Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 31.03.1982, Side 34

34
Milljónir króna Magnbreyting
á verðlagi hvers árs frá fyrra ári %
Bráðab. Áætlun Spá Bráðab. Áætlun Spá
1980 1981 1982 1980 1981 1982
Einkaneysla .............................. 8 300
Samneysla ................................ 1 590
Fjármunamyndun ........................ 3613
Birgða- og bústofns-
breytingar ............................ 103
Þjóðarútgjöld ........................... 13 606
Án birgða- og bú-
stofnsbreytinga ......................... 13 503
13 070 18 880 0 5,0 1,0
2 385 3 484 2,0 2,0 2,0
5 518 7 521 8,6 2,1 -6,0
231 160
21 204 30 045 3,2 4,2 -1.3
20 973 29 885 2,4 3.9 -0,7
Þessi niðurstaða er mjög frábrugðin þeirri spá, sem sett var fram í þjóðhagsáætlun
á liðnu hausti en þar var ekki búist við neinum vexti þjóðarútgjalda á árinu.
Niðurstöðuna um rúmlega 4% vöxt í fyrra má bera saman við 3,2% aukningu
1980 og 1,67o aukningu á árinu 1979. Án birgða- og bústofnsbreytinga eru
þjóðarútgjöldin talin hafa aukist um tæplega 4% samanborið við spá þjóðhags-
áætlunar um 0,5% aukningu og borið saman við 2,4% aukningu 1980 og 1,6%
aukningu á árinu 1979.
Niðurstaða spánna um hina einstöku þætti þjóðarútgjaldanna á árinu 1982
sýnir rösklega 1 % samdrátt. Að birgða- og bústofnsbreytingum frátöldum er
samdrátturinn minni samkvæmt spánni eða rösklega V2%.
Viðskiptakjör
Á árinu 1981 bötnuðu viðskiptakjörin gagnvart útlöndum lítilsháttar eftir að hafa
rýrnað mikið næstu tvö árin á undan. Viðskiptakjarabatinn nam 1%, sem er
minna en vonast var til um og eftir mitt ár, en viðskiptakjörin versnuðu talsvert á
síðasta fjórðungi ársins. Á síðasta ári voru viðskiptakjörin 1 1 % lakari en árið
1978, fyrir olíuverðshækkunina 1979 og 1980, og 18% lakari en þau hafa orðið
best, árið 1973. Án viðskipta álverksmiðjunnar bötnuðu viðskiptakjörin um
3'/2% á árinu 1981.
Við upphaf síðasta árs var ekki útlit fyrir, að viðskiptakjörin bötnuðu á árinu,
og á fyrsta fjórðungi ársins voru þau 2-3% lakari en mcðaltal ársins 1980. Á
öðrum og þriðja ársfjórðungi bötnuðu viðskiptakjörin hins vegar að mun enda fór
þá að gæta áhrifa af hækkun á gengi Bandaríkjadollars gagnvart Evrópumyntum.
Bandaríkjadollar vegur mun þyngra í útflutningstekjum íslendinga en í innflutn-
ingi, en ekki eru til nákvæmar tölur um hvernig útflutningur og innflutningur
skiptist á einstakar myntir. Líklega er þó um 70% af vöruútflutningi selt í
dollurum en aðeins rúmlega þriðjungur vöruinnflutnings keyptur í dollurum.
Frá meðaltali ársins 1980 til ágúst 1981 hækkaði gengi Bandaríkjadollars um
25-40% gagnvart helstu Evrópumyntum. Hækkunin gagnvart sterlingspundi og
norskrLogsænskri krónu varvið neðri mörkin en hækkunin gagnvart þýsku marki,
frönskum franka og danskri krónu var við efri mörkin. Á síðustu mánuðum ársins