Jökull


Jökull - 01.01.2012, Síða 80

Jökull - 01.01.2012, Síða 80
S. Wastegård and J. Boygle tion of the glass, supported by radiocarbon analyses, he made correlations with volcanic events described from Iceland, e.g. Hekla-4 (ca. 4260 BP), Hekla-3 (ca. 3000 BP) and Askja-1875. The pollen stratigraphy of many sites also aided in the identification of the tephra horizons. One interesting aspect of Persson’s work was that the time-transgressive immigration of spruce (Picea abies) to central Sweden could be fol- lowed using the Hekla-3 tephra as a time-synchronous marker (Persson, 1966, p. 391). Later investigations of some of the sites studied by Persson and other sites in the vicinity have confirmed many of his findings, e.g. the tephras mentioned above, but also other events that were less well-known when Persson did his in- vestigations, such as the Hekla-S/Kebister tephra (ca. 3720 BP; Boygle, 1998; Wastegård et al., 2008). The most complete tephrostratigraphy so far is from the Klocka bog, western central Sweden (Figure 1) where five tephras have been confirmed (Lairg-A, Hekla-4, Hekla-S/Kebister, Hekla-3 and Askja-1875; Bergman et al., 2004). This site and sites further south sug- gest that the most significant middle to late Holocene isochrones in Sweden are Hekla-4, Hekla-S/Kebister, Hekla-3 and Askja-1875 (Boygle, 2004; Wastegård, 2005; Borgmark and Wastegård, 2008). Other tephras have been identified in single sites and are currently less valuable as marker horizons, but are potentially important for the future. One such recent addition to the tephrochronology of Scandinavia is the Sn-2 Tephra (ca. 3600 BP; Wastegård et al., 2009), found in the small bog Lilla Backsjömyren (Figure 1). This part of Sweden is also the only area where a basaltic tephra has been found, the Veidivötn-AD 1477 layer reported from a mountain lake, Lake Getvaltjärnen (Figure 1), close to the border to Norway (Davies et al., 2007). Although almost 50 years have passed since the first records of tephra were made in Swedish peat records, many parts of Sweden still remain to be investigated. Recent results from northern Norway (Pilcher et al., 2005; Vorren et al., 2007; Balas- cio et al., 2011) suggest that several tephras might also be found in northern Sweden, especially close to the border to Norway where precipitation is high. Southern Sweden is another area where investiga- tions have been sparse, especially for the middle to late Holocene. However, records of several tephras in bogs in northern Germany (van den Bogaard and Schmincke, 2002) suggest that south Sweden may also have received tephra from several Icelandic erup- tions. Increased concentrations of airborne particles were recorded in pollen monitoring sites in south Sweden in connection with the recent eruptions of Eyjafjallajökull and Grímsvötn in 2010 and 2011 re- spectively (Åslög Dahl and Kerstin Alm Kübler, pers. comm.). It remains to be seen, however, if tephra from these eruptions have also been preserved in peat or in lake sediment sequences. Distal sites are becoming increasingly important for obtaining the most comprehensive history of vol- canic events and for highlighting those events that have the potential to be used as isochronous marker horizons. This is especially true for the LGIT where preservation conditions for Icelandic layers were un- favorable in the terrestrial environment on Iceland at that time (Larsen and Eiríksson, 2008). Acknowledgements We thank Uni Árting and an anonymous reviewer for their constructive comments on our manuscript. ÁGRIP Sigurður Þórarinsson hefur veitt fjöldamörgum gjóskulagafræðingum innblástur í tímans rás. Þeg- ar í doktorsritgerð sinni 1944 benti hann á líkur þess að finna gjósku úr stórum eldgosum á Íslandi í mó- mýrum í Skandinavíu. Christer Persson vann braut- ryðjandastarf í gjóskurannsóknum þar og síðan hafa yfir 15 gjóskulög fundist í mó og setlögum í Svíþjóð. Útbreiddasta gjóskan frá lokum síðasta jökulskeiðs og byrjun nútíma (fyrir 15-9 þúsund árum) er súri hluti Vedde öskunnar (um 12.100 ára) en hún finnst á allmörgum stöðum í stöðuvatnaseti og í sjávarleir, nú á þurru landi vegna landriss, sunnan við jökul- garða frá Yngra holtasóleyjarstigi. Nýlega fundust tvö gjóskulög frá þessu tímabili, Håsseldalen gjóskan (um 11.300 ára) og Askja-S gjóskan (um 10.400 ára), sem eru mikilvæg viðbót við gjóskulagatímatalið í norðvestur Evrópu. Mikilvægustu jafntímafletirnir á mið- og síðari hluta nútíma í Svíþjóð eru gjóskulögin 78 JÖKULL No. 62, 2012
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.