Jökull


Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 129

Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 129
Glacier changes in the marginal zone of Sólheimajökull (Figures 3-4). This places the margin c. 4 km fur- ther south than today. According to Dugmore (1989), some of the lateral moraines overlie soils formed 3.1– 1.7 kyr BP but are overlain by soils of ages up to 1.2 kyr BP. Firmly established tephrochronology by Dug- more et al. (2000) indicate that the lateral moraines were deposited 1.4–1.3 kyr BP. Maizels (1991) de- scribes a fan of jökulhlaup sediments (Húsa Fan) with an apex suggesting that meltwater drained through Ystagil and the neighbouring canyon to the east, Hóls- árgil, at the time of deposition, which is consistent with an extended glacier. 14C datings of wood in the fan indicate that it is younger than 2060 yr BP. The di- rect dating of the lateral moraines with CED therefore suggests ages that are 500–600 years older than the tephrochronologically established ages (Dugmore et al., 2000). The ’outlier’, SOL-02, however, suggests an age 200 years younger than the previously estab- lished ages. This highlights the challenging large un- certainties associated with such young samples (Ta- ble 4). Sample SOL-01 of striated basalt from the top of Jökulhaus indicates that this bedrock knob was deglaciated 1.7 kyr BP. Because this predates the LIA, it is suggested that the very top of Jökulhaus was not ice-covered during the LIA, unless subglacial erosion was too little to zero the ’cosmogenic clock’ in the rock. The two 14C datings from section 2 indicate de- position of organic material in AD 1512–1539 (Ta- ble 3). This is in the early LIA, and section 2 sug- gests that Sólheimajökull advanced after that time, de- positing the end moraine ridge. According to Thor- arinsson (1943), the LIA advances of Sólheimajök- ull culminated in AD 1705, 1794 and 1820. Dug- more (1989) concluded that the end moraine ridges and other glacial landforms in the outermost part of the valley originate from advances in the 10th century AD. This implies that the upper tills (units 9-11) of section 1 are most likely from the 10th century AD and, hence, the sediments below are older than that. The time series of DEMs (Figures 9–11) display a spatial view of the glacier snout changes 1960–2010 and are important supplements to the ice marginal measurements (Figure 2). Future work on the DEM time series from Sólheimajökull should focus on com- pletely covering the entire glacier surface in order to be able to produce more spatially complete change maps and derive the total volume change and geodetic mass balance. Similar maps have successfully quanti- fied the thickness of surged glacier margins of Vatna- jökull (Magnússon et al., 2005) and long-term spa- tial changes of glaciers (Barrand et al., 2010; Mo- tyka et al., 2010). Recently, Aðalgeirsdóttir et al. (2011) pointed out the value of time-series of DEMs to force and constrain models of glacier mass balance and ice flow. Thus, good data covering the 20th cen- tury glacier history are important prerequisites to sim- ulate future glacier response to climate in the 21st century. As more high-resolution and high-accuracy DEMs become available, changes in glacier forefields (erosion/deposition) can also be identified and quanti- fied on difference DEMs (e.g. Schomacker and Kjær, 2007; Schomacker, 2008). CONCLUSIONS The forefield of the Sólheimajökull outlet glacier was shaped by glacier oscillations during the late Holocene. The most prominent landforms are numer- ous series of end moraines, some of which have a saw- tooth pattern. Southeast of the present glacier, very distinct lat- eral moraines are present. They are up to 1300 m long and document a much larger extent of Sólheimajökull than presently. Cosmogenic exposure datings suggest that the lateral moraines formed c. 1.9 kyr BP which is 500–600 years older than previously documented by tephrochronology. Hence, where accurate tephrochronological dating is available, it becomes obvious that cosmogenic dating is not comparable in either precision or accuracy. However, in many set- tings cosmogenic exposure dating is the only option, and the method has a good potential although the ac- curacy should not be expected to be as high as with tephrochronology, particularly not for young samples. 14C datings of organic material document that the LIA advances took place after AD 1539. The Little Ice Age advances were much more restricted than the advance delimited by the prominent lateral moraines. JÖKULL No. 62, 2012 127
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.