Dagblaðið Vísir - DV - 20.04.2018, Side 14

14 20. apríl 2018fréttir
Þorsteinn upplifði kynferðislega áreitni af hendi lögreglu
„Þetta eyðilagði mig“
Þ
að er mjög erfitt að tala um
þetta. Það er búið að taka
mig mörg ár að viðurkenna
þetta og vinna úr þessu.
Ég sagði engum frá þessu, ég gróf
þetta svo djúpt,“ segir Þorsteinn
Andri Jóhannesson, 29 ára verka-
maður, í samtali við DV. Þegar
hann var 16 ára var hann sakað-
ur um glæp og handtekinn af lög-
reglunni. Hann segir að það sem
hafi komið í kjölfarið hafi nánast
eyðilagt líf sitt. Eftir að hafa byggt
upp þor til að viðurkenna það sem
gerðist þá stígur hann nú fram í
fyrsta skipti opinberlega.
Hvað gerðist 24. október 2006?
„Ég var sextán ára, ekki í neinu
rugli. Ég var að vinna hjá Fjöl-
smiðjunni og var lánsstarfsmað-
ur hjá Góða hirðinum. Þegar ég er
búinn að vera þar í stuttan tíma,
rúmlega þrjá mánuði, þá fá þeir
annan starfsmann frá Fjölsmiðj-
unni vegna álags.“ Þann starfs-
mann köllum við Geira.
„Þegar Geiri er búinn að
vinna þarna í viku þá er
ég kallaður inn á skrif-
stofu og spurður
hvað ég sé búinn að
vera að gera, þetta
var létt spjall við
verslunarstjór-
ann rétt eftir að
ég var búinn í
hádegismat. Þá var mér tilkynnt
það að lögreglan sé komin til að
sækja mig og Geira.“
„Starfsmaður kom að Geira inni
á skrifstofu verslunarstjórans í há-
deginu og séð eitthvað grunsam-
legt. Hann sagðist vera að leita að
mér, en það var augljóst að hann
var í peningaskápnum að stela úr
uppgjörinu. Maðurinn sem kom
að honum hringdi í lögregluna og
tilkynnti verslunarstjóranum.“
„Geiri er handtekinn, ég er líka
tekinn þótt ég sé ekki settur í járn.
Það er farið með okkur niður á
Hverfisgötu hvorn í sínum bíln-
um, ég fer í ómerktum bíl með
tveimur óeinkennisklæddum lög-
reglumönnum. Þeir taka mig inn
á skrifstofu þar sem þeir yfirheyra
mig. Ég er sextán ára og veit ekki
hvaða rétt ég hef, ég vissi ekki að
ég hefði rétt á að hafa foreldri við-
statt, fulltrúa Barnaverndar eða
lögfræðing.“
Hlýddi af ótta við viðbrögð
lögreglumannanna
Þorsteinn fór svo ásamt lögreglu-
mönnunum tveimur í búnings-
klefa á lögreglustöðinni á Hverfis-
götu. „Eftir að þeir eru búnir að
yfirheyra mig fara þeir með mig
inn í búningsklefa. Klefi sem
minnir helst á lítið notaðan sveita-
sundlaugarklefa. Þeir segja mér að
afklæðast. Ég spyr af hverju. Þeir
segjast þurfa að leita að þýfi. Ég
neita því, skil ekki ástæðuna. Tek
það fram að ég var ekki með stæla
við þá, ég hafði ekki gert neitt
rangt og var tilbúinn að hjálpa
þeim, mig langaði bara ekki að
fara úr fötunum. Þá hóta þeir að ef
ég fari ekki úr fötunum sjálfur þá
verði ég annaðhvort bundinn nið-
ur eða haldið niðri á meðan aðrir
lögreglumenn afklæði mig.“
Hann hlýddi af ótta við við-
brögð lögreglumannanna tveggja.
„Ég vil ekki að mér sé haldið niðri
og geri því það sem þeir vilja. Ég
stend þarna nakinn. Svo er mér
sagt að halda uppi pung til að þeir
geti séð á milli pungs og rass. Ég
er látinn snúa mér í hringi, beygja
mig fram og glenna mig. Þeir vissu
það að því sem var stolið var 80
þúsund krónur í reiðufé. Ég er og
var grannur, ég gat ekki verið að
fela seðlabúnt á mér. Þetta var
bara valdafíkn.“
Ískalt í einangrun
„Ég fæ svo að klæða mig, þá
fara þeir með mig í einangrun.
Ég kemst síðan að því að það
var brot á vinnureglum því
það var ekki búið að tala við
móður mína um það, þeir hr-
ingdu í hana og sögðu að það
ætti að fara með mig niður á
stöð. Ekkert um að ég væri
grunaður um þjófnað, að ég
ætti að afklæðast og vera svo
settur í einangrun.“
Hvernig var dvölin í ein-
angruninni?
„Kalt. Það var ískalt þarna
inni. Ég fékk ekki að fara á kló-
settið, ég átti að pissa í holræsið á
miðju gólfinu. Ég fékk ekki vatns-
glas, ekki teppi. Þarna er ég sextán
ára saklaus, þeir vissu að ég væri
líklegast saklaus.“
Samkvæmt lögregluskýrslunni
voru þeir Þorsteinn og Geiri hand-
teknir kl. 12.35 þann 24. október
2006. Þorsteinn segir lögreglu-
skýrsluna falsaða, en í skýrslunni
segir að yfirheyrslur yfir honum
og Geira hafi ekki byrjað fyrr en
eftir kl. 16. „Tímarnir eru rangir.
Þeir segja í skýrslunni að hann
hafi játað um hálf fimmleytið. Það
er ekki rétt. Það er farið með okk-
ur á lögreglustöð um tólfleytið. Ég
er settur inn í einangrun kl. 13. Kl.
15 játar Geiri að hafa stolið pen-
ingunum og að ég hafi ekki kom-
ið nálægt því. Mér er ekki sleppt
út úr einangrun fyrr en kl. 17. Þá
var tekið við mig annað viðtal, lög-
legt viðtal með mömmu minni
og stjúppabba viðstöddum. Þeir
sögðu mömmu að ég væri saklaus
en sögðu henni ekkert um hvernig
þeir meðhöndluðu mig.“
„Þetta eyðilagði mig“
„Ég vissi ekkert um réttindi mín
á þessum tíma, ég treysti því að
lögreglan ynni vinnuna sína sam-
kvæmt lögum og reglum. Mamma
vissi heldur ekki hver réttindi mín
væru. Maður á að geta treyst lög-
reglunni, sérstaklega gagnvart
börnum og unglingum. Ég var
ekki í neinu rugli, þetta var í fyrsta
og síðasta sinn sem ég er grunað-
ur um eitthvað.“
Hvaða áhrif hefur þetta haft á
þig?
„Þetta eyðilagði mig. Ég er með
áfallastreituröskun. Ég fæ kvíða-
kast í hvert sinn sem ég sé löggu,
eitt sinn var ég nánast búinn að
keyra út af þegar ég heyrði í síren-
um. Ég mætti lögreglunni áðan, ég
upplifði mikinn kvíða og svitnaði.“
„Þetta hafði mikil áhrif á mig
sálarlega og félagslega. Sérstak-
lega sjálfstraustið. Ég er með
ADHD og þetta leggst ofan á
það, þannig að ég var mjög
erfiður í samskiptum þegar
ég var yngri. Ég var óþolin-
móður og snöggur upp, þegar
ég lít til baka þá sé ég að
þetta hefur haft mikil áhrif á sam-
skipti mín við fjölskylduna og
vini.“
Fundaði með lögreglustjóra
Þorsteinn fundaði í síðustu viku
með Sigríði Björk Guðjónsdóttur,
lögreglustjóra á höfuðborgar-
svæðinu, og lögmanni lögreglunn-
ar. „Þeim fannst þetta ömurlegt.
Hún bað mig innilegrar afsökun-
ar fyrir hönd embættisins og benti
mér á hluti sem ég gæti gert til að
leita réttar míns.“ Þorsteinn Andri
og lögmaður hans hafa nú leit-
að til nefndar um eftirlit með lög-
reglu og bíða nú niðurstöðu það-
an.
Hvað viltu að lögreglan geri,
fyrir utan að greiða þér bætur til
að mæta sálfræðikostnaði?
„Ég vil að lögreglumennirnir
sem fóru með mig inn í búnings-
klefann og settu mig í einangrun
biðji mig afsökunar. Ég vil að þeir
viti hvað þeir gerðu mér og ég vil
að allir viti það til að þetta gerist
ekki aftur fyrir einhvern annan.
Ég vil líka að foreldrar viti hvaða
rétt börnin þeirra hafa og að ung-
lingar viti hvaða rétt þau eru með.
Ég vildi að ég hefði vitað hvaða rétt
ég hafði.“
Fær alltaf stuðning hjá Rökkva
Fyrir utan stuðning frá nánum
vinum og fjölskyldu hefur Þor-
steinn alltaf getað reitt sig á hund-
inn sinn, Rökkva. „Hann er ekkert
þjálfaður sem stuðningshundur
en þegar mér líður illa þá fattar
hann það strax og leggur hálsinn
í kjöltuna á mér. Hann veit þegar
mér líður illa, hann er svo gáfaður.
Ég get ekki útskýrt hversu mikið
hann hjálpar mér en ég finn rosa-
lega hversu mikinn stuðning ég fæ
frá honum.“
Rökkvi hefur einnig
hjálpað til við félagslífið.
„Nú er ég alltaf að fara
út að sinna þessu nýja
áhugamáli, það
er svo margt í
kringum það.
Til dæmis
hóphittingar,
hópgöng-
ur og spor-
þjálf-
un. Þetta
hjálpar allt
mjög mik-
ið.“ n
Eyðilagður Þorsteinn Andri Jóhannesson
stígur nú fram og segir opinberlega í fyrsta
skipti hvað kom fyrir hann.
Ari Brynjólfsson
ari@dv.is
Fær stuðning hjá Rökkva Þorsteinn Andri segir
að það sé alltaf hægt að reiða sig á Scheffer-hundinn
sinn, Rökkva. Hann veit alltaf þegar honum líður illa.