Fréttablaðið - 25.11.2017, Blaðsíða 28

hugsað mér að láta
viðgangast. Það
dugði aldrei neitt,
hann hélt áfram.
Hann settist oft
við hliðina á mér
við matarborð
ef það var laust
sæti. Hélt áfram
að þreifa á lær­
unum á mér. Á
endanum greip
ég bara fast í
klofið á honum
og sagði: Það er
best að ég taki
upp þína siði.
Þá verða það
kaup kaups.
Það dugði í
þessu tilviki.
Loksins hætti
hann. En þetta var svo yfirgengilegt
og fékk á mig.
Það var ekki einu sinni að hann
færi leynt með þetta. Það gat frekar
litið út eins og það væri eitthvert
samband á milli okkar. Það fannst
mér slæmt. Ég var svona frekar hlé­
dræg manneskja. Mér fannst ekki gott
að vera með upphrópanir og læti. Ég
hélt að hann myndi hætta því það var
alveg ljóst að þetta var etthvað sem ég
vildi alls ekki. En hann lét ekki segjast
þar til ég greip til þessa örþrifaráðs.
Það er óviðunandi að þurfa að grípa
til svona ráða.“
Mættu sem fegurðardrottningar
á borgarstjórnarfund
Kvenfyrirlitningin tók á sig ýmsar
myndir. Var nánast viðstöðulaus að
sögn Guðrúnar. Konum í flokknum
var brugðið þegar Davíð Oddsson
ávarpaði fegurðardrottningar á
Broadway árið 1985 og talaði niður til
samstarfskvenna sinna í borgarstjórn.
Þær ákváðu að taka til aðgerða.
„Við höfðum
auðvitað það markmið í Kvenna­
framboðinu að grípa til aðgerða þegar
færi gafst. Reyna að varpa nýju ljósi á
atburði og stjórnmál. Davíð Odds­
son ávarpaði fegurðardrottningar á
Broadway. Frá þessu var sýnt í sjón­
varpinu og ræðan opinber. Honum
fannst hann ábyggilega vera mjög
fyndinn þegar hann sagði eitthvað
á þá leið að ef Kvennaframboðs­
kerlingar væru jafn fallegar og þær,
þá hefði ekki þýtt fyrir sig að ná í
borgarstjórastólinn. Þetta fannst
okkur yfirgengilegt. Í garð okkar og í
garð fegurðardrottninganna. Að hlut­
gera okkur allar með þessum hætti.
Við hugsuðum okkur um, hvernig
við gætum eiginlega mætt honum.
Það þýddi ekkert að rökræða við
hann. Það höfðum við margreynt, við
ákváðum að gera eitthvað sem sýndi
fáránleikann í orðum hans. Fegurðar­
dísaflokkinn sem gæti skákað honum
annað en við ösku buskurnar sem
ættum að halda okkur til hlés. Þá
duttum við niður á þetta, að klæða
okkur upp sem fegurðardísir. Ég og
Magdalena Schram vorum fulltrúar
í borgarstjórn á þessum tíma. Ingi­
björg Sólrún var í fæðingarorlofi.
Ég fékk lánaðan kjól hjá mömmu
Möllu, úr satíni. Afskaplega flottan.
Svo bjuggum við okkur til kórónur úr
álpappír og náðum okkur í borða eins
og fegurðardrottningar bera. Svo voru
ellefu stelpur uppi á pöllunum í svona
múnderingu. Ég var með borða sem á
stóð: Ungfrú meðfærileg,“ segir Guð­
rún og hlær við minninguna enda
varð allt kolvitlaust á fundi.
Sagðar vitlausar
og óframbærilegar
„Við létum ekkert vita af þessu.
Hringdum ekki í fjölmiðla eða neitt
slíkt. Karlarnir í borgarstjórn vissu
ekki hvaðan á þá stóð veðrið. Svo fór
ég upp í pontu áður en fundurinn
byrjaði til að útskýra að við ætluðum
Aðalfundur Golfklúbbs Reykjavíkur 2017
verður haldinn í Golfskálanum Grafarholti þriðjudaginn 5. desember kl. 20:00
Dagskrá:
Í upphafi aðalfundar skal kjósa sérstakan fundarstjóra og ritara eftir tilnefningu.
1. Skýrsla formanns.
2. Kynning á endurskoðuðum ársreikningi félagsins.
3. Umræður um skýrslu formanns og ársreikning sem síðan
skal borinn upp til samþykktar.
4. Umræður og atkvæðagreiðsla framkominna tillagna um
lagabreytingar ef einhverjar eru.
5. Afgreiðsla tillagna til lagabreytinga.
6. Ákveðið árgjald og önnur gjöld fyrir næsta starfsár.
7. Kosning stjórnar og varamanna í stjórn.
8. Kosning tveggja endurskoðenda og eins til vara.
9. Önnur málefni ef einhver eru.
Virðingarfyllst, stjórn GR
að reyna að hegða okkur á þessum
fundi bæði í útliti og framkomu með
þeim hætti að fara í spor þeirra kven­
ímynda sem borgarstjórinn leit góðu
auga og vildi hafa í kringum sig. Við
þóttumst svo ekki geta tekið afstöðu
í nokkru máli og höguðum okkur
eins og viljalausar brúður. Davíð var
orðinn fokvondur. Sá ekkert fyndið
við þetta og fannst við sýna borgar­
stjórn óvirðingu,“ segir Guðrún en í
dag væri auðvitað tíðarandinn þannig
að öllum væri ljóst að óvirðingin væri
þess sem léti orð sem þessi falla.
„Davíð var ofboðslega einráður
maður og hans máti að umgangast
þá sem voru ekki í hans flokki var að
niðurlægja. Hæðast að. Ég tala nú ekki
um kerlingar eins og okkur. Hann
kom inn á útlit okkar. Við værum ekki
frambærilegar, vitlausar. Við kynnum
ekki neitt og við ættum bara að vera
heima.“
Salírólegur
Ræddi hún við Albert um þetta eftir á?
Sýndi hann iðrun? „Nei, hann var sal­
írólegur með þetta. Eins og þetta væri
sjálfsagður hlutur. Eins og það væru
engin landamæri. Eins og hann hefði
vald til að meðhöndla þá í kringum
hann eins og hann vildi. Framkoman
lýsti virðingarleysi í garð fólks. Þegar
maður er beittur kynferðislegri
áreitni þá er maður sviptur öryggis­
tilfinningu, sjálfsvirðingu og valdi yfir
eigin persónu. Þetta er bara valdarán
og lítillækkun,“ segir Guðrún ákveðin
og segir konum mikilvægt að taka sér
aftur þetta vald sem þær hafi verið
rændar með lítilsvirðingu og kyn­
ferðislegri áreitni.
„Við verðum að hafa til þess úthald.
Aldrei að gefast upp. Samstaða er eina
leiðin. Við vinnum þetta ekki ein og
ein. Ef að það er aðferðafræðin þá
byrjar innlimunin í karlaklúbbinn.
Þá samþykkja konur þennan heim
og þessa fyrirlitningu. Það er ósköp
eðlilegt ef sjálfsvirðing kvenna er ekki
traust. Það er skiljanlegt því þetta er
erfið barátta. Við erum margar brotn­
ar. Ef maður er ekki með gott bakland
og góðan stuðning í kringum sig þá er
úti um mann.“
Mótbyrinn
Hún segist skilja hvers vegna fáar
konur endast í pólitík. Hennar
reynsla var að mótbyrinn reyndist of
mikill, þá þreytist konur. „Það heltust
margar konur úr lestinni á þessum
tíma. Þegar farið var að líða á kjör­
tímabilið voru fáar eftir. Það var svo
mikill mótbyr. Maður kom nánast
engu máli í gegn. Allt brýn mál sem
skiptu máli. Við tókum alltaf fjár­
hagsáætlunina og sömdum hana upp
á nýtt. Með okkar forgangi, forgangs­
röðuðum öðruvísi. Þá var augsýnilegt
að hægt var að ráðast í okkar málefni.
En þetta var ekki góð reynsla. Maður
sat eftir með þá tilfinningu að þetta
ætti ekkert skylt við lýðræði. Þetta var
eins og leikrit, þessir borgarstjórnar­
fundir. Það voru haldnar ræður en
það var vitað löngu áður en fundirnir
voru haldnir að mál fengju afgreiðslu
inni í meirihlutanum.“
Verst er þögnin
Og nú þegar Guðrún lítur til baka.
Öll þessi ár. Þá finnst henni sorglegt
hversu lítið hefur í raun áunnist hvað
varðar kynferðislega áreitni, kven­
fyrirlitningu og ofbeldi.
„Mér finnast þetta átakanlegar
sögur af kynferðislegri áreitni og fyrir­
litningu. Til dæmis af þessum ungu
stúlkum og hvernig flokksfélagar
þeirra komu fram við þær þegar þær
voru að fara í prófkjör. Að enn þann
dag í dag ráði ekki málefnin heldur
séu konur látnar trúa því að þær þurfi
að njóta velvilja einhverra karla. Ég
veit að það verða fleiri byltingar.
En það allra versta sem við getum
lent í er þögnin. Ef þöggunin nær
yfirhöndinni, þá hættir að heyrast í
konum. Það eru sterk öfl sem munu
vilja þagga niður í konum núna og
ýmsar lúmskar leiðir eru til þess að
koma því til skila að best sé að þegja.
Þessi bylting núna er mjög ógnandi
fyrir suma. Þá sem finna sig seka. Ef
þeir þá finna til sektar.“
Nú heyrast þær raddir að það eigi ekki
að vera að rifja upp gömul mál. Nú séu
breyttir tímar. Hvað finnst þér þegar
þú heyrir svona lagað? „Þetta eru ekki
gild rök. Það sem hefur verið gert er
rangt og meiðandi og má ekki liggja
í þagnargildi. Við verðum að ræða
þessa hluti og hjálpa bæði strákum og
stelpum að átta sig á því hvað er í lagi
og hvað er ekki í lagi. Hvað meiðir og
hvað meiðir ekki. Strákar fá svo hryll­
ingslega ruglingsleg skilaboð um hvað
felst í því að vera karlmaður. Með því
eru þeir rændir lífsgæðum og ham­
ingju. Það er örugglega svolítið flókið
að vera strákur í dag og horfa upp á
þessa umræðu alla.
Við eigum öll að fá tækifæri til þess
að nota eiginleika okkar til að gera
það sem okkur langar til. Við verðum
að horfast í augu við það að þannig er
það ekki í dag. Frelsið er ekki til staðar
og fyrirmynd stráka má ekki vera
þessi gamli þögli karlmaður sem fer
á hnúunum í gegnum lífið. Því verður
að linna.“
7. júlí, 1985 á
fundi borgar-
stjórnar. Kvenna-
framboðskonur
mæta í fundarsal
sem skrýddar
fegurðardrottn-
ingar. Magdalena
Schram (ungfrú
spök) og Guðrún
Jónsdóttir (ung-
frú meðfærileg).
Sigurður Guð-
mundsson t.v.
Mynd/VilhJálMur h.
VilhJálMSSon
Það allra versta sem við getum lent í er þögnin. Ef þöggunin nær yfirhöndinni
þá hættir að heyrast í konum. Það eru sterk öfl sem munu vilja þagga niður í
konum núna,” segir Guðrún. Fréttablaðið/anton
Við eigum öll að fá
tækifæri til þess að
nota eiginleika okkar
til að gera það sem
okkur langar til. Við
Verðum að horfast í
augu Við það að þannig
er það ekki í dag. frels-
ið er ekki til staðar og
fyrirmynd stráka má
ekki Vera þessi gamli
þögli karlmaður sem
fer á hnúunum í gegnum
lífið. þVí Verður að
linna.
2 5 . n ó v e m b e r 2 0 1 7 L A U G A r D A G U r28 H e L G i n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
2
5
-1
1
-2
0
1
7

0
4
:3
1
F
B
1
1
2
s
_
P
0
9
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
8
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
5
3
-3
1
1
4
1
E
5
3
-2
F
D
8
1
E
5
3
-2
E
9
C
1
E
5
3
-2
D
6
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
A

F
B
1
1
2
s
_
2
4
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K