Jökull


Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 157

Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 157
Surge fingerprinting of cirque glaciers The recent surge history of the Búrfellsjökull glacier is known (Figure 3) whereas less is known about the Teigarjökull glacier (Brynjólfsson, 2009). The first known surge of Búrfellsjökull occurred in 1912 (Björnsson, 1991; Hallgrímsson, 1972). At first, local farmers noticed how the color of the river com- ing from the glacier changed from being relatively clear to brownish, and remained so through the sum- mer. The farmers discovered that the muddy coloring of the water was caused by a rapid advance (surge) of Búrfellsjökull. A small terminal moraine shows on aerial pho- tographs from 1960, where as this moraine does not show on aerial photographs from 1946. Licheno- metric dating of moraines in front of Búrfellsjökull (Kugelmann, 1991) dates this moraine back to about 1955. On the photograph from 1960, it is clear that the glacier margin has separated from the moraine, indi- cating some years of glacier retreat since the moraine was formed. Monitoring of Búrfellsjökull since the last surge terminated in 2004 suggests that it takes 3– 5 years before the glacier margin separates from the surge moraine. Based on this, we believe the moraine to have formed by surge between 1950 and 1955. The Búrfellsjökull glacier surged in 2001–2004 and overrode the 1950–1955 moraine. The surge oc- curred few years subsequent to a period, 1970–1995, when most glaciers in Iceland advanced or were in balance (Jóhannesson and Sigurðsson, 1998; Sigurðs- son, 2005). These three surges of Búrfellsjökull in- dicate a quiescent period of approximately 50 years between surges. There are two older moraines outside the 1912 moraine (Figure 3), dated from around 1825 and 1890 (Kugelmann, 1991). Due to reported surge activity and similar geomorphology as the younger moraines, we consider the older moraines also to have been formed by surges. The only surge reported from Teigarjökull (Figure 4) occurred in 1971 (Hallgrímsson, 1972), early in the 1970–1995 period of generally advancing glaciers in Iceland (Jóhannesson and Sigurðsson, 1998; Sigurðs- son, 2005). There are four moraines outside the 1971 moraine. Two of them, dated to approximately 1870– 1890 (Kugelmann, 1991), have comparable geomor- phology to the moraines in front of Búrfellsjökull that was formed by surges. Therefore these moraines are considered to have been formed by a surge around 1870–1890. METHODS Geomorphological and sedimentological data on the Búrfellsjökull and Teigarjökull glaciers were col- lected by remote sensing methods and field obser- vations. Landforms such as terminal moraines, me- dial moraines and hummocky moraines are distin- guishable on aerial photographs and their distribution was verified in the field. Distribution of crevasse-fill ridges and flutes were mapped in the field. Dead-ice is widespread in the glacier forefields, and it is diffi- cult, with surface exploration only, to identify dead- ice within the sediments in front of the glaciers. How- ever, by evaluating the stability of the surface and map landforms that indicate dead-ice melting, e.g. cracks, backslumping, furrows and troughs, sinkholes, and hummocky surfaces, it was possible to estimate the extent of the dead-ice. By studying time series of aerial photographs, we improved the existing surge history of the glaciers. A geomorphological map, in the scale 1:13 000, of the forefield of Teigarjökull and Búrfellsjökull glaciers was produced in a Geo- graphical Information System (GIS) using aerial pho- tographs as base. To investigate the differences between surge-type and non-surge type cirque glaciers, the forefield of the non-surge- type glacier Deildarjökull (Figure 1) was also explored. The observational data was used for constraining a conceptual landsystem model for surg- ing cirque glaciers, explaining how the glacier snout and forefield developed over a surge cycle. The Kugelmann (1991) lichenometric dating of terminal moraines was used for better constraining the chronology of the different surges. RESULTS Sediments and landforms The alpine landscape setting of the cirque glaciers on the Tröllaskagi peninsula causes the debris cas- cade and sedimentary environments there to differ considerably from those prevailing at the major outlet JÖKULL No. 62, 2012 155
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.