Jökull


Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 31

Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 31
Deciphering eruption history and magmatic processes from tephra in Iceland 2012). Factors that control eruption frequency may be pulses in the mantle plume affecting magma pro- duction, tectonic environment, structure of the magma plumbing systems and environmental factors such as ice cover on volcanoes. All or some of these fac- tors affect the tephra formation, hence, the tephra layer frequency and thereby the estimated eruption frequency of volcanic systems. TEPHRA, ERUPTION HISTORIES AND MAGMATIC PROCESSES – DIFFERENT SCALES AND APPROACHES Years of individual eruptions in Iceland are relatively well established from written resources of Iceland for the last millennium (e.g. Thorarinsson, 1958, 1967, 1974, 1975, 1976, 1980; Thorarinsson and Sigvalda- son, 1962, 1972; Jóhannesson, 1977; Steinthorsson, 1977; Larsen 1979, 1982, 1984, 2000; Larsen et al., 1998, 1999, 2002a; Grönvold et al., 1983, 1995; Sæ- mundsson, 1991; Thordarson and Self, 1993; Thor- darson and Larsen 2007; Sigurgeirsson, 1995; Gud- mundsson et al., 1997, 2012). The prehistoric vol- canic activity has not been as thoroughly studied and remains fragmentary (e.g. Thorarinsson, 1952a, 1952b, 1965, 1971; Larsen and Thorarinsson, 1977; Jakobsson, 1979; Jóhannesson et al., 1981; Vil- mundardóttir and Kaldal, 1982; Sæmundsson, 1991; Róbertsdóttir et al., 2002a, 2002b; Sigurgeirsson, 1992; Sigvaldason et al., 1992; Sigvaldason 2002; Gudmundsson, 1998; Boygle, 1999; Larsen et al., 2001; Larsen and Eiríksson 2008a, 2008b; Thordar- son and Höskuldsson 2008; Óladóttir et al., 2008, 2011a; Guðmundsdóttir et al., 2012). As previously mentioned the eruption history can be looked at from different scales, focusing on every- thing from the lifetime of a given volcano down to a single phase during a given eruption. Following are four case studies showing how it is possible to use tephra to improve understanding of volcanic activity at different scales. Katla volcano, its Holocene tephra record and likely enhanced future activity A composite tephrostratigraphy from the Katla vol- cano recording ∼8400 years gives insight into the de- velopment of the volcano and information on mag- matic processes taking place (Óladóttir et al., 2008). Major and minor element chemistry revealed changes in the volcano plumbing system, as illustrated by changes in K2O concentration with time (Figure 4). Two cycles of plumbing system development are likely, starting with a simple vertical magma trans- fer (constant K2O value) replaced by a sill and dike complex (irregular K2O value) that developed into a magma chamber (increasing K2O value, Figure 4a). Changes in the magma system configuration seem to correlate with variations in the eruption frequency. The eruption frequency increases when a simple ver- tical magma transfer is replaced by a sill and dyke complex and falls again when a magma chamber has developed (Figure 4b). According to this model the historical time period is characterised by a simple magma system of principally vertical magma transfer, consistent with the low eruption frequency observed (Óladóttir et al., 2005), and if the volcano evolves into a sill and dyke complex like its past behaviour indi- cates an increase in eruption frequency can be pre- dicted (Óladóttir et al., 2008). Hekla volcano, magma composition and magni- tude of explosive opening phases vs. previous re- pose periods in the last millennium Hekla is one of few Icelandic volcanic systems that produce abundant silicic and intermediate magma. Compared to most volcanic systems in Iceland, pro- ducing mainly basaltic material of similar composi- tion over long periods of time, the composition of Hekla products are highly variable (e.g. Sigmarsson et al., 1992). The chemical composition does not only vary between eruptions but also changes during erup- tions with the initial erupted phase having more silicic composition than the final phase (e.g. Thorarinsson, 1967; Sigmarsson et al., 1992; Sverrisdóttir, 2007). The larger an eruption is at Hekla, the larger is the compositional variability of its products. During his- torical time all the 18 historical eruptions of the Hekla volcano have begun with an explosive, plinian or sub- plinian opening phase and all but one were followed by lava effusion (Thorarinsson, 1967, 1970; Grönvold et al., 1983; Gudmundsson et al., 1992; Höskulds- JÖKULL No. 62, 2012 29
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.