um okkar niðurstöður getur hjálpað þeim við ákvarðanatöku fyrir
aðgerð.
Segja má að algengt sé að breytingar verði á þvaglátum og kyn-
lífi eftir aðgerð þegar endaþarmur er fjarlægður. Hægðaleki hjá
þeim sem höfðu innri garnapoka var mun algengari en búist var
við. Þó var ekki sýnt fram á marktækan mun á lífsgæðum þeirra
sem höfðu farið í aðgerð og almenns þýðis. Þar að auki var ekki
marktækur munur á lífsgæðum þeirra sem voru með garnarauf
og hinna sem höfðu innri garnatengingu (IRA og IPAA). Niður-
stöður rannsóknarinnar eru því mikilvægar þegar verið er að
upplýsa sjúklinga um aðgerðarmöguleika. Við getum óhrædd
ráðlagt sjúklingum að fara í ristilbrottnám með garnarauf, en það
er heldur ekkert sem mælir gegn því að framkvæma innri garna-
tengingu hvað lífsgæði varðar ef sjúklingur vill það frekar.