Fréttablaðið - 25.11.2017, Blaðsíða 6

Heilbrigðismál Rúmlega 79 þús­
und manns hafa skráð sig til þátt­
töku í blóðskimunarátaki Háskóla
Íslands, Landspítala og Krabba­
meinsfélags Íslands gegn mergæxl­
um. Þannig hefur vel yfir helming­
ur allra þeirra sem fæddir eru árið
1975 eða fyrr ákveðið að taka þátt
í átakinu, en í heildina eru það um
148 þúsund manns. Rannsóknar­
hópurinn hefur nú þegar safnað
36 þúsund blóðsýnum, að sögn
Sigurðar Yngva Kristinssonar, pró­
fessors við læknadeild Háskóla
Íslands, en hann leiðir hópinn.
„Við þorðum ekki að vona að
þessu yrði svona svakalega vel
tekið,“ segir Sigurður Yngvi. „En
Íslendingar eru mjög meðvitaðir
um heilsu sína og eru viljugri til að
taka þátt í vísindarannsóknum en
gengur og gerist.“
Þjóðarátakinu lýkur 1. desem­
ber næstkomandi og hægt er að
skrá sig til þátttöku fram að því á
blodskimun.is. Það sem tekur við
eru þrjú ár af söfnun blóðsýna. Á
næstu tveimur árum verður sýnum
safnað með passífum hætti, þar
sem þátttakendur gefa sýni þegar
farið er í hefðbundna blóðprufu
eða þegar blóð er gefið í Blóðbank­
anum. Þriðja árið fer í að boða þá
sem eiga eftir að gefa sýni í blóð­
prufu. Miðað við þessa tímaáætlun
er sannarlega góður gangur í þess­
ari sögulegu rannsókn.
Þetta verður fyrsta framskyggna
slembirannsóknin á forstigi merg­
æxlis hjá heilli þjóð. Aðal rann­
sóknar efni Sigurðar Yngva og rann­
sóknarhópsins er að kanna ávinning
af skimunum, en svo stór rannsókn
býður upp á önnur spennandi rann­
sóknarefni.
„Þetta er einstakt tækifæri sem
gefur mikla möguleika. Við getum í
framhaldinu skoðað erfðir og áttað
okkur betur á hvað veldur þróun úr
forstigi yfir í mergæxli. Þá munum
við vonandi skilja erfðir og umhverfi
sem áhættuþætti eða orsakir sjúk­
dómsins, hvaða áhrif þetta hefur á
framgang sjúkdómsins, hvaða áhrif
skimun hefur á lífsgæði,“ segir Sig­
urður Yngvi og bætir við: „Það eru
endalausir möguleikar.“
Nokkrir samverkandi þættir gera
það að verkum að  rannsókn sem
þessi er möguleg hér á landi. Íslend­
ingar eru erfðafræðilega einsleit
þjóð, einangruð og með stuttar boð­
leiðir. Það er tiltölulega einfalt að
skipuleggja risaverkefni sem þetta.
Íslendingar eru jafnframt skýrslu­
glöð þjóð en hér er haldið ítarlegt
bókhald af ýmsum toga um sjúkra­
og lyfjasögu einstaklinga. Erfðaefni
þúsunda Íslendinga hefur þegar
verið raðgreint og krabbameinsskrá
nær áratugi aftur í tímann. Þannig
kristallar rannsóknin hjónaband
vísinda og upplýsingatækni, þar
sem nýjasta tækni er notuð til að
vinna úr þessu ört stækkandi gagna­
safni og um leið til að auðvelda fólki
að gefa samþykki fyrir þátttöku með
rafrænum skilríkjum.
„Það eru fáar þjóðir sem státa af
þessu. […] Þetta er glænýtt og hefur
aldrei verið gert á þessum skala. Vís­
indamenn verða nú að fara að nota
ímyndunaraflið og kanna hvað hægt
er að gera með þetta rannsóknar­
módel,“ segir Sigurður Yngvi.
kjartanh@frettabladid.is
Tugþúsundum sýna þegar verið
safnað í sögulegri rannsókn
Sigurður Yngvi Kristinsson, prófessor við Háskóla Íslands, leiðir hópinn að
baki blóðskimunarátakinu. Fréttablaðið/SteFán
Tæplega 25 prósent
þjóðarinnar taka þátt
í skimun fyrir merg­
æxlum. Þjóðarátakinu
lýkur 1. desember. Vís­
indarannsóknin er
ein sú viðamesta sem
framkvæmd hefur
verið. Vonast er til að
niðurstöðurnar muni
hafa meiriháttar áhrif
á meðferð fyrir þá sem
greinast með forstig
sjúkdómsins.
Vísindamenn verða
nú að fara að nota
ímyndunaraflið og kanna
hvað hægt er að gera með
þetta rannsóknarmódel
Sigurður Yngvi Kristinsson, prófessor
við læknadeild Háskóla Íslands
Þá hefur ítrekað
verið reynt að
komast hjá því að halda
hluthafafundi.
Stjórn Pressunnar í yfirlýsingu sem
hún sendi fjölmiðlum í gærkvöldi
NAUSTAHVERFI VII
– HAGAR, GATNAGERÐ OG LAGNIR
Umhverfis- og mannvirkjasvið Akureyrarbæjar (UMSA), fyrir hönd Akureyrarbæjar, Norður-
orka, Míla og Tengir, óska eftir tilboðum í jarðvegsskipti og lagningu fráveitulagna, vatns-
lagna, rafstrengja og ídráttarröra í götur og stíga í hluta Naustahverfis (Haga) á Akureyri.
Einnig í uppsetningu ljósastaura og tengikassa.Heildarlengd gatna er um 2.600 m.
Helstu magntölur:
• Uppúrtekt samtals um 80.000 m³
• Fyllingar samtals um 65.000 m³
• Stofnlagnir fráveitu um 4.200 m
• Stofnlagnir hita- og vatnsveitu um 3.800 m
• Jarðstrengir rafveitu um 11.000 m
• Stígar austan Naustabrautar um 350 m
Verkið er áfangaskipt og skal að fullu lokið fyrir 15. desember 2019.
Útboðsgögn verða afhent á verkefnavef verksins frá 27. nóvember 2017.
Til að fá aðgang að vefnum þarf að senda upplýsingar um nafn fyrirtækis, forráðamann, netfang
og síma á póstfangið: umsarekstur@akureyri.is.
Tilboðum skal skila til UMSA, 4. hæð, eigi síðar en þriðjudaginn 12. desember kl. 11:00
og verða þau þá opnuð að viðstöddum þeim bjóðendum, eða fulltrúum þeirra, sem þess óska.
Umhverfis- og mannvirkjasvið VIRÐING – FAGMENNSKA – TRAUST
C75 M10 Y0 K0
C80 M50 Y20 K10
R0 G174 B230
R59 G108 B148
NAUSTAHVERFI VII
– HAGAR, GATNAGERÐ OG LAGNIR
Umhverfis- og mannvirkjasvið Akureyrarbæjar (UMSA), fyrir hönd Akureyrarbæjar, Norður-
orka, Míla og Tengir, óska eftir tilboðum í jarðvegsskipti og lagningu fráveitulagna, vatns-
lagna, rafstrengja og ídráttarröra í götur og stíga í hluta Naustahverfis (Haga) á Akureyri.
Einnig í uppsetningu ljósastaura og tengikassa.Heildarlengd gatna er um 2.600 m.
Helstu magntölur:
• Uppúrtekt samtals um 80.000 m³
• Fyllingar samtals um 65.000 m³
• Stofnlagnir fráveitu um 4.200 m
• Stofnlagnir hita- og vatnsveitu um 3.800 m
• Jarðstrengir rafveitu um 11.000 m
• Stígar austan Naustabrautar um 350 m
Verkið er áfangaskipt og skal að fullu lokið fyrir 15. desember 2019.
Útboðsgögn verða afhent á verkefnavef verksins frá 27. nóvember 2017.
Til að fá aðgang að vefnum þarf að senda upplýsingar um nafn fyrirtækis, forráðamann, netfang
og síma á póstfangið: umsarekstur@akureyri.is.
Tilboðum skal skila til UMSA, 4. hæð, eigi síðar en þriðjudaginn 12. desember kl. 11:00
og verða þau þá opnuð að viðstöddum þeim bjóðendum, eða fulltrúum þeirra, sem þess óska.
Umhverfis- og mannvirkjasvið VIRÐING – FAGMENNSKA – TRAUST
C75 M10 Y0 K0
C80 M50 Y20 K10
R0 G174 B230
R59 G108 B148
NAUSTAHVERFI VII
– HAGAR, GATNAGERÐ OG LAGNIR
Umhverfis- og mannvirkjasvið Akureyrarbæjar (UMSA), fyrir hönd Akureyrarbæjar, Norður-
orka, Míla og Tengir, óska eftir tilboðum í jarðvegsskipti og lagningu fráveitulagna, vatns-
lagna, rafstrengja og ídráttarröra í götur og stíga í hluta Naustahverfis (Haga) á Akureyri.
Einnig í uppsetningu ljósastaura og tengikassa.Heildarlengd gatna er um 2.600 m.
Helstu magntölur:
• Uppúrtekt samtals um 80.000 m³
• Fyllingar samtals um 65.000 m³
• Stofnlagnir fráveitu u 4.200 m
• Stofnlagnir hita- og vatnsveitu um 3.800 m
• Jarðstrengir rafveitu um 11.000 m
• Stígar austan Naustabrautar um 350 m
Verkið er áfangaskipt og skal að fullu lokið fyrir 15. desember 2019.
Útboðsgögn verða afhent á verkefnavef verksins frá 27. nóvember 2017.
Til að fá aðgang að vefnum þarf að senda upplýsingar um nafn fyrirtækis, forráðamann, netfang
og síma á póstfangið: umsarekstur@akureyri.is.
Tilboðum skal skila til UMSA, 4. hæð, eigi síðar en þriðjudaginn 12. desember kl. 11:00
og verða þau þá opnuð að viðstöddum þeim bjóðendum, eða fulltrúum þeirra, sem þess óska.
Umhverfis- og mannvirkjasvið VIRÐING – FAGMENNSKA – TRAUST
C75 M10 Y0 K0
C80 M50 Y20 K10
R0 G174 B230
R59 G108 B148
Naustahverfi VII – Hagar,
gatnagerð og lagnir
Umhverfis- og mannvirkjasvið Akureyrarbæjar (UMSA), fyrir hönd
Akureyrarbæjar, Norðurorka, Míla og Tengir, óska eftir tilboðum í
jarðvegsskipti og lagningu fráveitulagna, vatnslagna, rafstrengja og
ídráttarröra í götur og stíga í hluta Naustahverfis (Haga) á Akureyri.
Einnig í uppsetningu ljósastaura og tengikassa. Heildarlengd gatna er
um 2.600 m.

Helstu magntölur:
• Uppúrtekt samtals um 80.000 m³
• Fyllingar samtals um 65.000 m³
• Stofnlagnir fráveitu um 4.200 • Stofnlagnir hita- og vatnsveitu um 3.800 • Jarðstrengir rafveitu um 11.000 • Stígar austan Naustabrautar um 350 Verkið er áfangaskipt og skal að fullu lokið fyrir 15. desember 2019.
Útboðsgögn verða afhent á v rkefnavef verksins frá 27. nóvember
2017. Til að fá aðgang að vefn m þarf ð end pplýsingar um nafn
fyrirtækis, forráðamann, netfang og síma á póstfangið:
umsarekstur@akureyri.is.
Tilboðum skal skila til UMSA, 4. hæð, eigi síðar en þriðjudaginn
12. desember kl. 11:00 og verða þau þá opnuð að viðstöddum þeim
bjóðendum, eða fulltrúum þeirra, sem þess óska.
bretland Vopnaðir lögreglumenn
voru kallaðir út á Oxford­stræti
Lundúna í gær vegna tilkynningar
um að skothvellir hefðu heyrst. Tals­
verður órói varð á svæðinu áður en
það var rýmt og slasaðist ein kona
í troðningnum þegar borgarar
reyndu að forða sér af vettvangi.
„Enginn lét lífið og engin sönn­
unargögn sem benda til þess að
skotum hafi verið hleypt af fundust
á vettvangi,“ sagði lögregla í tilkynn­
ingu skömmu eftir að aðgerðum
lauk. „Þessir hvellir ollu mikilli
hræðslu sem leiddi til þess að fjöldi
tilkynninga um skothvelli barst lög­
reglu.“ – þea
Ótti og skelfing
en engin hætta
Veður Mikil hætta er á snjóflóð­
um á utanverðum Tröllaskaga og
Austfjörðum. Frá þessu var greint
á síðu Veðurstofunnar í gær og
gildir snjóflóðaspáin fram á miðjan
mánudag. Einnig er talin töluverð
hætta á snjóflóðum á norðanverð­
um Vestfjörðum.
Samkvæmt spánni er veðurútlitið
á Vestfjörðum fínt fyrir helgina. Þá
átti að draga úr vindi og úrkomu á
Norðurlandi í nótt og versta veðrið
átti að vera afstaðið á Austurlandi í
gærkvöldi.
Það róast mikið um helgina í
þeim landshlutum sem veður hefur
verið hvað verst undanfarið. Akur­
eyringar og aðrir íbúar Norðurlands
geta til að mynda andað léttar eftir
snjókomu síðustu daga. Á sunnu­
daginn verður hægviðri norðaustan
til en vaxandi suðaustanátt suð­
vestanlands. – þea
Snjóflóðahætta
en veður batnar
akureyringar geta andað léttar eftir
fannfergið. Fréttablaðið/auðunn
Fjölmiðlar Ný stjórn Pressunnar
segir Björn Inga Hrafnsson, fyrr­
verandi stjórnarformann félagsins,
hafa ítrekað haft í hótunum við
stjórnarmenn fjárfestingafélagsins
Dalsins ehf. sem er eigandi að 68,3
prósenta hlut í fjölmiðlafélaginu.
Dalurinn hafi lagt umtalsverða
fjármuni til reksturs Pressunnar
og tengdra félaga sem enn skuldi
opinberum aðilum, lífeyrissjóðum
og almennum kröfuhöfum umtals­
verðar fjárhæðir.
Stjórnin segir í yfirlýsingu sem
send var fjölmiðlum í gær að hótan­
ir Björns Inga felist meðal annars í
skrifum um einstaka hluthafa Dals­
ins sem eigi að leka til fjölmiðla. Þær
séu meðal annars byggðar á gögnum
og röksemdafærslum sem notaðar
hafi verið af Novator, fjárfestingar­
félags Björgólfs Thors Björgólfs­
sonar, í tilhæfulausum málaferlum
við sömu aðila. Dalurinn er meðal
annars í eigu fjárfestisins Róberts
Wessman en hann og Björgólfur
hafa lengi eldað grátt silfur.
„Þá hefur ítrekað verið reynt að
komast hjá því ð halda hluthafa­
fundi þrátt fyrir ósk stærsta hlut­
hafa þannig að leita þurfti til ráð­
herra til að þvinga boðun fundarins.
Þetta gefur til kynna að fyrrverandi
stjórnarmönnum og stjórnendum
Pressunnar sé umhugað um að eig­
endur félagsins og opinberir aðilar
komist ekki yfir fjárhagslegar upp­
lýsingar,“ segir í yfirlýsingunni.
Fundurinn var haldinn í gær og
á dagskrá hans var umræða um
kaupsamning Pressunnar við félag­
ið Frjálsa fjölmiðlun um ráðstöfun
kaupverðs til kröfuhafa, vegna
kaupa síðarnefnda félagsins á fjöl­
miðlum Pressunnar, þar á meðal
DV, þann 5. september síðastliðinn,
og kosning stjórnar.
Björn Ingi sendi frá sér yfirlýsingu
seint í gærkvöldi þar sem hann full­
yrðir að meginmarkmið nýrrar
stjórnar sé að koma Pressunni í þrot
og „þyrla upp moldviðri um rekstur
þess og stjórnendurna, sem hafa
róið lífróður um margra mánaða
skeið“. Forsvarsmenn félagsins hafi
ítrekað farið með rangt mál. Mikill
misskilningur sé að kröfuhöfum
hafi verið mismunað þegar Frjáls
fjölmiðlun tók yfir einstakar kröfur.
„Að sjálfsögðu gat það félag sem
kaupandi haft um það að segja,
hvaða kröfur væru teknar yfir og
hverjar ekki,“ segir í yfirlýsingu
Björns Inga og fráfarandi stjórnar
Pressunnar.  – þea
Stjórnin sakar Björn Inga um hótanir
björn ingi Hrafnsson var stjórnarformaður Pressunnar. Fréttablaðið/ernir
2 5 . n ó V e m b e r 2 0 1 7 l a u g a r d a g u r6 F r é t t i r ∙ F r é t t a b l a ð i ð
2
5
-1
1
-2
0
1
7

0
4
:3
1
F
B
1
1
2
s
_
P
1
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
1
0
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
5
3
-2
C
2
4
1
E
5
3
-2
A
E
8
1
E
5
3
-2
9
A
C
1
E
5
3
-2
8
7
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
B

F
B
1
1
2
s
_
2
4
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K