Læknablaðið - 01.06.2016, Qupperneq 47

U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R
LÆKNAblaðið 2016/102 307
sem margt varð mjög skelkað við lýsingar
á sjúkdómsástandi því sem ebólan getur
valdið.
Í farsóttanefndinni eru yfirlæknir
sýkingavarnadeildar (formaður), deildar-
stjóri sýkingavarnadeildar, hjúkrunar-
fræðingur af flæðisdeild og smitsjúk-
dómalæknir. Auk þeirra eru fulltrúar
framkvæmdastjórnar (framkvæmdastjóri
lækninga og hjúkrunar) oft boðuð á fundi.
Þegar þörf er á meiri hraða og stærra
umfangi er öll viðbragðsstjórn fram-
kvæmdastjórnar virkjuð.
Hlutverk farsóttanefndar er að fylgjast
með framvindu faraldra, dreifingu tilfella
milli landa og meta hættu á að tilfelli ber-
ist til Íslands. Þá er nefndin í miklu sam-
starfi við Sóttvarnarlækni og Almanna-
varnir. Þá er það hlutverk farsóttanefndar
að meta þörf á sérhæfðum búnaði og að-
stöðu auk annarra hluta sem þarf að huga
að. Í allt komu yfir 200 manns að vinnu
við allar nauðsynlegar áætlanir sem þurfti
til að undirbúa viðbragð og aðgerðir við
svo flóknu vandamáli sem ebólan reyndist
vera. Sérstakur verkefnastjóri var settur
yfir ritstjórn viðbragðsáætlunarinnar og
utanumhald verkefnisins í heild.
Sérstakt eftirlit tengt
göngudeild smitsjúkdóma
Vegna sérstakra aðstæðna í kringum
þennan faraldur tóku tveir smitsjúkdóma-
læknar í farsóttanefndinni að sér að vera
í samskiptum við einstaklinga sem voru
nýkomnir frá faraldurssvæðunum. Meta
þurfti áhættu þeirra af því að hafa smitast
af ebólu út frá útsetningu á dvalarstað
þeirra og hvað þeir gerðu þar. Í ljós kom
að ekki reyndist hægt að nýta opinber
gögn, eftirlitskerfi eða upplýsingar um
flugfarþega til að finna þessa einstaklinga.
Því varð að beita margvíslegum öðrum að-
ferðum við að finna þá. Sumir höfðu beint
samband við göngudeild smitsjúkdóma,
sýkingavarnadeild, Sóttvarnarlækni eða
gegnum heimilislækna. Aðrir komu beint
á Landspítala til að reyna að fá dregið úr
sér blóð. Enn aðrir uppgötvuðust eftir
ábendingar frá fjölskyldum, samstarfsfólki
og fleiri aðilum. Við áhættumatið var
stuðst við leiðbeiningar frá sóttvarnaryfir-
völdum á Íslandi og Evrópu.13
Alls var haft uppi á 16 manns sem flest-
ir höfðu verið í Vestur-Afríku á vegum
hjálparstofnana en auk þess höfðu nokkrir
aðilar ferðast inn á þessi svæði í ýmsum
öðrum erindagjörðum. Áhættan var metin
í samræmi við leiðbeiningar Sóttvarnar-
stofnunar Evrópu (ECDC) og Sóttvarnar-
læknis.13 Þeir sem haft var uppá fengu
ítarlegar leiðbeiningar um viðbrögð ef þeir
myndu veikjast með einkennum sýkinga
og hvert þeir gætu hringt til að fá frekari
leiðbeiningar. Nokkrir uppfylltu skilmerki
útsetningar en flestir voru metnir í mjög
lítilli áhættu. Áhættumatið gerði það að
verkum að hægt var að beina nokkrum
sem veiktust og höfðu verið metnir í engri
eða lítilli áhættu beint inn á göngudeild
smitsjúkdóma til hefðbundinnar upp-
Hluti farsóttanefndar heimsótti farsóttaeininguna á Ulleval í Noregi. Á myndinni eru: Ásdís Elfarsdóttir, Helga Rósa Másdóttir, Hildur Helgadóttir, María Vigdís Sverrisdóttir og
Ólafur Guðlaugsson. Mynd Þorkell Þorkelsson.