Læknablaðið - 01.05.2018, Blaðsíða 18

Efniviður og aðferðir
Rannsóknin er afturskyggn gagnarannsókn og
náði til allra þeirra sjúklinga sem höfðu feng-
ið vinnugreininguna NSTEMI eða STEMI við
komu á Landspítala frá 1. janúar 2012 til 31. des-
ember 2016 en reyndust vera með eðlilegar eða
nær eðlilegar kransæðar við kransæðaþræðingu
í sömu legu. Skilgreiningin á eðlilegum eða nær
eðlilegum kransæðum í rannsókninni var að
allar kransæðar væru eðlilegar eða með minna
en 50% þvermálsþrengsli. Hver sjúklingur var
einungis rannsakaður einu sinni. Notast var við
gæðaskrá hjartaþræðingarstofu LSH, SCAAR
(Swedish Coronary Angiography and Angi-
oplasty Registry) til að finna þessa einstaklinga.
Allra tilskilinna leyfa var aflað hjá siðanefnd
Landspítala (12/2017, dags. 13. mars 2017) og
framkvæmdastjóra lækninga á Landspítala (til-
vísun 16, LSH 31-7 dags. 15. febrúar 2017).
Í hverju tilfelli fyrir sig voru sjúkdómsgrein-
ingar endurskoðaðar og sjúklingar flokkaðir í 6
fyrirfram ákveðna sjúkdómsgreiningarflokka.
Sjúkdómsgreiningaflokkarnir voru: 1) fleiður-
myndun (plaque erosion) / rof á æðakölkunar-
skellu (plaque rupture), 2) harmslegill (takotsubo
cardiomyopathy), 3) hjartavöðvabólga (myocardit-
is), 4) kransæðakrampi (coronary artery spasm), 5)
afleitt hjartavöðvadrep (type II myocardial infarct-
ion) og 6) annað og óútskýrt.
Upplýsingum var safnað rafrænt úr sjúkra-
skrám í sjúkraskrárkerfinu Sögu á Landspítala
og úr SCAAR-gæðaskrá hjartaþræðingarstofu
spítalans. Eftirfarandi breytur voru skoðað-
ar: kyn, aldur sjúklinga við sjúkdómsgrein-
ingu, hæð, þyngd, líkamsþyngdarstuðull,
áhættuþættir kransæðasjúkdóma (reykingar,
háþrýstingur, kólesteról, sykursýki), niðurstöð-
ur hjartaþræðinga, niðurstöður hjartalínurita,
niðurstöður hjartaómskoðunar, niðurstöður
segulómskoðunar, trópónín T-gildi og nýju sjúk -
dómsflokkarnir 6.
Upplýsingar um útskriftargreiningu sjúk-
linga voru sóttar úr Sögukerfinu og ef hún var
ein af þessum 5 nýju greiningarflokkum rann-
sóknarinnar var sjúklingur settur í þann flokk.
Það voru einungis um 15% sjúklinganna sem höfðu staðfesta
greiningu við útskrift. Í hinum tilfellunum voru sjúkdómsgrein-
ingar metnar af rannsakendum þessarar rannsóknar með tilliti til
sögu sjúklings, áhættuþátta, klínískra einkenna og niðurstaðna
rannsókna.
Til þess að staðfesta nýjar sjúkdómsgreiningar sjúklinganna
var farið eftir fyrirfram ákveðnu flæðiriti sem rannsakendur
bjuggu sérstaklega til fyrir þessa rannsókn (mynd 1). Stuðst var
við flæðiritið svo greiningarvinnan yrði hlutlæg og svo að all-
ir sjúklingarnir yrðu metnir á sambærilegan hátt með stöðluðu
verklagi. Flæðiritið byrjaði á að skoða þá rannsókn sem er sér-
tækust og nákvæmust á sjúkdómsgreiningar rannsóknarinnar
sem var vinstri slegils æðamyndataka (left ventricular angiogram)
ef klínískur grunur var um harmslegil, en annars var notuð segul-
ómun. Flæðiritið fer síðan niður eftir sértækni rannsókna og ein-
kenna. Í mörgum tilvikum fékkst skýr og ótvíræð greining til
dæmis með vinstri slegils myndatöku í harmslegli eða segulóm-
skoðun í hjartavöðvabólgu eða hjartavöðvadrepi. Hins vegar var
greining á kransæðakrampa oftast byggð á klínískum einkennum
þegar aðrar skýringar höfðu verið útilokaðar og var því ekki eins
ótvíræð. Ekki er mögulegt að skera úr um hvort hjartavöðvadrep
238 LÆKNAblaðið 2018/104
Mynd 1. Flæðirit sem notað var til greiningar á undirliggjandi orsök einkenna.
R A N N S Ó K N