Jökull


Jökull - 01.01.2012, Síða 117

Jökull - 01.01.2012, Síða 117
Glacier changes in the marginal zone of Sólheimajökull (e.g. Dunai, 2010). The sampled surfaces appeared fresh and unweathered, and we corrected for slope and topographic shielding (Dunai, 2010). The sam- ples were dated using the cosmogenic 36Cl nuclide. Samples were processed at the PRIME Lab at Purdue University, Indiana, USA. For calculation of the ex- posure age, geochemistry and specific gravity of the sample must be known. The samples were analyzed by Activation Laboratories (ACTLABS), Canada, by a combination of lithium metaborate/tetraborate fu- sion inductively coupled plasma mass spectrometry (ICPMS) for major elements and by traditional solu- tion ICPMS for trace element analysis using a Perkin Elmer Sciex ELAN 6000 ICPMS. Cl concentrations were determined by instrumental neutron activation analysis (INAA) and B was analyzed by prompt gamma neutron activation analysis (PGNAA). Spe- cific gravity was determined on drilled cores from the samples by ACTLABS. Ages were calculated using the PRIME Lab calculator which computes surface exposure ages according to Phillips et al. (2001). RESULTS Geomorphology of the Sólheimajökull forefield The glacier forefield is dominated by numerous end-moraine and lateral-moraine ridges dissected by glaciofluvial erosion (Figures 3–4). The moraine ridges are generally best preserved east of the river Jökulsá á Sólheimasandi. The proximal 2 km of the glacier forefield are formed by glacier advances dur- ing the LIA and later. The end-moraine ridges in this part of the forefield are 1–2 m high, 5–10 m wide, and can be traced as up to 400 m long ridge segments. River-cut sections show that the ridges consist mainly of diamict. The ridges display moderately developed saw-tooth pattern that mirror splaying crevasses and small sub-lobes of the palaeo-ice margins (Figures 4 and 5B). Minor ponds or peat bogs occur immedi- ately proximal to many end-moraine ridges, resem- bling small-scale hill-hole pairs. The most prominent end-moraine ridges represent the major LIA glacier advances (Krüger et al., 2010). A distinct end-moraine ridge marks the outermost position of the advance that culminated in 1995. This ridge is sharp-crested, 2–3 m high and 5 m wide. The ridge is cut by fluvial erosion into small segments of up to 100 m in length. It consists of diamict with several large boulders deposited on the ridge. The aerial photographs from 1996 document the age of this ridge, and show that it was initially more contin- uous. Proximal to the end moraine from 1995, small moraine ridges occur. They are well-defined, up to 0.4 m high and 0.5–1 m wide, and occur in segments up to 200 m in length. Field observations in the forefield since 2004 confirm that the ridges are annual moraines forming at the peak of each winter advance by the end of the accumulation season (Figures 4 and 5C). Their preservation potential is low due to fluvial ero- sion, heavy rain, snowmelt, and tourist traffic. The most prominent landforms in the Sólheima- jökull forefield are the lateral moraines to the south- east of the glacier (Figures 4 and 5A). They constitute distinct ridges, up to 5 m high, 15–20 m wide, and up to 1300 m long. The lateral moraines are com- posed of diamict and numerous boulders are scattered on their surface. The central part of the most distal lat- eral moraine is located at 380 m a.s.l., approximately 150 m above the current (2010) lateral glacier margin. Similar lateral moraines occur above the valley side further south (Figure 4). One distinct lateral moraine was identified above the western valley side. Between the end-moraine ridges in the central forefield, the landscape is characterized by ground moraine. Small drumlins or drumlinoids up to 35 m in length and with a c. 2 m relief occur between the ridges (Figure 4 and 5B). It is likely that these small drumlins represent overridden, streamlined remnants of end moraines. A section in one drumlin proximal to the 1995 end moraine reveals a core of extremely firm basal till (Schomacker et al., 2010). Up to 50 m long flutes are present in the recently deglaciated ter- rain proximal to the 1995 end moraine. Similar to the annual moraines, they have a very low preservation potential and rapidly weather away. In the ice-marginal area, where the glacier is cur- rently retreating into a depression, large outwash fans and an esker are underlain by dead-ice (Figure 4 and 5F). The esker is still emerging from the glacier, re- vealing a sinuous 7–10 m high ridge of coarse gravel JÖKULL No. 62, 2012 115
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.