Læknablaðið - 01.04.2018, Qupperneq 39

LÆKNAblaðið 2018/104 199
U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R
kallað eftir áframhaldandi uppbyggingu
heilsugæslunnar, bættum starfskjörum
heimilislækna og réttindum til einka-
reksturs. Árið eftir varð svo stríðsástand
er nær allir heimilislæknar sögðu upp
störfum. Samkomulag náðist ekki í þetta
sinn og heimilislæknar hættu störfum.
Þetta ástand skapaði eðlilega mikla
örvæntingu meðal lækna um árangur
uppsagna. Mannfall var mikið í okkar
röðum, þar eð margir hættu störfum sem
heimilislæknar, fluttu erlendis eða skiptu
yfir í aðra sérgrein. Að lokum var gerður
fastlaunasamningur, en launasamningar
heimilislækna fóru undir kjaranefnd.
Segja má að launamálin hafi komist í höfn
árið 2002 er kjaranefnd úrskurðaði að
heimilislæknar skyldu njóta sömu launa-
kjara og sjúkrahúslæknar. Launabaráttan
var erfið en hún var sannarlega þess virði
og snérist ekki einvörðungu um krónur
og aura heldur virðingu sérgreinarinnar
og að við værum metin til jafns við aðra
sérfræðinga í stéttinni. Launabaráttan var
einnig grunnurinn að öflugu vísindastarfi
innan greinarinnar og að mörgu leyti
forsenda þess.
Hvert stefnum við?
Okkur er hollt að hafa í huga orð Einars
Benediktssonar „Að fortíð skal hyggja, ef
frumlegt skal byggja, án fræðslu þess liðna
sést ei hvað er nýtt“. Þessi samantekt mín
er aðeins lítið brot af þessari merku sögu
um ríkisrekna heilsugæslu, þverfaglegt
samstarf margra starfsstétta í heilsugæslu,
starfsaðstöðu, menntun og vísindastörf.
Allt sem þarf til þess að tryggja gæði þjón-
ustunnar.
Sagan kennir okkur að það tekur oft
langan tíma og samstillt átak að koma
hugmyndum í framkvæmd. Þar skiptir
hugsjónin og þrautseigjan mestu máli.
Alla tíð hef ég haldið tryggð við upphafs-
hugmyndirnar um þverfaglega ríkisrekna
heilsugæslu. Nýjar rannsóknir sýna að
fólk sem leitar til heilsugæslunnar er oftar
en ekki fjölveikt, með marga langvarandi
sjúkdóma samtímis. Í slíkum tilvikum er
þverfagleg nálgun margra starfsstétta í
heilsugæslunni nauðsynleg. Hugmynda-
fræði brautryðjenda um þverfaglega
heilsugæslu hefur því sannað gildi sitt.
Lítill hluti heimilislækna hefur stundað
sjálfstæðan rekstur í heilsugæslu á síðustu
áratugum. Möguleikar á sjálfstæðum
rekstri heimilislækna hafa nú skánað.
Þessi valkostur getur vonandi laðað að
fleiri í stéttina. Hins vegar krefst aukið
sjálfstæði aukins aðhalds og eftirlits.
Enda þótt vel hafi til tekist með
menntun starfsfólks í heilsugæslunni, svo
sem sérnámi í heimilislækningum hér á
landi og sérnámi í heilsugæsluhjúkrun,
er ljóst að betur má ef duga skal. Tölu-
verður skortur er nú á sérmenntuðum
heimilislæknum um land allt og víða á
landsbyggðinni er samfelldri þjónustu
ábótavant.
Kannski er því ástæða til að dusta
rykið af hugsjónum og aðferðafræði braut-
ryðjenda okkar fyrir nokkrum áratugum.
- Ef við viljum heilsugæslu verður að skapa
heilsugæslu.
- Ef við viljum heimilislækna verður að
mennta heimilislækna.
- Ef við viljum efla gæði heilsugæslunnar
verðum við að efla vísindarannsókir og
þróunarverkefni í heilsugæslu.
Ný kynslóð tekur við góðu búi en þó
eru margar ógnanir og nýjar áskoranir
framundan eins og getið er hér að framan.
Ég vil því segja við unga fólkið okkar:
Munið að þið þurfið framtíðarsýn, áætl-
un að settu marki, metnað, ástríðu og
ákveðinn skammt af þráhyggju ef vel á að
takast.
Læknaball
11. maí

Hljómsveitin Sobril leikur fyrir dansi á vorfagnaði lækna,
– föstudagskvöldið 11. maí, í Iðnó.

100 ára afmælisball Læknafélags Íslands
– húsið opnar kl 21.30 og dansinn hefst kl 22.
Aðgangseyrir 1000 kr.