Jökull


Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 117

Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 117
Glacier changes in the marginal zone of Sólheimajökull (e.g. Dunai, 2010). The sampled surfaces appeared fresh and unweathered, and we corrected for slope and topographic shielding (Dunai, 2010). The sam- ples were dated using the cosmogenic 36Cl nuclide. Samples were processed at the PRIME Lab at Purdue University, Indiana, USA. For calculation of the ex- posure age, geochemistry and specific gravity of the sample must be known. The samples were analyzed by Activation Laboratories (ACTLABS), Canada, by a combination of lithium metaborate/tetraborate fu- sion inductively coupled plasma mass spectrometry (ICPMS) for major elements and by traditional solu- tion ICPMS for trace element analysis using a Perkin Elmer Sciex ELAN 6000 ICPMS. Cl concentrations were determined by instrumental neutron activation analysis (INAA) and B was analyzed by prompt gamma neutron activation analysis (PGNAA). Spe- cific gravity was determined on drilled cores from the samples by ACTLABS. Ages were calculated using the PRIME Lab calculator which computes surface exposure ages according to Phillips et al. (2001). RESULTS Geomorphology of the Sólheimajökull forefield The glacier forefield is dominated by numerous end-moraine and lateral-moraine ridges dissected by glaciofluvial erosion (Figures 3–4). The moraine ridges are generally best preserved east of the river Jökulsá á Sólheimasandi. The proximal 2 km of the glacier forefield are formed by glacier advances dur- ing the LIA and later. The end-moraine ridges in this part of the forefield are 1–2 m high, 5–10 m wide, and can be traced as up to 400 m long ridge segments. River-cut sections show that the ridges consist mainly of diamict. The ridges display moderately developed saw-tooth pattern that mirror splaying crevasses and small sub-lobes of the palaeo-ice margins (Figures 4 and 5B). Minor ponds or peat bogs occur immedi- ately proximal to many end-moraine ridges, resem- bling small-scale hill-hole pairs. The most prominent end-moraine ridges represent the major LIA glacier advances (Krüger et al., 2010). A distinct end-moraine ridge marks the outermost position of the advance that culminated in 1995. This ridge is sharp-crested, 2–3 m high and 5 m wide. The ridge is cut by fluvial erosion into small segments of up to 100 m in length. It consists of diamict with several large boulders deposited on the ridge. The aerial photographs from 1996 document the age of this ridge, and show that it was initially more contin- uous. Proximal to the end moraine from 1995, small moraine ridges occur. They are well-defined, up to 0.4 m high and 0.5–1 m wide, and occur in segments up to 200 m in length. Field observations in the forefield since 2004 confirm that the ridges are annual moraines forming at the peak of each winter advance by the end of the accumulation season (Figures 4 and 5C). Their preservation potential is low due to fluvial ero- sion, heavy rain, snowmelt, and tourist traffic. The most prominent landforms in the Sólheima- jökull forefield are the lateral moraines to the south- east of the glacier (Figures 4 and 5A). They constitute distinct ridges, up to 5 m high, 15–20 m wide, and up to 1300 m long. The lateral moraines are com- posed of diamict and numerous boulders are scattered on their surface. The central part of the most distal lat- eral moraine is located at 380 m a.s.l., approximately 150 m above the current (2010) lateral glacier margin. Similar lateral moraines occur above the valley side further south (Figure 4). One distinct lateral moraine was identified above the western valley side. Between the end-moraine ridges in the central forefield, the landscape is characterized by ground moraine. Small drumlins or drumlinoids up to 35 m in length and with a c. 2 m relief occur between the ridges (Figure 4 and 5B). It is likely that these small drumlins represent overridden, streamlined remnants of end moraines. A section in one drumlin proximal to the 1995 end moraine reveals a core of extremely firm basal till (Schomacker et al., 2010). Up to 50 m long flutes are present in the recently deglaciated ter- rain proximal to the 1995 end moraine. Similar to the annual moraines, they have a very low preservation potential and rapidly weather away. In the ice-marginal area, where the glacier is cur- rently retreating into a depression, large outwash fans and an esker are underlain by dead-ice (Figure 4 and 5F). The esker is still emerging from the glacier, re- vealing a sinuous 7–10 m high ridge of coarse gravel JÖKULL No. 62, 2012 115
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.