Dagblaðið Vísir - DV - 20.04.2018, Blaðsíða 51

lífsstíll - bleikt 5120. apríl 2018
„Ég skildi ekki af hverju þau vildu
leggja hval inn í átröskunarmeðferð“
Deyfði tilfinningarnar með mat
Sara hóf að borða mikið þegar
hún var mjög ung til þess að
reyna að deyfa tilfinningar sínar.
Hún var fljótlega komin í mikla
yfirþyngd og hafði, að eigin sögn,
enga stjórn á sjálfri sér.
„Ég borðaði vegna þess að mér
leið illa og mér leið betur eftir að
hafa borðað helling af mat. Ég
bara át tilfinningar mínar í burtu.
Ég var hætt að mæta í skólann því
ég var orðin svo félagsfælin og of-
boðslega kvíðin. Ég gat ekki hugs-
að mér að allir væru að horfa á
þennan feita líkama minn.“
Sara fór hægt og bítandi að
hata líkamann og reyndi hvað
hún gat til þess að grenna sig.
Bráðateymi BUGL fékk áfall
vegna þyngdartaps Söru
„Ég vildi taka mig á af því að ég
hataði hvernig ég leit út. Ég var
feitasta stelpan í öllum árgangin-
um. Ég byrjaði í líkamsrækt en ég
gafst alltaf upp og át bara meira.
Mér fannst það taka allt of langan
tíma að sjá breytingar.“
Á þessum tímapunkti var Sara
komin í meðferð hjá bráðateymi
á BUGL vegna mikillar vanlíðan-
ar og var á biðlista á legudeildina.
„Ég var ekki farin að þjást af
lystarstoli á þessum tímapunkti
en þetta var upphafið. Ég leit-
aði mér upplýsinga á netinu um
hvernig hægt væri að losna hratt
við aukakíló og ég fann heilmikið.
Ég byrjaði á því að minnka mat-
arskammtana mína og að fá mér
bara einu sinni á diskinn.“
Fljótlega léttist Sara og hún
komst í þá þyngd sem hana hafði
dreymt um. Hún gat hins vegar
ekki hætt.
„Þegar ég var loksins kom-
in í þá þyngd sem ég vildi vera í
þá hugsaði ég með mér, eitt kíló í
viðbót. Svo þegar það var farið, þá
hugsaði ég, tvö kíló í viðbót. Fyrst
að ég gat þetta þá get ég gert enn
þá meira og grennst heilan hell-
ing og loksins orðið eins mjó og
ég vildi vera, þannig að þetta fór
gjörsamlega út í öfgar.“
Leið eins og drottningu þegar
hún sleppti máltíð
Sara segir erfitt að útskýra líðan-
ina og því sem er í gangi í höfðinu
á manneskju sem þjáist af lystar-
stoli
„Mér leið ekki vel. Mér leið
ógeðslega illa. En mér leið eins og
drottningu þegar ég sleppti mál-
tíð og ég var ekkert smá
stolt af mér. Mér leið eins og ég
væri að sigra heiminn. Ég drakk
bara grænt te og át nokkrar hnet-
ur á dag. Fór á vigtina tvisvar til
þrisvar sinnum á dag. Ég hélt
þessu til streitu þar til ég var far-
in að borða bara einu sinni á dag,
alltaf innan við 500 hitaeiningar.“
Sara var komin vel undir kjör-
þyngd og hafði misst meira en 20
kíló á þremur mánuðum þegar
hún var send í blóðprufur sem
komu mjög illa út.
„Ég var strax lögð inn á legu-
deild BUGL. Mér hafði verið sagt
að átröskunarmeðferðin sé ein
erfiðasta meðferðin hjá þeim
vegna þess að þar er verið að láta
mann gera eitthvað sem mað-
ur vill ekki gera. Allt gegn vilja
manns. Það er verið að láta mann
borða þegar það er það síðasta
sem maður vill gera.“
Þroskaðist ekki líkt og
jafnaldrar hennar
Veikindi Söru höfðu verulega
slæm áhrif á líf hennar og útilok-
aði hún sig alveg frá öllum félags-
skap.
„Ég var ekki í neinu sambandi
við vinkonur mínar, náði ekkert
að þroskast eins og þær og byrj-
aði ári seinna í framhaldsskóla.
Ég þekkti bara það að vera inni
á BUGL og það umhverfi. Þung-
lyndið jókst því bara og kvíðinn
líka. Foreldrar mínir og ömm-
ur og afar voru öll skíthrædd um
mig og vissu ekkert hvað þau ættu
að gera.“
Sara lýsir upplifun sinni á sjúk-
dómnum sem algjöru helvíti.
„Mér fannst ég vera eins og
hvalur þegar ég var það alls ekki.
Þetta er algjört helvíti, mér fannst
ég vera föst inni í þessu „fangelsi“
og ég komst ekki út. Samt lang-
aði mig ekki út. Mér fannst eins
og litla stelpan inni í mér öskr-
aði á hjálp en svo var þessi slæma
vinkona sem var alltaf við eyrað
á mér að banna mér að borða og
halda áfram
að vera svona
dugleg að
svelta mig því
þá yrði ég svo
flott og allir
myndu elska
mig meira.
Það þarf
helvíti mik-
ið til þess að
komast úr
þessu fang-
elsi og tak-
ast á við
sjúkdóminn. Þess vegna þurfti ég
hjálp.“
Skaðaði sjálfa sig ef hún
borðaði
Sara taldi sér trú um að hún væri
ekki nægileg góð vegna þess
hvernig hún leit út og að móðir
hennar elskaði hana ekki vegna
þyngdar hennar.
„Hugsun mín var að ég væri
ógeðslega feit og að mamma mín
elskaði mig ekki ef ég væri svona.
Ég vildi sjá beinin á mér og ef ég
borðaði þá var ég að skaða sjálfa
mig. Ég vildi deyja, það var allt
ómögulegt.“
Sara áttaði sig í raun aldrei al-
mennilega á veikindunum og
taldi hún starfsmenn BUGL vera
klikkaða að reyna að fita hana.
„Ég áttaði mig í raun aldrei
á veikindunum fyrr en eftir síð-
ustu innlögn. Þá áttaði ég mig á
því að þetta er ekki lífið sem ég vil
lifa. Ég vildi ekki vera inn og út af
spítala og hafa ekki möguleika á
að eignast börn í framtíðinni. Ég
vissi bara þá að ég þyrfti að breyt-
ast og vera sterk. Ég var tilbúin, en
samt ekki. En viljinn var sterkari í
þetta skiptið þannig að mér tókst
þetta.“
Auðvelt að halda sjúkdómnum
leyndum í upphafi
Sara segir að í upphafi hafi ver-
ið auðvelt að halda sjúkdómnum
leyndum en að fljótlega hafi fólk
áttað sig á því að eitthvað væri að
þegar hún fór að grennast óeðli-
lega hratt.
„Ég náði að halda þessu
leyndu í einhvern tíma en það
var ekki lengi. Ég sagði öllum að
ég hefði fengið mér að borða rétt
áðan og að ég væri ekkert svöng
fyrir kvöldmatinn. Svo var mér
reglulega illt í maganum og ýmis-
legt þess háttar. Ég gat líka klætt
þetta aðeins af mér með víðum
fötum. Fólk var almennt ekkert að
skipta sér af mér, nema fjölskylda
mín. Þau spurðu mig af hverju ég
væri að gera mér þetta.“
Þegar Sara var lögð inn á BUGL
taldi hún sig ekki þurfa á neinni
aðstoð að halda og taldi aðra
krakka hafa það verra en hún.
„Ég fékk hjálp en ég var ekki til-
búin fyrir hana, eða mér fannst ég
ekki þurfa hana. Ég skildi ekkert
í þeim, af hverju þau vildu leggja
einhvern hval inn í átröskunar-
meðferð. Í dag finnst mér hjálpin
hafa verið æðisleg en mér fannst
það ekki þá. Ég veit ekki hvar ég
væri í dag ef ekki væri fyrir þetta
yndislega fólk. Þau eru mér mjög
dýrmæt. Ég viðheld mér mjög
vel í dag, er í einkaþjálfun, borða
reglulega og fer í ræktina. Ég á
mína slæmu daga eins og all-
ir aðrir og finnst ég vera feit. En
ég veit að ég er það ekki og ég er
fljót að grípa inn í þegar ég fer að
hugsa svona og það er stór sigur
hjá mér.“
Læknast aldrei alveg
Sara segist vera virkilega hrædd
um að detta í sama farið aftur
enda læknist maður aldrei alveg.
„Þetta er það versta sem hef-
ur komið fyrir mig en það hefur
samt gert mig að sterkari mann-
eskju. Ég mun ekki láta það gerast
að ég detti aftur í sama farið. Mað-
ur læknast aldrei alveg af þessum
sjúkdómi að mínu mati og mað-
ur þarf alltaf að vera á varðbergi.
Þetta er barátta á hverjum degi. Í
dag er ég á mínum besta stað í líf-
inu. Ég sé framtíð fyrir mér. Mitt
markmið var að verða sjálfsör-
ugg, heilbrigð og sterk. Mér tókst
það, ég er í heilbrigðri þyngd og er
með fullt af vöðvum.“
Sara ráðleggur fólki sem tengir
við hugsanir hennar að leita sér
hjálpar.
„Ég veit að það hljómar mjög
asnalega í annarra eyrum en það
er þess virði. Besta hjálpin fyr-
ir mig var þegar það var einblínt
á samband mitt og mömmu. Ég
var rosalega reið út í hana því hún
reyndi alltaf að láta mig borða
heima. Ég talaði ekkert við hana
en eftir að við leystum þetta þá
blómstraði ég og mamma líka. Ég
var í raun aðeins klukkutímum frá
dauða en þá opnuðust augu mín.
Ég vissi að eitthvað væri ekki eins
og það átti að vera. Það er mikil-
vægt að læra að elska sjálfan sig,
því um leið og það gerist þá fer allt
upp á við. Að svelta sig er ekkert
líf, en að vera svona hraust eins
og ég er í dag er það besta sem ég
gæti beðið um.“ n
Sara grenntist hratt og
missti um 20 kíló á 3
mánuðum. / MynD: Úr einkASAfni
Vanlíðan Söru var gífurleg. / MynD: Úr einkASAfni
Sara sóttist eftir því að sjá bein
sín standa út. / MynD: Úr einkASAfni
Sara Ósk
hugsar vel
um líkama
og sál í
dag. / MynD:
HAnnA