Morgunblaðið - 30.11.2017, Qupperneq 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. NÓVEMBER 2017
GRAN CANARIA
6. desember í 13 nætur
Bir
tm
eð
fyr
irv
ar
au
m
pr
en
tvi
llu
r.
He
im
sfe
rð
ir
ás
kil
ja
sé
rr
étt
til
lei
ðr
étt
ing
aá
slí
ku
.A
th.
að
ve
rð
ge
tur
br
ey
st
án
fyr
irv
ar
a.
Frá kr.
72.815
2FYRIR1
ÁÐUR KR.
79.900
NÚ KR.
39.950FL
UG
SÆ
TI
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Guðlaugur Gylfi Sverrisson,
rekstrarstjóri vöruflokka hjá Úr-
vinnslusjóði, segir stefna í að rúm-
lega 9.000 ökutæki verði afskráð í
ár og þeim komið í endurvinnslu. Á
fyrstu tíu mánuðum ársins hafi
rúmlega 7.900 ökutækjum verið
komið til endurvinnslu, eða um 400
færri en allt árið 2008, sem var
gamla metárið. „Undanfarið hefur
verið tekið á móti um þúsund öku-
tækjum á mánuði. Vaka, Fura og
Hringrás taka við stórum hluta
þessara ökutækja,“ segir Guðlaug-
ur Gylfi.
Síðasti eigandi fær greitt
Greitt er 20 þúsund króna skila-
gjald fyrir ökutæki. Eigendur þurfa
að leggja fram skilavottorð hjá
Samgöngustofu, eða á næstu skoð-
unarstöð, afskrá ökutæki og leggja
inn númeraplötur. Fjársýsla ríkis-
ins greiðir svo út skilagjaldið.
Þegar ökutækjum er skilað til
endurvinnslu eru þau tæmd af
spilliefnum og slíkum efnum fargað.
Rafgeymar og hjólbarðar fara í sér-
rás til endurnýtingar og endur-
vinnslu. Það sem eftir stendur fer í
endurnýtingu og endurvinnslu.
Guðlaugur Gylfi segir að frá árs-
byrjun 2007 hafi alls 61.388 ökutæki
verið afskráð og send til endur-
vinnslu. Meðalaldurinn sé 15,3 ár.
Hefur hækkað í 17 ár
Til samanburðar var meðalaldur
afskráðra ökutækja 14,35 ár árið
2010, 16,25 ár árið 2014 og 17,01 ár
það sem af er ári. „Það er verið að
henda eldri bílum. Til viðmiðunar
má nefna að meðalaldur bíla í Hol-
landi er 18,5 ár. Meðalaldurinn á Ís-
landi er á uppleið. Bílarnir endast
lengur. Það er gott mál. Við erum
að nálgast Evrópu í þessu efni.“
Til skýringar bendir Guðlaugur
Gylfi á að þessar tölur hafi fyrst far-
ið í núverandi farveg árið 2013.
„Síðan eru nær öll ökutæki innan
kerfis. Áður var mörgum ökutækj-
um hent utan kerfis. Það var ekki
greitt af þeim úrvinnslugjald. Það
skekkti svolítið tölurnar fyrstu ár-
in. Ef til dæmis 20 ára gömlum bíl
var hent var hann ekki í kerfinu hjá
okkur. Nú eru næstum öll ökutæki
komin í kerfið,“ segir Guðlaugur
Gylfi.
Skilagjaldið greitt frá 2004
Vísar hann hér til þess að 2003
var álagning lögð á ökutæki sem
voru 15 ára og yngri. Álagningin
var svo færð á eldri ökutæki, 20 ára
og yngri, árið 2005. Úrvinnslugjald
er lagt á tvisvar á ári, samhliða bif-
reiðagjaldi. Skilagjaldið var greitt
frá og með ársbyrjun 2004 og var þá
10.000 kr. Guðlaugur Gylfi segir að
eftir þessa breytingu sé búið að
greiða úrvinnslugjald af nær öllum
ökutækjum sem sé skilað. Því fylgir
endurgreiðsla á skilagjaldi miklum
meirihluta ökutækja sem er skilað
til endurvinnslu.
Vegna þessara breytinga á
skráningu og talningu sé ekki hægt
að fullyrða að metfjölda ökutækja
verði skilað til endurvinnslu/fargað
í ár. Hins vegar sé næsta víst að
þetta verði metár, þ.m.t. hvað varð-
ar fjölda ökutækja sem greitt hefur
verið úrvinnslugjald af og fara í
endurvinnslu. „Íslendingar virðast
hafa lært það á hruninu að nýta
hlutina betur.“
Henda bílum í góðu standi
Jörundur Jökulsson, fram-
kvæmdastjóri Bílastöðvarinnar í
Dugguvogi í Reykjavík, segir fína
fólksbíla fara til endurvinnslu.
„Þegar maður kemur á förgunar-
staðina blöskrar manni stundum
hversu heillegir bílar fara í förgun.
Við erum svo brattir Íslendingar.
Þegar það er góðæri eru bílar látnir
gossa sem gætu dugað einhver ár
enn. Þá er rætt um að umboðin
hendi uppítökubílum,“ sagði Jör-
undur sem hefur starfað við bíla-
viðgerðir í aldarfjórðung.
Framkvæmdastjóri hjá einu um-
boðanna sagði það heyra til undan-
tekninga ef uppítökubílum er hent.
Ef það reyndist ekki borga sig að
gera við bíla væri þeim hent.
Metfjöldi ökutækja í endurvinnslu
 Rekstrarstjóri hjá Úrvinnslusjóði telur að talan fari í 9 þúsund í ár  Gamla metið 8.338 bílar 2008
 Bifvélavirki segir sláandi að sjá bíla í góðu standi fara í endurvinnslu  Uppítökubílum sé fargað
7.997 8.338
5.077
2.990 2.802
3.973
4.463
5.245
6.063
6.527
7.913
Fjöldiökutækjasemskilaðer til endurvinnslu
9.000
7.500
6.000
4.500
3.000
1.500
0
18
17
16
15
14
13
12
meðalaldur, árfjöldi
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017*
*Til 31. október 2017
Heimild: Úrvinnslusjóður
Heildarfjöldi
2007-2017
61.338
Meðalaldur
2007-2017
15,3 ár
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Runólfur Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra bifreiðaeig-
enda (FÍB), segir að ítrekað hafi ver-
ið bent á hættuna af girðingum sem
hafa verið notaðar víðsvegar um
Reykjavík á milli akreina til að
hindra gangandi vegfarendur í að
fara yfir stórar umferðargötur. M.a.
hafi FÍB gert athugasemdir við þær
eftir alvarlegt slys sem varð árið
2008. Karlmaður lést um síðustu
helgi þegar hann kastaðist út úr bíl
sínum og lenti á slíkri girðingu og
2008 stórslasaðist maður þegar girð-
ingarteinarnir stungust í hann í
gegnum bíl sem var ekið á slíka girð-
ingu. „Í flestum tilvikum ætti vegrið
að duga til að aðskilja aksturs-
stefnur, en ef það er verið að hindra
fólk við að þvera götur þá er oftast
erlendis reynt að hafa girðingu áður
en fólk fer út á götuna, ekki þannig
að það komist út á hana miðja. Hitt
er að bjóða upp á fleiri valmöguleika
varðandi hindranalaust aðgengi yfir
götur t.d. með göngubrúm eða und-
irgöngum,“ segir Runólfur.
Grjótveggir sem voru nýlega reist-
ir til að hindra að gangandi vegfar-
endur geti farið yfir Miklubraut við
Klambratún, nema á gangbraut-
arljósum við Reykjahlíð, valda Run-
ólfi líka áhyggjum. „Það virðist hafa
verið horft framhjá ákveðnum hætt-
um sem grjótveggirnir skapa og þeir
eru ekki viðurkennt umferðarmann-
virki,“ segir Runólfur. Veggirnir
hafa ekki verið árekstrarprófaðir né
fengið vottun sem eftirgefanlegur
vegbúnaður.
Runólfur bendir á að vegrið hafi
verið sett við sambærilega veggi í
Garðabæ til að draga úr slysahættu.
Samkvæmt upplýsingum frá
Reykjavíkurborg telja umferðarsér-
fræðingar borgarinnar ekki þörf á
því við þessar aðstæður að setja
vegrið. „Aðstæður á Miklubraut, þar
sem er 60 km hámarkshraði og
umferðarljós, eru ekki sambærilegar
aðstæðum á Reykjanesbraut í
Garðabæ, þar sem umferð er í fríu
flæði og hámarkshraði er 80 km/
klst,“ segir í svari frá borginni. Til að
draga enn frekar úr slysahættu á
svæðinu vill borgin lækka hámarks-
hraða á Miklubraut við Klambratún
úr 60 km/klst niður í 50 km/klst og
hyggst taka upp viðræðu við lög-
reglu og Vegagerð um þá fram-
kvæmd.
„Það er ekki rétt að setja hættuleg
mannvirki í vegkant til að þvinga
fram breytingu á umferðarhraða.
Það eru vinnubrögð sem maður átti
ekki von á á þessum tíma þegar það
hefur orðið aukin vitund um umferð-
aröryggi,“ segir Runólfur.
Víravegriðin hafa sannað sig
Víravegriðin sem voru fyrst sett
upp í Svínahrauni fyrir nokkrum ár-
um en eru nú víða komin á milli ak-
reina á fjölförnum köflum á þjóðvegi
1 voru mikið gagnrýnd á sínum tíma
og jafnvel kölluð ostaskeri. Runólfur
segir þau hafa skilað sýnilegum já-
kvæðum árangri varðandi umferð-
aröryggi. „Vírinn hefur jafnvel
stoppað þunga malarflutningatrukka
sem hefðu annars farið yfir á öfugan
vegarhelming. Ég veit að það var
töluverð andstaða við þetta hjá
þungaflutningaaðilum en þeir hafa
séð með eigin augum að þetta hefur
komið í veg fyrir stórfelld slys. Við
sjáum líka að slysatölur vegarins
hafa breyst við þessar framkvæmdir.
Þá er búið að bæta hönnunina á þess-
um búnaði þannig að það er minni
hætta á því að mótorhjólafólk slasist
alvarlega ef það lendir á víraveg-
riðinu,“ segir Runólfur.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Í Kömbum Víravegriðið þykir hafa sannað sig.
Morgunblaðið/Eggert
Miklabraut Grjótveggurinn reis í sumar.
Var ítrekað bent á
hættuna af girðingum
 Grjótveggirnir ekki viðurkennt umferðarmannvirki
Hætta Fjarlægja á girðingarnar.
„Þegar ég byrjaði á þinginu 2004 var
ég alltaf í gallabuxum því að ég var
sígaunastelpa og ég vildi ekki að fólk
héldi að ég hefði með einhverjum
hætti áhuga á einhverri athygli sem
hefði með kvenleika minn að gera,“
sagði Lívia Járóka, varaforseti Evr-
ópuþingsins. Í tvö ár klæddi hún sig
dálítið eins og karlmaður en þá hlust-
aði svo gott sem enginn á það sem hún
hafði að segja, að sögn Járóka. Hún er
frá Ungverjalandi þar sem um 90%
þingmanna eru karlar. „Þegar ég
skipti yfir í kvenlegri föt var allt í einu
byrjað að hlusta á mig og það var þá
sem ég áttaði mig á því að ekki væri
allt með felldu.“
Í yfirlýsingu sem kynnt var á
heimsþingi alþjóðasamtakanna WPL,
Women Political Leaders Global For-
um, sem fram fór í Hörpu í gær, er
kallað eftir endalokum kynjamisréttis
og kynferðislegrar áreitni.
„Kvenkyns stjórnmálaleiðtogar frá
öllum löndum kalla eftir endalokum
kynjamisréttis og kynferðislegrar
áreitni. Slíkt ætti ekki að þrífast innan
stjórnmálanna né nokkurs staðar
annars staðar,“ segir í yfirlýsingunni.
Þá var sérstök umræða á þinginu um
átakið #metoo og hvernig stjórn-
málakonur bæði hér á landi og víðar
hafa stigið fram að undanförnu og
greint frá kynferðislegri áreitni innan
stjórnmálanna.
Stjórnmálakonur
funda í Hörpu
 Kalla eftir endalokum kynjamisréttis
Morgunblaðið/Eggert
Fundarhöld Heimsþing alþjóða-
samtakanna WPL haldið í Hörpu.