Jökull


Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 80

Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 80
S. Wastegård and J. Boygle tion of the glass, supported by radiocarbon analyses, he made correlations with volcanic events described from Iceland, e.g. Hekla-4 (ca. 4260 BP), Hekla-3 (ca. 3000 BP) and Askja-1875. The pollen stratigraphy of many sites also aided in the identification of the tephra horizons. One interesting aspect of Persson’s work was that the time-transgressive immigration of spruce (Picea abies) to central Sweden could be fol- lowed using the Hekla-3 tephra as a time-synchronous marker (Persson, 1966, p. 391). Later investigations of some of the sites studied by Persson and other sites in the vicinity have confirmed many of his findings, e.g. the tephras mentioned above, but also other events that were less well-known when Persson did his in- vestigations, such as the Hekla-S/Kebister tephra (ca. 3720 BP; Boygle, 1998; Wastegård et al., 2008). The most complete tephrostratigraphy so far is from the Klocka bog, western central Sweden (Figure 1) where five tephras have been confirmed (Lairg-A, Hekla-4, Hekla-S/Kebister, Hekla-3 and Askja-1875; Bergman et al., 2004). This site and sites further south sug- gest that the most significant middle to late Holocene isochrones in Sweden are Hekla-4, Hekla-S/Kebister, Hekla-3 and Askja-1875 (Boygle, 2004; Wastegård, 2005; Borgmark and Wastegård, 2008). Other tephras have been identified in single sites and are currently less valuable as marker horizons, but are potentially important for the future. One such recent addition to the tephrochronology of Scandinavia is the Sn-2 Tephra (ca. 3600 BP; Wastegård et al., 2009), found in the small bog Lilla Backsjömyren (Figure 1). This part of Sweden is also the only area where a basaltic tephra has been found, the Veidivötn-AD 1477 layer reported from a mountain lake, Lake Getvaltjärnen (Figure 1), close to the border to Norway (Davies et al., 2007). Although almost 50 years have passed since the first records of tephra were made in Swedish peat records, many parts of Sweden still remain to be investigated. Recent results from northern Norway (Pilcher et al., 2005; Vorren et al., 2007; Balas- cio et al., 2011) suggest that several tephras might also be found in northern Sweden, especially close to the border to Norway where precipitation is high. Southern Sweden is another area where investiga- tions have been sparse, especially for the middle to late Holocene. However, records of several tephras in bogs in northern Germany (van den Bogaard and Schmincke, 2002) suggest that south Sweden may also have received tephra from several Icelandic erup- tions. Increased concentrations of airborne particles were recorded in pollen monitoring sites in south Sweden in connection with the recent eruptions of Eyjafjallajökull and Grímsvötn in 2010 and 2011 re- spectively (Åslög Dahl and Kerstin Alm Kübler, pers. comm.). It remains to be seen, however, if tephra from these eruptions have also been preserved in peat or in lake sediment sequences. Distal sites are becoming increasingly important for obtaining the most comprehensive history of vol- canic events and for highlighting those events that have the potential to be used as isochronous marker horizons. This is especially true for the LGIT where preservation conditions for Icelandic layers were un- favorable in the terrestrial environment on Iceland at that time (Larsen and Eiríksson, 2008). Acknowledgements We thank Uni Árting and an anonymous reviewer for their constructive comments on our manuscript. ÁGRIP Sigurður Þórarinsson hefur veitt fjöldamörgum gjóskulagafræðingum innblástur í tímans rás. Þeg- ar í doktorsritgerð sinni 1944 benti hann á líkur þess að finna gjósku úr stórum eldgosum á Íslandi í mó- mýrum í Skandinavíu. Christer Persson vann braut- ryðjandastarf í gjóskurannsóknum þar og síðan hafa yfir 15 gjóskulög fundist í mó og setlögum í Svíþjóð. Útbreiddasta gjóskan frá lokum síðasta jökulskeiðs og byrjun nútíma (fyrir 15-9 þúsund árum) er súri hluti Vedde öskunnar (um 12.100 ára) en hún finnst á allmörgum stöðum í stöðuvatnaseti og í sjávarleir, nú á þurru landi vegna landriss, sunnan við jökul- garða frá Yngra holtasóleyjarstigi. Nýlega fundust tvö gjóskulög frá þessu tímabili, Håsseldalen gjóskan (um 11.300 ára) og Askja-S gjóskan (um 10.400 ára), sem eru mikilvæg viðbót við gjóskulagatímatalið í norðvestur Evrópu. Mikilvægustu jafntímafletirnir á mið- og síðari hluta nútíma í Svíþjóð eru gjóskulögin 78 JÖKULL No. 62, 2012
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.